بصیرت مداحی

بی شک مداحی نیز همچون بسیاری از امور دیگر دارای آدابی است که رعایت این آداب نشانگر علم و بصیرت مداح است؛ چنانچه عدم توجه و رعایت این نکات در نقطة مقابل آن قرار دارد، از این پس بنا به دستور قرآنی وَ ذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرى‏ تَنْفَعُ الْمُؤْمِنينَ در هر شماره نکاتی را جهت یادآوری اول برای خویش و در مرحله بعد برای شما بزرگواران ذکر می‌کنیم و رجاء واثق داریم که مرضی رضای حضرت دوست قرار گرفته و مثمر ثمر واقع شود.

۱ـ پرهیز از ذکر حرف های کم محتوا و پرداختن به مفاهیم والای اهل بیت: در تبیین این نکته مهم مقام معظم رهبری می‌فرمایند: از حرفهای کم محتوا و ظاهر عشق و عاشقی که ته آن هیچ چیز نیست، دوری کنید. از مفاهیم حسینی، از مفاهیم اسلامی، از صبر، ازجهاد، از تقوا، از پارسایی و راه های زندگی ( اهل بیت) در شعرها استفاده کنید و آنها را بخوانید.

۲ـ مستند خوانی: یکی از اصلی ترین اصولی که لازم است رعایت شود مستند خوانی است تا جائیکه محدث نوری (ره) در کتاب لؤلؤ و مرجان، صدق ( مستند و صحیح خوانی ) و اخلاص را پایة اول مداحی می‌داند که این امر مورد توجه و سفارش اکید تمام مراجع قرار گرفته است؛ لذا رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند: آنجایی هم که از مصائب صحبت می‌شود مصیبت صحیح گفته شود نه مصیبت من درآوردی.

۳ـ برداشت های نادرست، سطحی و احساسی خودمان از زندگی اهل بیت را بیان نکنیم: یکی از مهم ترین نکاتی که متأسفانه کمتربه آن پرداختـه شده توجّه ویژه به این امر است که گاه موجب بیان مطالب کاملاً احساسی شده که مغایر شأن اهل بیت است؛ لذا معظم له در توصیه ای هوشمندانه می‌فرمایند: گاهی انسان می‌بیند که بعضی از گویندگان و خوانندگان مایلند براساس اقتضای جلسه، شوری پیش بیاید؛ لذا کلمه ای که به ذهنشان می‌رسد همانجا آنرا می‌گویند، این طوری نباشد.حادثه ای اتفاق افتاده و باید آنرا درست بیان کنید و برداشت های نادرست نباشد.

۴ـ پرداختن به پندیات و اخلاقیات از ارکان مهم مداحی است: اگر نگاهی گذرا به خواندن مداحان عالم و بزرگ داشته باشیم می‌بینیم آنان همواره با تأسی از علما در ابتدای مداحی خویش غزلیات اخلاقی و پندیات می‌خواندند سپس به اشعار مدح اهل بیت پرداخته و در پایان هم به اصل مصائب اشاره می‌کردند؛ در واقع با اجرای این دو بخش دل مستمع آماده شنیدن مصائب و تأثیر پذیری لازم می‌شد؛ یعنی همان چیزی که حضرت آیت الله خامنه ای اینگونه آنرا توصیه فرمودند که: من به مداحها سفارش کرده ام قبل از این که شروع به مدح یا مصیبت کنند؛ بخشی را به اخلاقیات اختصاص دهند، شعرهای اخلاقی وشعرهای دارای مبانی معرفتی بخوانند البته شعر خوب و سنگین نه شعرهای بی ربط؛ گاهی اوقات بعضی ها می‌گویند: یک شعر خیلی عالی است ولی وقتی گوش می‌کنی می‌بینی شعر بسیار پایین ونازلی است. بالاخره کسانی که شعر شناسند باید تشخیص دهند که این شعر، خوب و یا عالی است. خصوصیت شعر عالی این است که چه بفهمیم وچه نفهمیم وقتی می‌شنویم تحت  تاثیر قرار بگیریم. تاثیر هنر در مخاطب تاثیر قهری و طبیعی  و غالبا ناخودآگاه است.

بخشی از بیانات رهبر معظم  انقلاب اسلامی  در دیدار با مداحان مورخ ۱۳۸۴/۶/۳