بصیرت مداحی

دست زدن همراه با شادى و خواندن و ذکر صلوات بر پيامبر اکرم و آل او(صلوات الله عليهم اجمعين) در جشن‌هايى که به مناسبت ايام ولادت ائمه معصومين (صلوات الله عليهم اجمعين) و اعياد وحدت و مبعث برگزار می‌شود چه حکمى دارد؟ اگر اين جشن‌ها در مکان هاى عبادت مانند مسجد و نمازخانه ‏هاى ادارات و مؤسسات دولتى و يا حسينيه ‏ها برگزار شوند، حکم آنها چيست؟

جواب کلی: بعضی با تشخیص اینکه این نوع کف زدن لهو محسوب می‌شود، مطلقاً در آن اشکال کرده و جایز نمی‌دانند و برخی با شرایطی مثل اینکه به حد لهو نرسد و در اماکن مقدس نباشد، آن را جایز می‌شمارند، اما همه علما در این موضوع اتفاق نظر دارند که، سزاوار است در مجالسی که به نام اهل بیت بر گزار می‌شود،  به جای کف زدن، فضاى این مجالس به ذکر صلوات و تکبیر معطّر گردد تا انسان به ثواب آن هم برسد.

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی)  :به طور کلى کف زدن فی نفسه به نحو متعارف در جشن‌های اعیاد یا براى تشویق و تائید و مانند آن اشکال ندارد ولى بهتر است فضاى مجالس دینى بخصوص مراسمى که در مساجد و حسینیه‌ها و نماز خانه‌ها برگزار مى‌شود، به ذکر صلوات و تکبیر معطّر گردد تا انسان به ثواب آنها برسد."( أجوبة الاستفتاءات، ص ۲۵۹، دفتر معظم له در قم(

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی(  : فى نفسه مانعى ندارد و مناسب این است که جایگزین صلوات و ذکر نشود .(  برگرفته از سایت معظم له، www.sistani.org/index.php?p=614984&id=۱۰۰۸)

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی) : (دست زدن اگر با امور حرام دیگرى مقرون نباشد حرام نیست، ولى در مساجد و حسینیّه‌ها از آن پرهیز کنید. ( استفتاءات جدید، ج‌۱، ص ۱۵۵.)

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی(  : لهو است و اشکال دارد.( جامع الأحکام، ج‌ ۲، ص ۱۲۸.)

حضرت آیت الله العظمی بهجت (رحمة الله علیه(: اگر عدم مناسبت آن با مقام (و شأن) اهل بیت (ع) انتزاع (استفاده) نشود و به حدّ لهو هم نرسد، مانعى ندارد.( استفتاءات، ج‌ ۴، ص ۵۳۵)

حضرت آیت الله العظمی تبریزی (رحمة الله علیه( : دست زدن داخل عنوان لهو است، و با مجالس اهل بیت علیهم السلام مناسبت ندارد، و مناسب با این مجالس صلوات و مثل آن است.( استفتاءات جدید، ج‌ ۱، ص ۲۱۸)

حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانى(رحمة الله علیه): "بطور کلّى کف زدن در مساجد و حسینیه‌ها و اماکن مقدس، به هر عنوان که باشد جایز نیست، و در غیر آنها هم با توجّه به اینکه در طول تاریخ اسلام و تشیّع، شعار مسلمانان ذکر صلوات بوده است، خصوصا در مجالسى که به نام و یاد ائمّه علیهم السّلام تشکیل مى‌شده، لذا مناسب است مسلمانان احساسات و علایق مذهبى خویش را با فرستادن صلوات ابراز دارند.( جامع المسائل (فارسى - فاضل)، ج‌ ۱، ص ۹۴)

آیت الله گلپایگانی(رحمة الله علیه): در مجالس و جشن‌ها اگر به نحو لهوی نباشد اشکال ندارد. (احکام زن و مرد، ۱۳۸۱، ص ۲۴۲، س ۳۲۶)

آیت الله نوری همدانی(دام ظلّه): دست زدن همراه با مداحی در مجالس شادی ائمه معصومین و روزهای تولد آن ها اگر با امور حرام دیگری مقرون نباشد حرام نیست.( احکام جوانان، ص ۲۳۷، با استفاده از م ۵۹۱)

آیت الله وحید خراسانی(دام ظلّه): کف زدن در مجالس طرب و شادی حتی در مجالس موالید ائمه (علیهم السلام) احتیاط واجب جایز نیست.( مسائل جدید از دیدگاه علماء و مراجع تقلید، ۱۳۷۹، ج ۱، ص ۱۶۷)

کف زدن از نظر آیات قرآن و تاریخ

در قرآن در مورد کف زدن آیاتی آمده است. مثلا در سوره مبارکه انفال، آیه ۳۵ خداوند می‌فرماید: ( وَ مَا كَانَ صَلَاتُهُمْ عِنْدَ الْبَيْتِ إِلَّا مُكَاءً وَتَصْدِيَةً فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ) يعني نماز آنها (كفا و مشركين) در كنار خانه کعبه چیزی جز سوت کشیدن و کف زدن نبود.
مرحوم علامه طباطبايي (ره) در کتاب گرانقدر الميزان در بیان تفسیر این آیه كار سوت زدن و کف زدن را ملعبه دانسته اند.

حکم كف زدن در مساجد و حسينيه ها
سوال - در مساجد و حسينيه ها آیا كف زدن جایز است؟
جواب: مقام معظم رهبری (دام ظله العالي) می‌فرمايند: (... بهتر است فضای مجالس ديني به خصوص مراسمی كه در مساجد و حسینیه‌ها و نماز خانه ها بر گزار می‌شود، به ذکر صلوات و تكبير معطر گردد تا انسان به ثواب آنها برسد.

آيت الله فاضل لنكراني (دام ظله العالي) می‌فرمايند: (به طور كلي كف زدن در مساجد و حسینیه‌ها و اماکن مقدس به هر عنوان كه باشد جایز نيست.) و يا آيت الله نوري همدانی ( دام ظله العالي) می‌فرمايند: كف زدن در مساجد و حسينيه ها اشکال دارد. و يا آيت الله مكارم شیرازی (دام ظله العالي) می‌فرمايند: در مساجد و حسينيه ها از آن ( كف زدن) پرهیزی شود.

در تفسیر نور هم آمده كه در طول تاریخ مراسم مذهبي دستخوش تحریف شده است و گاهی مقدس ترین مراکز محور بالاترین خرافات مي شوند. تبدیل صلوات به كف و سوت در مجامع امروزی پرتويي از تبدیل نماز به سوت و كف زدن آنهاست (کفار و مشركين)

سوال - در مجالس اعياد ديده می‌شود كه بعضي ها بر سر حاضرين پول می‌ريزند اين كار چه كار چه حكمي دارد؟
جواب مقام معظم رهبري (دام ظله العالي): پاشيدن پول بر سر حاضرين بدون اشكال است بلكه اگر به قصد اظهار شادي و سرور و شاد كردن قلوب مومنين باشد، ثواب هم دارد. ( مسائل )

سوت زدن و هورا كشيدن
سوال - سوت زدن و هورا كشيدن در اين مجالس چه حكمي دارد؟
جواب آيت الله فاضل لنكراني (دام ظله العالي): كف زدن در اماكن مذهبي و در مجالس مربوط به اهل بيت (ع) در صورتي كه هتك تلقي گردد جايز نيست و همين طور است سوت زدن و هورا كشيدن. . ( مسائل جديد از ديدگاه علما ومراجع تقليد ج ۱ ،ص ۳۷، )