بصیرت مداحی

مقام معظم رهبری در دیدار رسانه ای با مداحان در سالروز ولادت حضرت زهرا سلام الله علیها ( ۱۳۹۹) نکات مهم و حائز اهمیتی که باید در مداحی ها و هیات ها به آن توجه شود را به مداحان توصیه نمودند و فرمودند: من چند توصیه به مداحان عزیز دارم:

۱) جدّیّت در فرهنگ‌سازی، ترویج و گستردن مبانی فکری و فرهنگی اسلام: توصیۀ اوّل این است که این وظیفۀ بزرگ و سنگینی را که عرض کردیم، جدّی بگیرید؛ وظیفۀ فرهنگ‌سازی، وظیفه‌ی ترویج، وظیفۀ گستردن مبانی فکری و فرهنگی اسلام را جدّی بگیرید؛ این بسیار مهم است؛ اساس کار شما این است؛ محور کار را این قرار بدهید. این توصیه‌ی اوّل که فکر و پند و معرفت و بصیرت را با همین ابزارِ هنریِ برجسته منتشر کنید، با مهارتهایی که هر کسی بالاخره ابتکاراتی دارد و مهارتهایی دارد که به کار می زند.

۲) حفظِ قالب مدّاحی و شکل هیئت: توصیۀ دوّم این است که قالب مدّاحی و آن شکل مدّاحی حفظ بشود. مدّاحی و مدیریّت هیئت را با بعضی از کارهای مشابهی که اینجا و آنجا انجام می گیرد اشتباه نباید گرفت. قالب مدّاحی باید حفظ بشود؛ از همۀ ابزارهای هنری مذکور که عرض کردیم -صدای خوش، نغمه‌سازی خوش، نغمه‌پردازی خوب- باید در اینها استفاده بشود، لکن از چیزهایی که بیرون از این قالب مدّاحی است مطلقاً نخواهید استفاده کنید و اجتناب بشود. نگذارید هیئت تبدیل بشود به محیط‌ های دیگر؛ هیئت، باید هیئت بماند. این هم نکتۀ دوّم که ان‌شاءالله عمق این مطلب را مورد توجّه قرار خواهید داد.

۳) اتقان در سخن و گسترش مطالعات معارفی و تاریخی: توصیۀ بعدی اتقان است؛ سعی کنید سخنِ متقن گفته بشود. آنچه باید گفته بشود، چه سیره، چه تاریخ، چه مطالعات معارفی و توحید و امثال اینها، چه ذکر مصیبت، با اتقان گفته بشود؛ یعنی سخن متقن و محکم و متین گفته بشود. این البتّه در مورد شعرایی که برای مجالس مدّاحی شعر می سرایند بیشتر صدق می کند؛ آنها هم بایستی مطالعات معارفی‌شان و تاریخی‌شان بسیار گسترده باشد و سیره و تاریخ و معارف را درست بشناسند.

۴) گسترش ادب اسلامی در جامعه و پرهیز از بدگویی و بدزبانی: توصیۀ آخر این است که ادب اسلامی را در جامعه بگسترانید. عزیزان من! یکی از چیزهای بسیار مهم، حفظ ادب اسلامی در سخن گفتن است که متأسّفانه امروز با گسترش فضای مجازی بتدریج این ادب اسلامی دارد کم‌رنگ می شود. بدزبانی، بد‌گویی و مانند اینها بایستی در جامعه جمع بشود. امروز بعضی سعی می کنند یا بی‌توجّهی می کنند!! و این در جامعه، بخصوص در بعضی از رسانه‌ها و بخصوص در فضای مجازی رو به گسترش است. شما بایستی در بیان خودتان، در شیوۀ کار خودتان، به نحوی عمل بکنید که این [بدزبانی و بدگویی] وجود نداشته باشد. مکتب ائمّه‌ (علیهم السّلام) و مکتب علوی و فاطمی از این چیزها مبرّا است. شما نگاه کنید فاطمۀ زهرا (سلام الله علیها) دو خطبۀ طوفانی ایراد کرده؛ دو خطبۀ به معنای واقعی کلمه طوفانی: یکی در مسجد در میان انبوه متراکم مردان، یکی هم خطاب به زنان مدینه که پُر [است] از مطالب بسیار مهم و اعتراضی و تنبیه نسبت به مفاهیم برجستۀ اسلامی که فاطمۀ زهرا (سلام ‌الله ‌علیها) در مورد آنها خطر را احساس می کرد، لکن در این دو خطبۀ مهم و بزرگ و پُرشور، یک کلمۀ هتک و زشت و توهین‌آمیز وجود ندارد؛ [و همۀ کلمات،] کلماتِ محکم و مستحکم،‌ بیاناتِ متین و متقن است. باید این ‌جوری عمل کنید؛ در اظهارات، در صحبتها، قول به غیر علم نباید باشد، غیبت نباید باشد، تهمت نباید باشد و بدگویی و بدزبانی نباید باشد. اینها را به مردم یاد بدهید، تعلیم بدهید؛ هم در زبان تعلیم بدهید، هم در عمل تعلیم بدهید و ببینید که چقدر اینها مهم است. امیرالمؤمنین فرمود «اِنّی اَکرَهُ لَکُم اَن تَکونوا سَبّابین‌»؛(نهج‌‌البلاغه، خطبۀ ۲۰۶) وقتی که در لشکر امیرالمؤمنین خطاب به لشکریان معاویه بعضی‌ها یک مقداری بدزبانی کردند، حضرت فرمود نه، بدزبانی نکنید، بدگویی نکنید، «اِنّی اَکرَهُ لَکُم»، من دوست ندارم شما این جوری باشید. این اخلاقِ فاطمی و علوی است.

( بخشی از سخنان مقام معظم رهبری در دیدار رسانه ای با مداحان در تاریخ ۱۳۹۹/۱۱/۱۵ مصادف با ولادت حضرت زهرا )