بصیرت مداحی

مستند خوانی: یکی از نکاتی که لازم است مداحان عزیز توجه ویژه به آن داشته باشند مستند خوانی است یعنی اینکه بر خلاف اشعار، الحان و سبک ها متن روایات و روضه ها را به هیچ عنوان نمیتوان تقلید کرد و باید حتما شخصاً از روی کتب معتبر مطالعه نمود اما متأسفانه گاهی دیده شده است که بعضی از مداحان جوانتر به این امر مهم توجه نمیکنند و به دلیل حسن ظن بی جا به شنیده های خود اعتماد کرده و بدون تحقیق و اطمینان حاصل کردن از صحت و سقم آن مطلب، آن را در مجالس خود بازگو میکنند از همین رو مقام معظم رهبری میفرمایند: سعی کنید نوحه ها و شعر ها و مخصوصاً روضه خوانی ها پر مغز و دارای مضامین صحیح و متکی به آثار وارده معتبر از ائمه باشد. من اصرار دارم که این نکته را برای مداحان عزیز تکرار کنم که این نقص ( مستند نخواندن) نقص بسیار مهم و حائز اهمیت و حساسی است؛ این را کم نگیرید.

ایشان در جائی دیگر میفرمایند اگر براي ذکر مصيبت، کتاب «نَفَس المهمومِ» مرحوم «محدّث قمي» را باز کنيدو از رو بخوانيد، براي مستمع گريه آور است و همان عواطفِ جوشان را به وجود مي آورد. چه لزومي دارد که ما به خيال خودمان، براي مجلس آرايي کاري کنيم که اصل مجلس عزا از فلسفه واقعي اش دور بماند؟! بعضی از پیرایه ها دروغ است و بعضی از نقل ها خلاف است حتی آنچه که در بعضی از کتاب ها نقل شده است مناسب شأن و لایق مفهوم حسینی نیست اینها را باید شناخت و جدا کرد . باید مسئله عاشورا و امام حسین را بصورت یک مسئله جدی و اساسی قرار دهیم و راه آن این است که حادثه را از پیرایه های مضر خالی کنیم.

مستند خوانی یکی از مهم ترین تأکیدات علمای اعلام و مراجع تقلید است تا جائیکه مرحوم محدث نوری صدق در مقتل ( مستند خواندن و دروغ نخواندن) را اولین پایه برای مداحی و منبر میداند و در همین راستا آیت الله جعفر سبحانی نیز میفرمایند خطیب و مداح باید منش و لسانش صدق و حق باشد ، خطبا و مداحان و پا منبری ها هر کدام بصورت اعلی حد و وظیفه ای دارند، باید آنچه را وارد شده و صحیح است بخوانند و پیرایه اضافی نبندند و همانی که در مقتل های صحیح و معتبر آمده همان را برای مردم بخوانند ، پیرایه بستن دروغ، و دروغ حرام است و فعل حرام اثر خودش را میگذارد.

در جائی دیگر مقام معظم رهبری در تنویر بیشتر این موضوع میفرمایند: اگر بنا شد نيتِ خدائى باشد، پس بايد شما نگاه كنيد ببينيد كدام بيان، ذكر كدام منقبت، بيان كدام فضيلت، مخاطب شما را هدايت ميكند؛ اين آن نكته‌اى است كه من در طول اين سالهاى متمادى هميشه تكرار كردم. ببينيد چه بخوانيد، چه بگوئيد، مستمع شما ميشود متنوّر به نور فاطمه‌ى زهرا (سلام الله عليها). يك چيزهائى هست كه گفتن آنها هيچ گشايشى و هيچ فتوحى در ذهن شنونده‌ى شما به وجود نمى‌آورد، هيچ بهجتى در جان مستمع شما به وجود نمى‌آورد؛ اينها را نگوئيد. آن چيزهائى را بگوئيد كه دلها را نرم ميكند، خاشع ميكند، به پيروى از فاطمه‌ى زهرا (سلام الله عليها) راغب ميكند. آن چيزهائى را بگوئيد كه ميتواند مستمع شما را به پيمودن راهى كه آن بزرگوار رفت، تشجيع كند، تشويق كند. اينها فكر لازم دارد، آموزش لازم دارد؛ كار، آسان نيست.

بیانات معظم له  در دیدار با مداحان و شعرا در سالهای 1373 و 1391  ـ کتاب لؤلؤ و مرجان