روایت تاریخی

پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: ابْنَتِي فَاطِمَةُ سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِين مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِين، دخترم فاطمه سلام‌الله‌علیها سرور زنان دو جهان از اولین تا آخرین نفراست و در بعضی روایات گفته شده که سرور زنان بهشتی است، این حدیث در اکثر کتب اهل سنت با جملات مختلف و با راویان مختلف نقل شده است که از آن جمله می‌توان به دو کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم که از مهمترین و معتبرترین کتب اهل سنت است اشاره کرد. باز هم پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّي مَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِي يَرْضَى اللَّهُ لِرِضَاهَا وَ يَغْضَبُ لِغَضَبِهَا وَ هِيَ سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِين. فاطمه سلام‌الله‌علیها پاره تن من است هر کس او را بیازارد مرا آزرده است، رضایت خدا در رضایت او غضب خدا در غضب اوست و او سرور زنان دو جهان است. این حدیث نیز همچون حدیث قبلی در اکثر کتب اهل سنت از جمله صحیح بخاری و صحیح مسلم به تواتر آمده است و در مستند بودن آن هیچ شبه ای نیست. ( صحیح بحاری ج ۵ ص ۲۵ سنن ترمذی ج ۵ ص ۵۷۴  مسند احمدبن حنبل ج ۶ ص ۲۸۲ و .... )

علامه مجلسى رحمه اللّه از کتاب تاريـخ قـم نقل كرده است كه چون مأمون حضرت امام رضا علیه‌السلام را در سال ۲۰۰ هجری از مدينه به مرو طلبيد يك سال بعد از آن خواهرش حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها به جهت اشتياق ملاقات برادرش از مدينه به جانب مرو حركت كرد، همين كه به ساوه رسيد مريضه شد پرسيد كه از اينجا تا قم چه مقدار مسافت است؟ گفتند: ده فرسخ است . پس خادم خود را فرمود كه مرا به جانب قم ببر. پس آن حضرت را به قم آورد. چون خبر رسیدن آن مخدره پخش شد، آل سعد همگى آمدند و از آن حضرت خواهش کردند به منزل آنان برود و در ميان همه موسى بن خزرج بر اين امر تقدم جست همين كه به خدمت آن مكرمه رسید مهار ناقه آن حضرت را گرفت و كشيد تا در

با توجه به اینکه طبری در قرن چهارم ( تاریخ الامم والملوک ج۵ ص ۴۶۳)  سیدبن طاوس در قرن هفتم ( اللهوف ص ۱۴۹)  ابن کثیر در قرن هشتم( الکامل فی‌التّاریخ ج۱۱ ص ۱۹۷ ) حسینی در قرن نهم (تَسْلِیَةُ الْمُجالِسْ ج۲ ص ۳۷۲ ) و طبع آن علامه مجلسی( بحارالأنوار ج۴۵ ص ۱۲۴؛ جلاءالعیون ص ۶۰۳)  شیخ عباس قمی ( منتهي الآمال ص ۴۹۳؛ نفس المهموم ص ۳۷۴) و دیگران نوشته اند که وقتی اهل بیت در کوفه بودند ابن زیاد طی پیکی از یزید کسب تکلیف کرد مشخص می شود اهل بیت مدت زیادی در کوفه زندانی بودند از همین رو سید بن طاوس (اقبال الاعمال ص ۵۸۹) شیخ عباس قمی (منتهي الآمال ص ۵۲۴) و محدث نوری (لؤلؤ ومرجان ص ۱۷۴ )

در سالروز ولادت با سعادت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها اختلافی در منابع معتبر وجود ندارد و تمام مورخین ولادت آن حضرت را در بیستم جمادی الثانی ذکر کرده‌اند، تنها علامه مجلسی بعد از ذکر ولادت حضرت در بیستم جمادی الثانی در روایت دومی بدون ذکر منبع و سند می‌نویسد به قولی هم در دهم جمادی الثانی بوده است. علامه مجلسی بحارالأنوار ج۹۷ ص ۲۰۲؛  در مورد سال ولادت اختلاف نظر هست عده‌ای ولادت را در بیستم جمادی الثانی سال دوم بعثت ذکر کرده‌اند. شیخ مفید، مسار الشیعه ص ۵۴، طبری شیعه، دلائل الامامیه ص ۱۳۴، رضی الدین حلّی، العدد القویه ص ۲۱۹، و عده‌ای ولادت را در بیستم جمادی الثانی سال پنجم بعثت ذکر کرده‌اند علامه طبرسی، اعلام الوری ج۱ ص ۲۹۰، ابن شهرآشوب، مناقب آل ابیطالب ج ۳ ص ۳۵۷، و عده ای نیز در دو روایت مجزا هر دو سال را ذکر کرده‌اند. ( شیخ طوسی، مصباح المتهجد ج ۲ ص۷۹۳، شیخ کفعمی، المصباح ص ۵۱۲، علامه مجلسی، بحارالأنوار ج ۴۳ ص ۶، علامه مجلسی جلاءالعیون ص ۱۲۵، شیخ عباس قمی فیض العلام  ص ۳۴۴) بعضی از مورخین نیز بدون اشاره به سال ولادت تنها به تولد حضرت در بیستم جمادی الثانی اشاره کرده‌اند. ابوریحان بیرونی آثارالباقیه ص ۱۵۳؛ سیدبن طاوس، اقبال الاعمال ج ۲ ص ۶۲۳،  عده‌ای نیز همچون مرحوم کلینی بدون اشاره به روز ولادت تنها سال پنجم بعثت را سال ولادت آن بانو ذکر کرده‌اند. مرحوم کلینی، الکافی ج ۱ ص ۴۵۸، البته بعضب از کتب اهل سنت نیز ولادت ایشان را قبل از بعثت پیامبر ذکر کرده اند که صحیح نیست؛

 محمّد بن همام مى ‏گويد: روايت شده: حضرت فاطمه سلام الله علیها در روز بيستم ماه جمادى الآخر از دنيا رحلت نمود. عمر مباركش هجده سال و هشتاد و پنج روز بود. حضرت على علیه‌السلام آن بانو را غسل داد. به هنگام غسل دادن او غير ازحضرت على علیه‌السلام حسنين عليه السّلام زينب سلام الله علیها امّ كلثوم، فضه خادمه و اسماء بنت عميس كسى ديگر حضور نداشت. آنگاه جنازه آن بانو را شبانه با حضور حسنين علیه‌السلام به جانب بقيع حمل نمودند و نماز بر بدن مبارك خواندند و كسى از دفن ايشان مطّلع نشد و احدى از مردم بر بدن آن بانو نماز نخواند مگر آن افرادى كه گفته شد. على علیه‌السلام بدن مباركش را در روضۀ مقدسه دفن و موضع قبرش را پنهان كرد. صبح آن شبى كه فاطمه سلام الله علیها را دفن نمودند اثر چهل قبر جديد در قبرستان بقيع مشاهده ‏شد. روز بعد كه مردم به بقيع آمدند با چهل قبر جديد مواجه شدند و نتوانستند قبر حضرت زهرا سلام الله علیها را از ميان آن چهل قبر تشخيص دهند.

ساختن تابوت برای حضرت زهرا سلام الله علیها: محدث اربلی به نقل از ابن عبّاس مى‏ گويد: آن هنگام كه بيمارى حضرت فاطمه سلام الله علیها شدّت يافت، به اسماء بنت عميس فرمود: آيا نمى‏ بينى من در چه حالى هستم؟ مبادا مرا روى تخته ‏اى بگذاريد كه جنازه‏ ام ظاهر باشد! اسماء گفت: نه به جان خودم سوگند، بلكه نظير آن تابوتى را براى تو درست مى ‏كنم كه در حبشه ديده ‏ام. حضرت زهرا سلام الله علیها به وى فرمود: پس نمونه آن را به من نشان بده! اسماء فرستاد تا از بازار شاخه‏ هاى تازه خرما آوردند. آنگاه آن تابوتى را كه در حبشه ديده بود، ساخت و آن اوّلين تابوتى بود كه ساخته شد. حضرت زهرا سلام الله علیها پس از ديدن آن تابوت خندان شد و هيچ وقت غير از آن موقع خندان نشده بود. وَ عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ عُمَيْسٍ‏ أَنَّ فَاطِمَةَ بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ ص قَالَتْ لِأَسْمَاءَ إِنِّي قَدِ اسْتَقْبَحْتُ مَا يُصْنَعُ بِالنِّسَاءِ أَنَّهُ يُطْرَحُ عَلَى الْمَرْأَةِ الثَّوْبُ فَيَصِفُهَا لِمَنْ رَأَى فَقَالَتْ أَسْمَاءُ يَا بِنْتَ‏ رَسُولِ‏ اللَّهِ‏ أَنَا أُرِيكِ‏ شَيْئاً رَأَيْتُهُ‏ بِأَرْضِ‏ الْحَبَشَةِ قَالَ فَدَعَتْ بِجَرِيدَةٍ رَطْبَةٍ فَحَسَّنَتْهَا ثُمَّ طَرَحَتْ عَلَيْهَا ثَوْباً فَقَالَتْ فَاطِمَةُ سلام الله علیها مَا أَحْسَنَ هَذَا وَ أَجْمَلَهُ لَا تُعْرَفُ بِهِ الْمَرْأَةُ مِنَ الرَّجُل‏ ( کشف الغمة ج ۲ ص ۶۷، بحار الأنوار ج ۴۳ ص ۶۲۶) 

در كتاب سليم بن قيس هلالى آمده: هنگامى كه پيامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم رحلت كرد هنوز جنازه مقدس آن حضرت را به خاك نسپرده بودند كه مردم عهد و پيمان خود را شكستند و مرتد شدند و علم مخالفت را برافراشتند و با ابوبکر بیعت کردند.  اما حضرت على علیه‌السلام مشغول غسل و كفن و حنوط بدن مبارك پيغمبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم شد تا اينكه آن پیکر مقدّس را به خاك سپرد. سپس حضرت على علیه‌السلام طبق وصيّت حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم مشغول جمع آورى قرآن مجيد شد.

 پس از مدتی عمر به ابو بكر گفت: اکثر مردم به غير از على علیه‌السلام و اهل بيتش با تو بيعت كردند، به دنبال وى بفرست تا بيايد و بيعت كند. ابو بكر پسر عموى عمر را كه نامش قنفذ بود، خواست و به او فرمان داد: نزد على علیه‌السلام برو، به وى بگو: خليفۀ پيغمبر خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تو را خواسته! قنفذ چندين مرتبه اين مأموريت را انجام داد ولى حضرت امير علیه‌السلام نزد آنان نيامد عمر در حالى كه خشمناك بود برخواست و خالد بن وليد و قنفذ را خواست، به آنان دستور داد تا هيزم و آتش برداشتند و به سوى خانه حضرت روانه شدند.

روایت اول از غصب فدک: سلیم بن قیـس مینویسد وقتی ابوبکر به خلافت رسید کسی را فرستاد و  نمایندۀ حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را از فـدک بیرون کرد حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها مطّلع گشت كه ابو بكر فدك را گرفته! فَخَرَجَتْ فِي نِسَاءِ بَنِي هَاشِمٍ حَتَّى دَخَلَتْ عَلَى أَبِي بَكْرٍ فَقَالَتْ يَا أَبَا بَكْرٍ تُرِيدُ أَنْ تَأْخُذَ مِنِّي أَرْضاً جَعَلَهَا لِي رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وآلۀ وسلم  آن حضرت با گروهى از زنان بنی هاشم نزد ابو بكر آمدند و فرمود: آيا مى‏ خواهى زمينى را كه پدرم پيغمبر خدا صلی الله علیه وآلۀ وسلم به من عطا فرموده بگيرى؟! فَلَمَّا سَمِعَ أَبُو بَكْرٍ مَقَالَتَهَا وَ النِّسْوَةُ مَعَهَا دَعَا بِدَوَاةٍ لِيَكْتُبَ بِهِ لَهَا ابوبكر کاغذی خواست تا بنويسد كه فدك متعلق به فاطمه سلام‌الله‌علیها است.فَدَخَلَ عُمَرُ فَقَالَ يَا خَلِيفَةَ رَسُولِ اللَّهِ لَا تَكْتُبْ لَهَا حَتَّى تُقِيمَ الْبَيِّنَةَ بِمَا تَدَّعِي فَقَالَت‏

خشم حضرت زهراسلام الله علیها از اولی و دومی: يك روز على بن ابى طالبعليه السّلام در مسجد نمازهاى واجب روزانه را به جاى مى‏ آورد كه ابو بكر و عمر به آن حضرت گفتند: دختر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در چه حال است؟ چون از آن جريانى كه بين ما و او گذشت آگاهى، چنانچه صلاح بدانى از آن بانو كسب اجازه كن تا ما نزد او بياييم و از گناه خود عذرخواهى نماييم؟ حضرت علىعليه السّلام نزد فاطمه سلام‌الله‌علیها آمد و گفت: اى بانوى آزاده! فلانى و فلانى آمده‏ اند و تصميم دارند سلامى به تو بگويند، نظرت چيست؟

فاطمه زهراسلام الله علیها فرمود: الْبَيْتُ بَيْتُكَ وَ الْحُرَّةُ زَوْجَتُكَ افْعَلْ مَا تَشَاء؛ خانه خانه تو مى‏ باشد و من همسر تو. هر عملى كه مى‏ خواهى انجام بده.  حضرت علىعليه السّلام به فاطمه زهراسلام الله علیها گفت: مقنعه خود را بر سر كن. آن بانو مقنعه خويش را بر سر كرد و صورت خود را

اذان گفتن بلال: شيخ صدوق روايت كرده است وقتى پيغمبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم از دنيا رحلت نمودند بلال از گفتن اذان خوددارى كرد، و گفت: من بعد از پيامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم براى احدى اذان نخواهم گفت؛ روزى حضرت فاطمه زهراسلام الله علیها فرمودند: إِنِّی أَشْتَهِی أَنْ‏ أَسْمَعَ صَوْتَ مُؤَذِّنِ أَبِی؛ دوست دارم صداى اذان مؤذن پدرم را بشنوم؛ و چون اين سخن به گوش بلال رسيد، مشغول گفتن اذان شد. هنگامى كه بلال دو مرتبه گفت: اللَّه اكبر، حضرت فاطمه سلام الله علیها به ياد پدرش رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم افتادند و نتوانست از گريه خوددارى نمايند؛ و زمانى كه بلال گفت: اشهد أن محمّدا رسول اللَّه، حضرت صيحه‏ اى زدند و با صورت خود افتادند و غش كردند!! مردم به بلال گفتند: از گفتن اذان خوددارى كن!