روایت تاریخی

ابو بكر محمّد بن جعفر بن احمد بغدادى از جابر بن عبد اللَّه، نقل كرده كه وى گفت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمودند: من شبيه ‏ترين مردم به آدم بوده و ابراهيم علیه‌السلام از نظر خلق (خوى) و خلق (آفرينش) شبيه ‏ترين مردم به من می‌باشد و حقّ تعالى از بالاى عرش مرا به ده اسم موسوم نموده و وصف من را بيان كرده و هر رسولى را كه مبعوث فرموده به زبان او مرا به قومش بشارت داده، و در تورات يادم كرده و نامم را نشر داده، و در بين اهل‏ تورات و انجيل ياد و اسم را منتشر و پراكنده نموده و كتابش را تعليم كرده و در آسمانش مرا بالا برده و از يكى از اسمائش نامى برايم مشتقّ فرموده پس مرا محمّد ناميده و خودش محمود می‌باشد، مرا در بهترين مردمان كه امّتم باشند بر انگيخت، نامم را در تورات احيد قرار داد زيرا اجساد امّتم با يكتاپرستى بر آتش حرام می‌‏شوند و در انجيل اسمم را احمد معرّفى كرد

یا فاطمه تو اولین کسی هستی که به من ملحق می‌شوی: پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در آخرین روز های عمر مبارکش رو به على علیه‌السلام كرده فرمود: اى برادر آيا وصيت مرا می‌پذيرى و به وعده من وفا می‌كنى و قرض مرا ادا می‌سازى و امور بازماندگانم را اداره می‌نمائى؛ على علیه‌السلام عرض كرد آرى فرمان تو را از دل و جان می‌پذيرم و آن را اجرا می‌كنم. پيغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: نزديك بيا چون پيش رفت على علیه‌السلام را به سينه چسبانيد و انگشترى خود را از انگشت مباركش بيرون آورده فرمود: اين انگشترى را در انگشت كن؛ سپس شمشير و زره و تمام سلاح هاى جنگى خود و پارچه را كه در هنگام پيكار به شكم می‌بسته و لباس جنگ می‌پوشيده و بكار زار می‌ رفته حاضر كرده همه را به على علیه‌السلام تسليم نمود فرمود به نام خدا به منزل خود برو.

وقتی رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآلیه‌وسلم كه دانست ابوبکر و عمر از دستور ایشان تمرد كرده و به لشکر اسامه ملحق نشده اند ؛ برای  بار سوم آنها را به همراهى با لشکراسامه دعوت كرد و از رنج بسيارى كه ديده و اندوه فراوانى كه به حضرتش رسيده بی حال گرديد و ساعتى بدين حال به سر برد؛ مسلمانان گريستند و صداى گريه زنان و فرزندان و زنان مسلمان و همه حاضران بلند شد. وقتی حال رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآلیه‌وسلم کمی بهتر شد نگاهى به مردم كرده فرمودند: دوات و شانه گوسفندى حاضر كنيد تا مطلبى را بنويسم كه پس از آن؛ هیچ گاه گمراه نشويد و در همان دم از شدت ضعف و بیماری دوباره بی حال شده و افتادند.

سر پیچی ابوبکر و عمر از دستور پیامبر مبنی بر پیوستن به لشکر اسامه و ممانعت پیامبر از اقامه نماز جماعت توسط ابوبکر: پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآلیه‌وسلم در روزهای پایانی عمر مبارک خویش سعى زیادی در پیوستن سران مهاجر و انصار ( علی الخصوص به ابو بکر و عمر؛ زیرا می‌دانست آنان مانع اجرای اوامر الهی در جانشینی علی خواهند شد) به لشکر اسامه و خروج آنان از مدینه داشت تا با لشكريان خود بيرون رفته و در جرف كه نزديك مدينه بود منزل نمايد و مردم را وادار كرد تا همراه او حركت كنند و آنان را از باقى ماندن و كندى كردن از انجام وظيفه بيم ميداد. 

بعد از چند روز در حالیکه سر مبارك را بسته؛ على علیه‌السلام طرف راست آن حضرت و فضل بن عباس طرف چپ آن حضرت را گرفته

ابوعبدالله الحافظ از عروة از همسر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نقل می‌كند كه می‌گفت نخستين علامت وحى كه بر پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم ظاهر شد اين بود كه در خواب فرشتگان نكیوكار در سپيده‏ دم بر او ظاهر می‌شدند، پس از اين تا مدتى عزلت و گوشه‏ نشينى را دوست می‌ داشت و به غار حرا می‌رفت و چند شبانه روز در خلوت و ستايش و پرستش می‌گذراند زاد و توشۀ اندكى با خود بر می‌داشت و هر گاه نزد خديجه می‌آمد دوباره زاد و توشه‏ اى بر می‌گرفت، تا اينكه نا گاه حق بر او ظاهر شد، و آن چنان بود كه فرشته پيش او آمد و گفت بخوان، پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم می‌گويد: گفتم نمی‌توانم بخوانم، او مرا گرفت و در آغوش فشرد من به تلاش افتادم؛ رهايم كرد و بار دوم گفت بخوان

تمام مورخین سال رحلت جانسوز پیامبر را ۱۱ هجری گزارش داده اند اما در مورد روز آن گزارشات زیر در منابع تاریخی آمده است. الف ) بنا بر قول مشهور پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در روز دوشنبه دو روز به آخر صفر مانده ( ۲۸ صفر) سال یازده هجرت در سن ۶۳ سالگی مسموم و به شهادت رسیدند. ( شیخ مفید، مسار الشیعه ص ۴۶ ، علامه طبرسی، اعلام الوری ج۱ ص ۴۶، محدث اربلی، کشف الغمه ج۱ ص ۱۶، شیخ طوسی، التهذیب ج۶ ص ۲، شیخ کفعمی، المصباح ص ۵۱۰، فتال نیشابوری، روضة الواعظین ج۱ ص ۷۱، علامه مجلسی، بحارالأنوار ج ۹۷ ص ۱۶۸، شیخ مفید الارشاد ج۱ ص ۱۸۹، شیخ مفید، المقنعه ص ۴۵۶،  شیخ طوسی، مصباح المتهجد ج ۲ ص۷۹۰، طبرسی، تاج الموالید ص ۷۱، شیخ کفعمی، بلد الامین ص ۲۷۵ ، علامه مجلسی جلاءالعیون ص ۱۲۰، شیخ عباس قمی منتهی الآمال ص ۲۴۹) ب ) البته طبق گزارش مرحوم کلینی ابن شهر آشوب امالی شیخ طوسی و بنا بر نقل کتب تاریخی اهل سنت وفات نبی مکرم اسلام در ۱۲ ربیع الاول بوده است. ( الطبقات الکبری ج ۲ ص ۲۰۹،  مسعودی، اثبات الوصیه ص ۱۲۶، ابن شهرآشوب، مناقب آل ابیطالب ج ۱ ص ۱۷۳، مرحوم کلینی، الکافی ج ۱ ص ۴۳۹، امالی طوسی، ص ۲۶۶، ابن اثیر، الکامل   ج ۲ ص ۳۲۳، طبری، تاریخ طبری  ج ۳ ص ۱۹۹، ، علامه مجلسی جلاءالعیون ص ۱۲۰، شیخ عباس قمی منتهی الآمال ص ۲۴۹؛ مرحوم خراسانی منتخب التواریخ ص ۱۲)