بصیرت مداحی

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: لَا يَحِلُ‏ لِعَيْنٍ‏ مُؤْمِنَةٍ تَرَى‏ اللَّهَ‏ يُعْصَى فَتَطْرِفَ حَتَّى تُغَيِّرَهُ.

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: شایسته نیست که انسان با ایمان نافرمانی خدا را مشاهده کند و با بی تفاوتی از آن چشم بپوشد، بلکه او وظیفه دارد در جلوگیری از منکر اقدامی بکند.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ يُنْسَأَ فِي‏ أَجَلِهِ‏ وَ يُزَادَ فِي رِزْقِهِ فَلْيَصِلْ رَحِمَهُ.

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: هرکس از زیاد شدن عمرش و فراوانی رزق و روزی اش شادمان می‌شود، پس با خویشاوندان خود ارتباط داشته و صله رحم کند.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: مَنْ‏ أَحَبَّكَ‏ نَهَاكَ‏ وَ مَنْ‏ أَبْغَضَكَ‏ أَغْرَاك‏

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: دوست حقیقی تو را نصیحت کرده و از لغزش باز می‌دارد؛ امّا آن که دوستت ندارد، تو را فریب داده و در انجام گناهان مغرورت می‌کند.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: دِرَاسَةُ الْعِلْمِ‏ لِقَاحُ‏ الْمَعْرِفَةِ، وَ طُولُ التَّجَارِبِ زِيَادَةٌ فِي الْعَقْل‏ وَ الشَّرَفُ التَّقْوَى، وَ الْقُنُوعُ رَاحَةُ الْأَبْدَان‏

امام حسین علیه‌السلامفرمودند: کسب علم موجب رسیدن به معرفت و شناخت است و تجربه‌های طولانی و مکرر، نیروی عقل را افزایش می‌دهد و شرافت در پارسایی است و قناعت راحتی بدن را در پی دارد.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: الْغُلُوَّ وَرْطَةٌ وَ مُجَالَسَةَ أَهْلِ الدَّنَاءَةِ شَرٌّ

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: تندروی همانند فرو رفتن در باتلاق است و همنشینی با فرومایگان، شر و گرفتاری به همراه دارد.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: إِنَ‏ الْحِلْمَ‏ زِينَةٌ، وَ الْوَفَاءَ مُرُوَّةٌ، وَ الِاسْتِكْبَارَ صَلَفٌ، وَ الْعَجَلَةَ سَفَهٌ، وَ السَّفَهَ ضَعْفٌ،

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: حلم زینت انسان و وفا نشانه جوانمردی است؛ خودنمایی گزافه گویی، عجله نشانه کم عقلی و سفاهت بیانگر ناتوانی است.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: مَنْ‏ حَاوَلَ‏ أَمْراً بِمَعْصِيَةِ اللَّهِ‏ كَانَ أَفْوَتَ لِمَا يَرْجُو وَ أَسْرَعَ لِمَجِي‏ءِ مَا يَحْذَرُ.

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: هرکس با معصیت به خدا، کاری را انجام دهد، از رسیدن به آرزویش باز مانده و به آنچه که از آن می‌ترسد گرفتار می‌شود.

قَالَ رَجُلٌ لِلْحُسَيْنِ علیه‌السلام بَنَيْتُ دَاراً أُحِبُّ أَنْ تَدْخُلَهَا وَ تَدْعُوَ اللَّهَ فَدَخَلَهَا فَنَظَرَ إِلَيْهَا ثُمَّ قَالَ أَخْرَبْتَ‏ دَارَكَ‏ وَ عَمَرْتَ‏ دَارَ غَيْرِكَ‏ غَرَّكَ مَنْ فِي الْأَرْضِ وَ مَقَتَكَ مَنْ فِي السَّمَاء

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: هنگامی که یکی از سرمایه داران مدینه خانه بسیار اشرافی درست کرده بود، از آن حضرت دعوت کرد تا آنجا را دیده و برایش دعا کند. امام وارد آنجا شد و فرمود: خانه آخرت خود را خراب کرده و دنیای دیگران را آباد ساخته ای. خاکیان تو را ستوده و افلاکیان دشمنت خواهند بود.

مَرَّ الْحُسَيْنُ علیه‌السلام بِدَارِ بَعْضِ الْمَهَالِبَةِ فَقَالَ رَفَعَ‏ الطِّينَ‏ وَ وَضَعَ‏ الدِّينَ‏.

امام حسین علیه‌السلام روزی کاخ مجلل و خانه باشکوهی را در مدینه مشاهده کرد و این جمله را فرمود: صاحب این خانه گِل‌ها را روی هم انباشته و بالا برده و درجه ایمانش را پایین آورده است.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: إِيَّاكَ‏ وَ مَا تَعْتَذِرُ مِنْهُ‏ فَإِنَ‏ الْمُؤْمِنَ‏ لَا يُسِي‏ءُ وَ لَا يَعْتَذِرُ وَ الْمُنَافِقُ كُلَّ يَوْمٍ يُسِي‏ءُ وَ يَعْتَذِرُ.

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: بپرهیز از انجام کار‌هایی که نیاز به عذرخواهی دارد؛ زیرا مؤمن کار بد انجام نمی‌دهد و به عذرخواهی هم نیاز پیدا نمی‌کند. امّا منافق همواره بدی می‌کند و عذر می‌خواهد.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: لَا تَقُولَنَ‏ فِي‏ أَخِيكَ‏ الْمُؤْمِنِ‏ إِذَا تَوَارَى عَنْكَ إِلَّا مِثْلَ مَا تُحِبُّ أَنْ يَقُولَ فِيكَ إِذَا تَوَارَيْتَ عَنْه‏.

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: در پشت سر برادر ایمانی خود جز حرف‌هایی که دوست داری در غیاب تو آن سخنان زده شود؛ نگو

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: مَنْ‏ أَحْجَمَ‏ عَنِ‏ الرَّأْيِ‏ وَ عَيِيَتْ‏ بِهِ الْحِيَلُ كَانَ الرِّفْقُ مِفْتَاحَهُ.

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: کسی که فکرش در حل مشکلات به جایی نمی‌رسد و تمام راه حل‌ها به رویش بسته شده، باید مدارا کند.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: مَا كُنَّا نَعْرِفُ‏ الْمُنَافِقِينَ‏ عَلَى‏ عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّی‌الله‌ُعَلَیه‌وَ‌آلِه‌وَسَلّم إِلَّا بِبُغْضِهِمْ عَلِيّاً وَ وُلْدَه

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: ما در عهد رسول خدا صَلَّی‌الله‌ُعَلَیه‌وَ‌آلِه‌وَسَلّم منافقان را نمى‏ شناختيم، جز در دشمنى آنها با على و اولادش.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: مَوْتٌ‏ فِي‏ عِزٍّ خَيْرٌ مِنْ‏ حَيَاةٍ فِي ذُلٍّ.

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: مرگ با عزت برتر از زندگى با ذلّت است.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: لَوْ لَا ثَلَاثَةٌ مَا وَضَعَ ابْنُ آدَمَ رَأْسَهُ لِشَيْ‏ءٍ: الْفَقْرُ وَ الْمَرَضُ‏ وَ الْمَوْت‏.

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: اگر سه چيز نبود، آدمى سرش را در برابر هيچ چيز فرود نمى‏ آورد؛ تنگ‏دستى، بيمارى و مرگ. « این حدیث در الخصال و بحارالأنوار از امام باقر به نقل از پیامبر آمده است»