بصیرت مداحی

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: فَاسْتَحْيُوا مِنَ‏ اللَّهِ‏ فِي‏ سَرَائِرِكُمْ‏ كَمَا تَسْتَحْيُونَ مِنَ النَّاسِ فِي عَلَانِيَتِكُمْ

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: در نهان از خدا شرم کنید، هم‌چنان که در آشکار از مردم شرم دارید

خود را به خـدا هـمیـشه دل‌گرم کـنیم            یعـنی دلِ سـنگ خویش را نـرم کـنیم
آن‌گـونـه که شـرم می‌کـنـیم از مـردم            در سرّ  و نهان هم از خدا شـرم کنیم

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: أَنَ‏ مِنْ‏ أَوْجَبِ‏ حَقِ‏ أَخِيكَ‏ أَنْ لَا تَكْتُمَهُ شَيْئاً يَنْفَعُهُ لَا مِنْ دُنْيَاهُ وَ لَا مِنْ آخِرَتِهِ.

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: همانا واجب‌ترین حقّ برادرت بر تو آن است كه چیزی را كه سبب نفع دنیا و آخرت اوست، از او پنهان و پوشیده نداری.

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: إِيَّاكَ‏ وَ الْمِزَاحَ‏ فَإِنَّهُ‏ يَذْهَبُ بِنُورِ إِيمَانِك

‏ امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: از شوخی [بی مورد] بپرهیز، زیرا كه شوخی، نور ایمان تو را می‌برد.

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: التَّوَدُّدُ إِلَى‏ النَّاسِ‏ نِصْفُ‏ الْعَقْلِ‏.

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: مِهرورزی و دوستی با مردم، نصف عقل است. ( این حدیث در کتب الوافی ج ۵ ص ۵۳۱، کنز الفوائد ج ۲ ص ۱۸۹،  بحارالانوار، ج ۶۸ص ۳۴۹ به نقل از پیامبر آمده است)

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: الْمُؤْمِنُ‏ مِثْلُ‏ كَفَّتَيِ‏ الْمِيزَانِ‏ كُلَّمَا زِيدَ فِي إِيمَانِهِ زِيدَ فِي بَلَائِهِ.

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: مؤمن همانند دو كفّه ترازوست، هر گاه به ایمانش افزوده گردد، به بلایش افزوده گردد.

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: مَنْ أَحَبَّ الدُّنْيَا ذَهَبَ خَوْفُ الْآخِرَةِ مِنْ قَلْبِهِ وَ مَا أُوتِيَ‏ عَبْدٌ عِلْماً فَازْدَادَ لِلدُّنْيَا حُبّاً إِلَّا ازْدَادَ مِنَ اللَّهِ بُعْداً وَ ازْدَادَ اللَّهُ عَلَيْهِ غَضَبا

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: هر كه دنیا را دوست بدارد، خوف آخرت از دلش برود، و به بنده‌ای دانشی ندهند كه به دنیا علاقه‌مندتر شود، مگر آن كه از خدا دورتر و مورد خشم او قرار گیرد.

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: قِلَّةُ الْمَنْطِقِ‏ حُكْمٌ‏ عَظِيمٌ‏ فَعَلَيْكُمْ بِالصَّمْتِ فَإِنَّهُ دَعَةٌ حَسَنَةٌ وَ قِلَّةُ وِزْرٍ وَ خِفَّةٌ مِنَ الذُّنُوب‏

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: كم‌گویی، حكمت بزرگی است، بر شما باد به خموشی كه شیوه نیكو و سبك بار و سبب تخفیف گناه است. در بعضی از کتب به عنوان نصیحت حضرت مسیح به بنی اسراییل آمده

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: مَنْ كَفَّ غَضَبَهُ عَنِ النَّاسِ كَفَّ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَنْهُ عَذَابَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ.

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: هر كه خشم خود را از مردم باز دارد، خداوند عذاب روز قیامت را از او باز می‌دارد. ( این حدیث در کتب الکافی ج ۲۱ ص ۳۰۵، الوافی ج ۵ ص ۳۶۶، وسائل الشیعه ج ۱۵ ص ۳۵۹  از امام باقر به نقل از پیامبر است)

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: إِنَ‏ الْعُقَلَاءَ زَهِدُوا فِي‏ الدُّنْيَا وَ رَغِبُوا فِي الْآخِرَةِ لِأَنَّهُمْ عَلِمُوا أَنَّ الدُّنْيَا طَالِبَةٌ مَطْلُوبَةٌ وَ الْآخِرَةَ طَالِبَةٌ وَ مَطْلُوبَةٌ فَمَنْ طَلَبَ الْآخِرَةَ طَلَبَتْهُ الدُّنْيَا حَتَّى يَسْتَوْفِيَ مِنْهَا رِزْقَهُ وَ مَنْ طَلَبَ الدُّنْيَا طَلَبَتْهُ الْآخِرَةُ فَيَأْتِيهِ الْمَوْتُ فَيُفْسِدُ عَلَيْهِ دُنْيَاهُ وَ آخِرَتَهُ

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: به راستی كه عاقلان، به دنیا بی‌رغبتند و به آخرت مشتاق، زیرا می‌دانند كه دنیا خواهانست و خواسته شده و آخرت هم خواهانست و خواسته شده، هر كه آخرت خواهد دنیا او را بخواهد تا روزی خود را از آن دریافت كند، و هر كه دنیا را خواهد آخرتش به دنبال است تا مرگش رسد و دنیا و آخرتش را بر او تباه كند.

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: مَنْ‏ كَفَ‏ نَفْسَهُ‏ عَنْ‏ أَعْرَاضِ‏ النَّاسِ أَقَالَ اللَّهُ نَفْسَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: هر كه خود را از ریختن آبروی مردم نگه دارد، خدا در روز قیامت از لغزشش می‌گذرد، ( این حدیث در کتب الکافی ج ۲۱ ص ۳۰۵، الوافی ج ۵ ص ۳۶۶، وسائل الشیعه ج ۱۵ ص ۳۵۹ از امام باقر به نقل از پیامبر آمده است)

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: لَا دِينَ‏ لِمَنْ‏ لَا مُرُوَّةَ لَهُ‏ وَ لَا مُرُوَّةَ لِمَنْ لَا عَقْلَ لَهُ‏

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: كسی كه جوانمردی ندارد، دین ندارد، و هر كه عقل ندارد، جوانمردی ندارد. ( این حدیث در کتب وسائل الشیعه ج ۵ ص ۱۳، بحارالانوار، ج ۱۰۰ ص ۱۵۲ به نقل از امام صادق علیه‌السلام آمده است)

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: إِنَ‏ لِلَّهِ‏ عَلَى‏ النَّاسِ‏ حُجَّتَيْنِ‏ حُجَّةً ظَاهِرَةً وَ حُجَّةً بَاطِنَةً فَأَمَّا الظَّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ الْأَنْبِيَاءُ وَ الْأَئِمَّةُ ع وَ أَمَّا الْبَاطِنَةُ فَالْعُقُولُ

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: بر مردم دو حجّت است، حجّت آشكار و حجّت پنهان، امّا حجّت آشكار عبارت است از: رسولان و پیامبران و امامان، و حجّت پنهانی عبارت است از عقول مردمان.

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: وَجَدْتُ‏ عِلْمَ‏ النَّاسِ‏ فِي‏ أَرْبَعٍ‏ أَحَدُهَا أَنْ تَعْرِفَ رَبَّكَ وَ الثَّانِي أَنْ تَعْرِفَ مَا أَرَادَ مِنْكَ وَ الثَّالِثُ أَنْ تَعْرِفَ مَا صَنَعَ بِكَ وَ الرَّابِعُ أَنْ تَعْرِفَ مَا يُخْرِجُكَ مِنْ دِينِكَ.

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: علومی را که مردم به آن نیاز دارند در چهار چیز یافتم: ۱ـ خدای خودت را بشناسی. ۲ـ بشناسی که خداوند چه چیزی از تو می‌خواهد ۳ـ بشناسی که خداوند با تو چه کار کرده است. ۴ـ بشناسی که چه چیزی تو را از دینت خارج می‌کند.

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: مَثَلُ‏ الدُّنْيَا مَثَلُ‏ مَاءِ الْبَحْرِ كُلَّمَا شَرِبَ مِنْهُ الْعَطْشَانُ ازْدَادَ عَطَشاً حَتَّى يَقْتُلَهُ

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: دنیا، چون آب دریاست، هر چه تشنه کامش بیشتر نوشد، بیشتر تشنه شود تا او را بکشد.

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: إِيَّاكَ‏ وَ مُخَالَطَةَ النَّاسِ‏ وَ الْأُنْسَ بِهِمْ إِلَّا أَنْ تَجِدَ مِنْهُمْ عَاقِلًا وَ مَأْمُوناً فَآنِسْ بِهِ وَ اهْرُبْ مِنْ سَائِرِهِمْ كَهَرَبِكَ مِنَ السِّبَاعِ الضَّارِيَةِ

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: بپرهیز از معاشرت با مردم و انس با آنان، مگر این که خردمند و امانت داری در میان آن‌ها بیایی که (در این صورت) با او انس گیر و از دیگران بگریز، به مانند گریز تو از درنده‌های شکاری.