روایت تاریخی

شیعه و تولد حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه: در جامعه شیعه دوازده امامی، هم در بین عالمان و صاحبنظران و هم در میان مردم عادی، تولد امام مهدی عجل الله تعالی فرجه مورد اجماع بوده، از ضروریات مذهب قلمداد می‌شود و در این میان کسی را نمی‌توان سراغ گرفت که کوچک ترین تردیدی در این باره داشته باشد. این باور در جای جای آثار شیعه از کهن ترین آنها تا دوره های کنونی انعکاس یافته است. مرحوم کلینی در الکافی با صراحت می‌نویسد: ولد علیه السلام للنصف من شعبان سنة خمس و خمسین و مائتین «  الکافی، ج ۱، ص ۵۱۴»

مسعودی در احادیث زیادی همین را گزارش کرده « اثبات الوصیه، ص ۲۵۷-۲۵۹» و مرحوم صدوق نیز در ضمن روایات متعددی، آن را بیان کرده

شيخ صدوق در كتاب کمال الدین از امام محمد باقرعلیه‌السلام نقل می‌كند كه امير المؤمنين علیه‌السلام در منبر فرمود: مردى از دودمان من در آخر الزمان ظهور می‌كند كه رنگش سفيد مايل به سرخى و شكمش عريض، رانهايش پهن، استخوان شانه‏ هايش درشت، در پشت وى دو خال است: يكى به رنگ پوست بدنش و ديگرى شبيه خال پيغمبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم و هم دو نام دارد: يكى مخفى و ديگرى ظاهر. نامى كه مخفى است احمد و آنكه ظاهر است محمد مي باشد. چون پرچم خود را به اهتزاز  درآورد، شرق و غرب عالم را مسخّر سازد و دست بر سر مردم گذارد و دل مؤمنين از آهن قوى‏تر گردد. خداوند نيروى چهل مرد به او عطا فرمايد. مرده‏اى نيست كه اين شادى بدل و قبرش راه نيابد. ارواح آنها در قبور با هم ملاقات می‌كند و قيام قائم ما را به يكديگر مژده می‌دهند.

از گروهی از ابوعبدالله حسین بن علی بن سفیان البزوفری از علی بن سنان موصلی عدل از علی بن الحسین از احمد بن محمد بن خلیل از جعفر بن احمد مصری از عمویش حسن بن علی از پدرش از امام صادق علیه‌السلام از پدرش امام باقر علیه‌السلام از پدرش امام سجاد علیه‌السلام از پدرش امام حسین علیه‌السلام از پدرش امیرمؤمنان علیه السلام نقل شده که فرمود: پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در شب رحلتش به من فرمود: یا ابا الحسن! کاغذ و قلم بیاور! سپس پیامبر وصیت خود را املا فرمود تا به اینجا رسید که فرمود: ای على! پس از من دوازده امام خواهد بود، و پس از آنها دوازده مهدى خواهد بود. ای على تو نخستین نفر از دوازده امامى. خدا تو را در آسمان علی مرتضی و امیرمؤمنان و صدّیق اکبر و فاروق (جدا کننده

در غيبت نعمانى از ابو خالد كابلى نقل می‌كند كه گفت: بعد از رحلت حضرت امام زين العابدين علیه‌السلام خدمت امام محمد باقرعلیه‌السلام رسيدم و عرض كردم فدايت گردم از اخلاص و انس من نسبت به پدر بزرگوارتان و ترسى كه از دشمنان داشتم اطلاع داريد؟ فرمود: بلى، مقصود چيست؟ عرض ­كردم: پدر بزرگوارتان طورى صاحب الامر را براى من توصيف فرمودند كه اگر او را در راهى ببينم دستش را می‌گيرم؟ امام فرمود: ابو خالد! مقصودت چيست؟ گفتم می‌خواهم نام او را بفرمائيد تا او را به نام بشناسم فرمود: ابو خالد! بخدا قسم از امر عظيمى پرسش نمودى اگر براى ديگرى گفته بودم به تو نيز می‌گفتم. مطلبى پرسيدى كه اگر برخى از اولاد فاطمه عليها السّلام بدانند او را قطعه قطعه می‌كنند.

شیخ مفید سال ولادت حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف را ۲۵۴ هجری ذکر کرده اما اکثر مورخین معتقدند حضرت حجت در سال ۲۵۵ دیده به جان گشود. مرحوم کلینی و شیخ طوسی نیز سال ولادت حضرت قائم را ۲۵۶ هجری می‌داند. همچنین شیخ صدوق در کمال الدین در سه گزارش مجزا از هر سه سال ذکر شده به عنوان سال ولادت حضرت یاد می‌کند. شیخ مفید، مسار الشیعه ص ۶۱ کلینی، الکافی ج ۱ ص ۵۱۴، الغیبة الطوسی ص ۲۳۱، شیخ صدوق، کمال الدین ج ۲  صص ۴۷۴ و۴۳۰ و ۴۳۲  محدث اربلی هم در نقلی منفرد سال ولادت را ۲۵۸ اعلام می‌کند. اما در مورد روز و ماه نیز در کتب تاریخی اختلافاتی وجود دارد و ۴ گزارش مختلف ( دو گزارش در ماه رمضان و دو گزارش برای ماه شعبان ) ذکر شده که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم.

الف ) شیخ صدوق می‌نویسد به روایتی ولادت حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف در شب جمعه اول ماه رمضان ۲۵۴ هجری بوده است. شیخ صدوق، کمال الدین ج ۲  ص ۴۷۴ ،  علامه مجلسی، بحارالأنوار ج ۵۱ ص ۱۶ علامه مجلسی مراة العقول ج ۶ ص ۱۷۱ ب ) محدث اربلی نیز در نقلی منفرد ولادت صاحب الامر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف را در ۲۳ رمضان سال ۲۵۸ هجری و در شهر سامرا اعلام می‌کند. محدث اربلی، کشف الغمه ج ۲ ص ۴۳۷، ، علامه مجلسی جلاءالعیون ص ۹۹۹،