بصیرت مداحی

قال العسکری علیه‌السلام: أَوْرَعُ النَّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهَةِ؛ امام حسن عسکری علیه‌السلام: پارساترین مردم کسی است که در کار شبهه‌ناک، توقف کند.

در عرصۀ زندگانیِ رنگ به رنگ            کآمـیـخـتـۀ هم شـده آئـیـنـه و سـنگ
فـرمود که: پـارسـاتـرین‌ها هـستـنـد            آنان که به کار شبـهـه دارند درنگ

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: أَنَ‏ مِنْ‏ أَوْجَبِ‏ حَقِ‏ أَخِيكَ‏ أَنْ لَا تَكْتُمَهُ شَيْئاً يَنْفَعُهُ لَا مِنْ دُنْيَاهُ وَ لَا مِنْ آخِرَتِهِ.

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: همانا واجب‌ترین حقّ برادرت بر تو آن است كه چیزی را كه سبب نفع دنیا و آخرت اوست، از او پنهان و پوشیده نداری.

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: مَنْ‏ كَفَ‏ نَفْسَهُ‏ عَنْ‏ أَعْرَاضِ‏ النَّاسِ أَقَالَ اللَّهُ نَفْسَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: هر كه خود را از ریختن آبروی مردم نگه دارد، خدا در روز قیامت از لغزشش می‌گذرد، ( این حدیث در کتب الکافی ج ۲۱ ص ۳۰۵، الوافی ج ۵ ص ۳۶۶، وسائل الشیعه ج ۱۵ ص ۳۵۹ از امام باقر به نقل از پیامبر آمده است)

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: إِيَّاكَ‏ وَ مُخَالَطَةَ النَّاسِ‏ وَ الْأُنْسَ بِهِمْ إِلَّا أَنْ تَجِدَ مِنْهُمْ عَاقِلًا وَ مَأْمُوناً فَآنِسْ بِهِ وَ اهْرُبْ مِنْ سَائِرِهِمْ كَهَرَبِكَ مِنَ السِّبَاعِ الضَّارِيَةِ

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: بپرهیز از معاشرت با مردم و انس با آنان، مگر این که خردمند و امانت داری در میان آن‌ها بیایی که (در این صورت) با او انس گیر و از دیگران بگریز، به مانند گریز تو از درنده‌های شکاری.

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: عَوْنُكَ‏ لِلضَّعِيفِ‏ مِنْ‏ أَفْضَلِ‏ الصَّدَقَةِ.

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: كمك كردنت به ناتوان از بهترین صدقه است.

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: مُشَاوَرَةُ الْعَاقِلِ‏ النَّاصِحِ‏ يُمْنٌ وَ بَرَكَةٌ وَ رُشْدٌ وَ تَوْفِيقٌ مِنَ اللَّه‏.

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: مشورت با عاقلِ خیرخواه، خجستگى، برکت، رشد و توفیقى از سوى خداست. ( این حدیث در کتب الکافی ج ۱ ص ۳۹، امالی صدوق ص ۶۰، الوافی و اعلام الدین ۳۹۸ الخصال ج ۱ ص ۵ به نقل از پیامبر آمده است)

قَالَ الکاظم علیه‌السلام: مُجَالَسَةُ أَهْلِ‏ الدِّينِ‏ شَرَفُ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ.

امام موسی کاظم علیه‌السلام فرمودند: همنشینی با اهل دین، شرف دنیا و آخرت است. ( این حدیث در الکافی ج ۱ ص ۳۹، امالی صدوق ص 60، الوافی و اعلام الدین 398 الخصال ج 1 ص 5 به نقل از پیامبر است)

قَالَ الهادی علیه‌السلام: مُخَالَطَةُ الْأَشْرَارِ تَدُلُّ عَلَى‏ شِرَارِ مَنْ‏ يُخَالِطُهُم‏

امام هادی علیه‌السلام فرمودند: همنشين شدن و معاشرت با افراد شرور نشانه پستى و شرارت تو خواهد بود.

قال السجاد علیه‌السلام: مَنْ‏ رَمَى‏ النَّاسَ‏ بِمَا فِيهِمْ‏ رَمَوْهُ‏ بِمَا لَيْسَ فِيهِ

امام زین العابدین علیه‌السلام فرمودند: هرکس مردم را عیب جوئی کند و عیوب آنان را بازگو نماید و سرزنش کند، دیگران او را متهّم به آنچه در او نیست ‌می‌کنند.‌

قال السجاد علیه‌السلام: طَلَبُ‏ الْحَوَائِجِ‏ إِلَى‏ النَّاسِ‏ مَذَلَّةٌ لِلْحَيَاةِ وَ مَذْهَبَةٌ لِلْحَيَاءِ وَ اسْتِخْفَافٌ بِالْوَقَارِ وَ هُوَ الْفَقْرُ الْحَاضِرُ وَ قِلَّةُ طَلَبِ الْحَوَائِجِ مِنَ النَّاسِ هُوَ الْغِنَى الْحَاضِرُ.

امام زین العابدین علیه‌السلام فرمودند: دست نیاز به سوی مردم دراز کردن، سبب ذلّت و خواری در زندگی و در معاشرت خواهد بود. و نیز موجب از بین رفتن حیا و کاهش وقار خواهد گشت. و همین خود فقر بالفعل است(که گریبانگیر شخص شده) و (اما) کم بودن نیازمندیها از مردم خود غنا و توانمندی بالفعل است (که شخص به آن آراسته است).‌ ‌

قال السجاد علیه‌السلام: مُجَالَسَةُ الصَّالِحِينَ‏ دَاعِيَةٌ إِلَى‏ الصَّلَاحِ‏ وَ آدَابُ الْعُلَمَاءِ زِيَادَةٌ فِي الْعَقْلِ

امام زین العابدین علیه‌السلام فرمودند: هم نشینى با صالحان انسان را به سوى صلاح و خیر می‌کشاند. و معاشرت و هم صحبت شدن با علماء، سبب افزایش شعور و بینش می‌باشد.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: لَا يَأْمَنُ‏ إِلَّا مَنْ‏ قَدْ خَافَ‏ اللَّهَ‏ تَعَالَى‏.

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: اعتماد نکن، مگر به افرادی که از بازخواست خدای تعالی واهمه دارند.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: لَا تَتَكَلَّمَنَ‏ فِيمَا لَا يَعْنِيكَ‏ فَإِنِّي‏ أَخَافُ عَلَيْكَ الْوِزْرَ وَ لَا تَتَكَلَّمَنَّ فِيمَا يَعْنِيكَ حَتَّى تَرَى لِلْكَلَامِ مَوْضِعاً فَرُبَّ مُتَكَلِّمٍ قَدْ تَكَلَّمَ بِالْحَقِّ فَعِيبَ

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: در مورد سخنان بی فایده صحبت نکن که می‌ترسم برایت گناه نوشته شود و در مورد سخنان مفید نیز اگر زمینه نباشد باز هم لب فرو بند؛ چه بسیار گویندگانی که به حق و بجا سخن گفته و مورد ایراد قرار گرفته‌اند.

قَالَ ابی‌عبدالله علیه‌السلام: مَنْ‏ أَرَادَ اللَّهُ‏ تَبَارَكَ‏ وَ تَعَالَى‏ بِالصَّنِيعَةِ إِلَى‏ أَخِيهِ‏ كَافَأَهُ بِهَا فِي كُلِّ وَقْتٍ حَاجَةً وَ صَرَفَ عَنْهُ مِنْ بَلَاءِ الدُّنْيَا مَا هُوَ أَكْثَرُ مِنْهَا،

امام حسین علیه‌السلام فرمودند: هرکس برای رضای خدا به برادر دینی اش خدمت کند، خداوند در هنگام نیازش او را عوض خواهد داد و از گرفتاری‌های دنیا بیشتر از خدمت وی از او رفع خواهد کرد

قَالَ العسکری علیه‌السلام: مِنَ‏ الْفَوَاقِرِ الَّتِي‏ تَقْصِمُ‏ الظَّهْرَ جَارٌ إِنْ رَأَى حَسَنَةً أَطْفَأَهَا وَ إِنْ رَأَى سَيِّئَةً أَفْشَاهَا.

امام حسن عسکری علیه‌السلام فرمودند: از بلاهاي كمرشكن، همسايه اي است كه اگر كردار خوبي را بيند نهانش سازد و اگر كردار بدي را بيند آشكارش نمايد.