بصیرت مداحی

خواندن روضه‌ی مکشوف [اشعار مدیحه و نوحه]

پرسش : خواندن روضه‌های مکشوف در روضه‌خوانی محرم و غیر آن چه حکمی دارد؟

 پاسخ : باید روضه به‌گونه‌ای باشد که نه موجب قساوت قلب شود و نه موجب وهن مذهب

مفهوم ناموس و حکم گفتن ناموس خدا به حضرت زینب [اشعار مدیحه و نوحه]

پرسش : ما به محارم می گوییم ناموس، در برخی مداحی‌ها به حضرت زینب میگویند ناموس خدا، این حرف گناه نیست؟ لطفاً کمی توضیح دهید؟

 پاسخ : ناموس به معنای شیء مقدس است حتی به حضرت مهدی (عج الله تعالی فرجه الشریف) ناموس دهر گفته می‌شود و ناموس به معنای سر و صاحب سر است.

سوال: آیا لعن مقدسات اهل سنت جایز است یا خیر؟

مقدمه: مدتی است که بعضی افراد نادان و جاهل و بیشتر افراد مزدور و خائن در جلسات مذهبی نسبت به مقدسات برادران اهل سنت توهین و لعن کرده و موجت تفرقه و حتی خون ریزی و کشتار در جامعه اسلامی می شوند در حالیکه مراجع بزرگ شیعه همگی مردم را از این عمل ناشایست منع کرده اند و تنها فرقه ضاله آن به اصطلاح مجتهد خود خوانده وابسته به انگلیس و صهیونیست به این کار غیر شرعی دامن زده و هزینه های هنگفتی که از دربار انگلیس و اسرائیل دریافت می کنند در این راه خرج می کنند تا وحدت دنیای اسلام را بهم زده تا استکبار جهانی در سایه این اختلافات بتواند به مفاصد شوم خود در چپاول ملل مسلمان بپردازد؛
 قبل از ارائه نظرات و فتاوای مراجع عظام ابتدا یک آیه و یک حدیث در مذمت این عمل تقدیم می کنیم و سپس متن استفتاء مراجع عظام در این خصوص تقدیم خواهد شد.

قرآن در مورد سب و دشنام کفّار می ‏فرماید : وَ لا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْمٍ ...  کسانی را که جز خدا را می‏خوانند و می‏پرستند ، دشنام و ناسزا مگویید ، زیرا ممکن است آنها نیز خدا را از روی جهالت و نادانی فحش و ناسزا ‏گویند» سورۀ انعام آیه ۱۰۸  حال جای این سوال است در جائیکه خداوند در قرآن دشنام کافران را منع کرده است دشنام و لعن ملسمان اهل سنت آیا جایز است ؟؟!!

شیخ صدوق نیز در کتاب اعتقادات الامامیه حدیثی از امام صادق نقل کرده اند گه که در زیر تقدیم می گردد:

بی شک یکی از بهترین داروهای عالم که به هر درد بی درمان شفاست تربت پاک و مقدس سیدالشهدا علیه‌السلام است که این موضوع در احادیث وارده از ائمه در منابع تاریخی معتبر ذکر شده است. اما استفاده از این تربت مقدس دارای احکام و آدابی است که لازم است رعایت شود تا موثر واقع شود. ما در ابتدای بحث به عنوان مقدمه به چهار حدیث در این خصوص اهمیت و شفای تربت سیدالشهدا علیه‌السلام اشاره می‌کنیم:

۱ـ قَالَ الصَّادق علیه‌السلام: حَنِّكُوا أَوْلَادَكُمْ بِتُرْبَةِ الْحُسَيْنِ علیه‌السلام فَإِنَّهَا أَمَان‏؛ امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: کام کودکانتان را با تربت حسین علیه‌السلام بردارید، چرا که خاک کربلا فرزندانتان را بیمه می‌کند. کامل الزیارات ص ۲۷۸، مصباح المتهجد ج۲ ص ۷۳۲، الدعوات ص ۱۸۵، بحارالانوار ج ۹۸ص ۱۲۴،

با توجه به درخواست های تعدادی از کابران عزیز مبنی بر ارائۀ استفتاءات مقام معظم رهبری در مسائل مربوط به مداحی ها و عزاداری ها؛ در زیر  جواب حضرت آیت الله العظمی خامنه ای به ۲۵ استفتاء که از سایت معظم له گرفته شده است به منظور بهرمندی شما عزیزان و رعایت آنها در مجالس اهل بیت تقدیم می گردد؛ باشد که با رعایت این موارد ضمن کسب رضایت و خشنودی حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف زمینۀ قبولی طاعات و عزاداری ها را فراهم نمائیم.

سؤال۱. در بعضی از هیأت‌های مذهبی مصیبت‌هایی خوانده می‌شود که مستند به مقتل معتبری نیست و هنگامی که از خواننده مصیبت از منبع آن سؤال می‌شود، پاسخ می‌دهند که اهل‌بیت(علیهم‌السلام) این‌گونه به ما فهمانده‌اند و یا ما را راهنمایی کرده‌اند و واقعه کربلا فقط در مقاتل نیست و منبع آن هم فقط گفته‌های علما نمی‌باشد بلکه گاهی بعضی از امور برای مدّاح یا خطیب حسینی از راه الهام و مکاشفه مکشوف می‌شود، سؤال من این است که آیا نقل وقایع از این طریق صحیح است یا خیر؟ و در صورتی که صحیح نباشد، تکلیف شنوندگان چیست؟

دست زدن همراه با شادى و خواندن و ذکر صلوات بر پيامبر اکرم و آل او(صلوات الله عليهم اجمعين) در جشن‌هايى که به مناسبت ايام ولادت ائمه معصومين (صلوات الله عليهم اجمعين) و اعياد وحدت و مبعث برگزار می‌شود چه حکمى دارد؟ اگر اين جشن‌ها در مکان هاى عبادت مانند مسجد و نمازخانه ‏هاى ادارات و مؤسسات دولتى و يا حسينيه ‏ها برگزار شوند، حکم آنها چيست؟

جواب کلی: بعضی با تشخیص اینکه این نوع کف زدن لهو محسوب می‌شود، مطلقاً در آن اشکال کرده و جایز نمی‌دانند و برخی با شرایطی مثل اینکه به حد لهو نرسد و در اماکن مقدس نباشد، آن را جایز می‌شمارند، اما همه علما در این موضوع اتفاق نظر دارند که، سزاوار است در مجالسی که به نام اهل بیت بر گزار می‌شود،  به جای کف زدن، فضاى این مجالس به ذکر صلوات و تکبیر معطّر گردد تا انسان به ثواب آن هم برسد.

سوال: اصولا لطمه زدن در جلسه امام حسین علیه السلام چه حكمی دارد؟

پاسخ: هر عملی كه موجب وهن مذهب شود، جایز نیست، و اگر موجب ضرر و اضرار نفس باشد جایز نیست. ( با توجه به گرایشی كه نسبت به اسلام و تشیع بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در اكثر نقاط جهان پیدا شده، و ایران اسلامی به عنوان ام‎القرای جهان اسلام شناخته می‎شود، و اعمال و رفتار ملت ایران به عنوان الگو و بیانگر اسلام مطرح است لازم است در رابطه با مسائل سوگواری و عزاداری سالار شهیدان حضرت امام حسین علیه السلام به گونه‎ای عمل شود كه موجب گرایش بیشتر و علاقه‎مندی شدیدتر به آن حضرت و هدف مقدس وی گردد. ) « جامع المسائل، ج ۱، ص ۵۸۲، مسأله ۲۱۷۳»

سوال: استفاده از زنجیرهایی كه دارای تیغ هستند، چه حكمی دارد؟

سوال: آيا جايز است زنان با حفظ حجاب و پوشيدن لباس خاصى که بدن آنان را بپوشاند، در دسته‏ هاى سينه‌زنى و زنجيرزنى شرکت کنند؟
جواب: شرکت زنان در دسته‏ هاى سينه زنى و زنجير زنى شايسته نيست. خامنه ­ای، اجوبة الاستفتاءات، س ۱۱۴۳

سوال: آيا خواندن زن در مجالس عزادارى با علم او به اينکه مردان نامحرم صداى او را می‌شوند جايز است؟

جواب: اگر خوف مفسده باشد بايد از آن اجتناب شود. (خامنه ­ای، اجوبة الاستفتاءات، س ۱۱۴۱؛ )

سوال: ايستادن و نگاهِ خانم‌ها به مرداني كه در خيابان مشغول عزاداري هستند، چه حكمي دارد؟ و مسئوليت دست اندركارانِ هيئت در اين مورد چه مقدار است؟

جواب: نگاه كردن خانم‌ها به بدن مردان نامحرم جايز نيست. برگرفته از كتاب « گفتمان عاشورايي» اثر آيت الله العظمي صافي

سوال: راه رفتن خانم‌ها در عقب دسته هاي عزاداري چه حكمي دارد؟

یکی از مسائل مبتلابه هیأت ها و دسته جات عزاداری استفاده از آلات موسیقی همچون طبل؛ سنج  شیپور و ... است و همواره این مسئله مطرح بوده است که آیا استفاده از این ابزار در عزداری ها جایز است یا اشکال شرعی دارد؛ که این موضوع از مراجع مختلف استفتاء شده است و هریک پاسخی را ارائه نموده اند؛ اما آنچه که مورد اتفاق تمام مراجع است همگی استفاده از آلات موسیقی جدید همچون ارگ؛ پیانو و ... را جایز ندانسته اند و در مورد استفاده از آلات موسیقی قدیمی تر نیز همچون طبل و سنج و نی ضمن توصیه به رعایت اعتدال، تجویز ها هم مشروط به این بوده که موجب وهن مذهب و عزاداری نشود در زیر به فتاوای  مختلف مراجعه در این رابطه می‌پردازیم

یکی از شیوه های عزاداری که اخیرا خیلی مرسوم شده است برگزاری جلسات تعزیه خوانی می‌باشد که همواره مورد سوال مردم بوده و بعضا نقد هایی بر شیوه های برگزاری آن وارد شده است، هر چند مراجع با برگزاری این مراسم موافق بوده اند اما همواره اصول و شرایطی را نیز برای آن عنوان کرده اند که باید رعایت شود، ناگفته نماند طبق نظر بعضی از مراجع برگزاری مراسم سوگواری بصورت سنتی و معمول پسندیده تر و شایسته تر معرفی شده است. گروه احکام سایت آستان وصال در زیر نظرات و فتاوای مراجع را جهت آشنایی و بهره برداری شما تقدیم می‌نماید

۱ـ مستند خوانی در روضه ها

سوال ۱) در بعضى از هيأت‏هاى مذهبى مصيبت ‏هايى خوانده می‌شود که مستند به مقتل معتبرى نيست و از هيچ عالم يا مرجعى هم شنيده نشده است و هنگامى که از خواننده مصيبت از منبع آن سؤال می‌شود، پاسخ می‌دهند که اهل بيت(عليهم‌السلام) اينگونه به ما فهمانده ‏اند و يا ما را راهنمايى کرده ‏اند و واقعه کربلا فقط در مقاتل نيست و منبع آن هم فقط گفته ‏هاى علما نمی‌باشد بلکه گاهى بعضى از امور براى مدّاح يا خطيب حسينى از راه الهام و مکاشفه مکشوف می‌شود، سؤال اين است که آيا نقل وقايع از اين طريق صحيح است يا خير؟ و در صورتى که صحيح نباشد، تکليف شنوندگان چيست؟

بعضاً دیده شده برخی افراد قمه زدن را امری نیک بشمار می آورند؛ غافل از اینکه خداوند در قرآن کریم فرموده چیزی که برای بدن انسان مضر هست حرام است حتی اگر حلال و واجب باشد همانند روزه و وضو در هنگام شدت بیماری یا زخم و... متأسفانه در سایت های اینترنتی با پخش عکس هایی از قمه زن ها چهره شیعه را مخدوش کرده و شیعیان را وحشی معرفی می کنند ، آیا قمه زنی که طفل شیر خوار چند ماهه را در بغل می گیرد و با شمشیر به فرق سر نوزاد می‌زند نابودی اسلام و مسلمین و اهداف امام حسین علیه السلام را رقم نمی زند؟ دیده شده در این عکس ها مردهای ریشو که سرتا پا در خون غلط می‌زنند و با تیغ های دست سازی که به آن زنجیر بلند وصل شده تیغ های گردی را به پشت کتف خود پرتاب می‌کنند و این موجب شکافته شدن گوشت بدن  آنان می‌شود؛ و یا اینکه میدانی از زغال تهیه می‌کنند و با پای برهنه روی آن می دوند!!!  واقعا این کارها اسلامی است؟ مگر دین اسلام عقلایی و عقلانی نیست؟