بصیرت مداحی

بعضاً دیده شده برخی افراد قمه زدن را امری نیک بشمار می آورند؛ غافل از اینکه خداوند در قرآن کریم فرموده چیزی که برای بدن انسان مضر هست حرام است حتی اگر حلال و واجب باشد همانند روزه و وضو در هنگام شدت بیماری یا زخم و... متأسفانه در سایت های اینترنتی با پخش عکس هایی از قمه زن ها چهره شیعه را مخدوش کرده و شیعیان را وحشی معرفی می کنند ، آیا قمه زنی که طفل شیر خوار چند ماهه را در بغل می گیرد و با شمشیر به فرق سر نوزاد می‌زند نابودی اسلام و مسلمین و اهداف امام حسین علیه السلام را رقم نمی زند؟ دیده شده در این عکس ها مردهای ریشو که سرتا پا در خون غلط می‌زنند و با تیغ های دست سازی که به آن زنجیر بلند وصل شده تیغ های گردی را به پشت کتف خود پرتاب می‌کنند و این موجب شکافته شدن گوشت بدن  آنان می‌شود؛ و یا اینکه میدانی از زغال تهیه می‌کنند و با پای برهنه روی آن می دوند!!!  واقعا این کارها اسلامی است؟ مگر دین اسلام عقلایی و عقلانی نیست؟

حضرت آیت الله خامنه ­ای درباره حرمت قمه زنی فتوا داده و فرموده اند: قمه زنى علاوه بر اینکه از نظر عرفى، از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمى ‏شود و سابقه ‏اى در عصر ائمه «علیهم السلام» و زمان­هاى بعد از آن ندارد و تأییدى هم به شکل خاص یا عام از معصوم علیه السلام در مورد آن نرسیده است، در زمان حاضر نیز موجب وهن و بدنام شدن مذهب مى ‏شود. بنابراین در هیچ حالتى جایز نیست.«۱»
چند سوال مهم در این خصوص

۱ـ چرا قمه زدن؟ آیا قمه زدن همان حجامت کردن است؟

۲ـ آیا لطمه زدن به بدن؛ مثل قمه زدن، شکستن سر و زخمی کردن صورت و... در مراسمات عزاداری مورد تایید علمای معظم می‌باشد (حتی علمای قدیم مثل آیات عظام حائری و اراکی و ابوالحسن اصفهانی و شیخ انصاری و ...) آیا این قضیه مربوط به مقتضیات زمان قبل نیست؟ 
۳ـ آیا درست است که آیت الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی (ره) در زمانی واجب کردند که همه قمه بزنند؟

پاسخ ها :

عزاداری حضرت سیدالشهداء امام حسین علیه السلام همواره مورد تأکید ائمه معصومینعلیه السلام و اولیای دین بوده است. این مراسم در طول تاریخ پس از شهادت مظلومانه آن حضرت جریان داشته و باعث زنده نگه داشتن فرهنگ عاشورا و آشنایی مردم با اسلام و قرآن بوده است. امام خمینی (ره) می‌فرماید: الان هزار و چهار صد سال است که با این منبرها، با این روضه ها و با این مصیبت ها و با این سینه زنی ها ما را حفظ کرده اند.[۲]

آنچه مورد تأئید و سفارش اکید اولیای دین بوده، اصل برگزاری این مراسم، مجالس و عزاداری ها است، حتی خود ائمهعلیه السلام در راه اقامه عزای امام حسین علیه السلام می کوشیدند.[۳] اما در باره شکل و شیوه بر گزاری آن در راویات ما شکل خاصی سفارش نشده است، بلکه همه روش ها تا زمانی که با دستورات نورانی شرع انور اسلام مخالف نباشد و موجب ضرر و زیان غیر قابل جبران به عزاداران نشود و همچنین موجب وهن اسلام و مذهب تشیع نشود، مورد تأیید اسلام و ائمه طاهرین علیه السلام بوده است. امام جعفر صادق علیه السلام وقتی از ابو هارون خواست تا برای آن حضرت در عزای امام حسینعلیه السلام مرثیه خوانی کند، به او فرمودند: همان طوری که برای خودتان در کنار قبر امام حسین علیه السلام مرثیه خوانی می کنید این جا عزاداری کن و مرثیه بخوان.[۴] در زمان های بعد دسته جات عزاداری به راه افتاد و شیوه های عزاداری تا حدی متحول شد.

شیوه های عزاداری امام حسین علیه السلام با توجه به آداب و رسوم هر قوم و ملت در سرزمین های مختلف و در زمان های مختلف متفاوت است و از نظر شرعی استنادی به آیات و روایات ندارد، بلکه یک امر عرفی بوده و صرفاً از روی علاقه شیعیان به سید الشهداعلیه السلام مطابق عرف هر ملت انجام می گیرد.

یکی از این شیوه ها که در بعضی از شهرستان ها و کشورها؛ مانند عراق و پاکستان و هندوستان توسط برخی از عزاداران انجام می دهند، قمه زنی است. ( گفته می شود پیام و معنای این شیوه عزاداری، اظهار آمادگی برای جانبازی و سر باختن در راه امام حسین علیه السلام و دین است!؟!؟

مسئله جواز یا عدم جواز قمه زنی از دیر باز مورد اختلاف علما و مراجع تقلید بوده است و گاهی عده ای از فقها حکم به جواز آن داده و گروهی دیگر آن را جایز ندانسته اند. اما برای اولین بار حکم این مسئله از مرحوم آیت ا..العظمی نائینی سؤال شد و فتوای ایشان محور فتوای دیگر مراجع معاصر و بعد از ایشان شد.

ایشان بعد از ذکر این نکته که هیچ آیه و روایتی در تأیید یا رد قمه زنی نداریم به شرط این که ترس از ضرر در کار نباشد، به جواز آن فتوا داده اند. بعد از ایشان عده ای از مراجع تقلید بدون دادن فتوای جدیدی نظر ایشان را قبول کرده اند. در مقابل این گروه - از آن جایی که قمه زدن و خون از سر جاری کردن در دید برخی از غیر مسلمانان تأثیر سوء داشت و موجب بدبینی و تبلیغات سوء بر علیه تشیع می شد، عده زیادی از علما از جمله آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی (ره) به حرمت آن فتوا دادند.[۵]

نکته مهم : البته فقهایی هم که در گذشته قائل به جواز بوده اند ( جواز نه استحباب ) در صورت داشتن ضرر بدنی آن را جایز نمی دانستند.

اما امروزه این شیوه عزاداری جدای از این که نصی درباره شعائر بودن آن وجود ندارد و حتی نمی‌توان حکم به استحباب آن داد [۶] موجب سوء استفاده های تبلیغاتی دشمنان اسلام نیز قرار گرفته است. به طوری که با پوشش خبری گسترده ای این مراسم را پخش کرده و نتایج اسف باری می گیرند که موجب وهن اسلام و مذهب در نگاه بینندگان می شود.

همچنین با توجه به همین تبلیغات منحرف کننده غرب از این مراسم است که مراجع معظم تقلید حضرات آیات عظام امام خمینی، خامنه ای، بهجت، سیستانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، فاضل لنکرانی، تبریزی (ره) و .... در استفتائاتی که از آنان شده است، انجام این مراسم را در زمان حاضر، جایز ندانسته اند.[۷]

در آخر باید متذکر شد که حجامت یک مستحب شرعی و دارای آداب و شرایط خاص خود است[۸]، که قمه زنی هیچ تشابهی با آن ندارد؛ اگر هم واقعاً ثابت شود از نظر پزشکی قمه زدن خاصیت حجامت سر را دارد، که بعید به نظر می‌رسد، نمی توان قائل به جواز قمه زدن شد؛ چرا که وهن مذهب و سوء استفاده دشمنان با این توجیه از بین نمی رود.

نکته بسیار مهم و قابل تامل :طبق اسناد و مدارک موجود در زمان آیت الله نائینی که بحث قمه زنی در مجالس عمومی مطرح شد، سفارت انگلیس توسط عوامل خود در شهر کربلا اقدام به توزیع رایگان قمه در بین شیعیان این شهر کرده است!!!!

حال این سوال مهم مطرح است: به راستی چرا و با چه نیتی این اقدام کاملا مشکوک و معنا دار توسط کشوری که دشمنی و عداوتش با اسلام و شیعه کاملا مشهود، مشهور و معلوم است صورت می گیرد؟؟

همچنین مقام معظم رهبری در دیدار عمومی با مردم مشهد در اول فروردین ۱۳۷۶ نقل می کننند که: وقتی کمونیست‌ها بر منطقه آذربایجان شوروی سابق مسلط شدند، همه آثار اسلامی را از آنجا محو کردند مثلاً مساجد را به انبار تبدیل کردند و … هیچ نشانه‌ای از اسلام و تشیع باقی نگذاشتند، فقط یک چیز را اجازه دادند و آن قمه زدن بود، دستورالعمل رؤسای کمونیستی به زیر دستانشان این بود که مسلمانان حق ندارند نماز جماعت برگزار کنند و یا قرآن بخوانند، اما اجازه دارند که قمه بزنند، چون خود قمه‌زنی برای آن‌ها یک وسیله تبلیغاتی بر ضد دین و تشیع بود …»

سوال مهم بعدی ا ین است: کسانی که امروزه علیرغم مخالفت مراجع بزرگ با قمه زنی، با اقدامات گسترده و معنا دار سعی در ترویج این کار نادرست دارند و حکم بر استحباب آن می دهند، آیا از این اقدامات انگلیس و کمونیسم بی خبرند؟؟؟ یا آنکه خدائی ناکرده خواسته یا ناخواسته، دانسته یا ندانسته پیاده نظام دشمنان اسلام گشته اند ؟؟؟ 

پی نوشت ها: 

۱ـ آیت الله خامنه ای، استفتائات، ص ۳۲۶، مسئله ۱۴۶۱.
۲ . محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ، ص ۳۳۹.

۳. مقتل امام حسین (ع)، مقرم، ص ۳۶۷؛ پرسشها و پاسخ ها، ج ۱۳، ص ۱۶۹-۱۷۰.

۴.  فرهنگ عاشورا، ص ۳۴۱

۵. فرهنگ عاشورا، ص ۲۱۵.

۶. فضل الله، سید محمد حسین، نگاهی اسلامی به عاشورا، ص ۴۴.

۷.   مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع، ج چهارم، ص ۲۰۱ و ۲۰۲؛ توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏۲، ص۱۰۲۶ ؛استفتاء از مقام معظم رهبری، س ۱۴۶۰: آیا قمه زدن بطور مخفى حلال است یا این که فتواى شریف حضرت عالى عمومیت دارد؟

جواب: قمه زنى علاوه بر این که از نظر عرفى از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمى‏ شود و سابقه ‏اى در عصر ائمه «علیهم السلام» و زمانهاى بعد از آن ندارد و تأییدى هم به شکل خاص یا عام از معصوم «علیه السلام» در مورد آن نرسیده است، در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب مى‏ شود بنا بر این در هیچ حالتى جایز نیست. پرسشها و پاسخها، شماره ۱۳، ص ۳۳۰؛ فرهنگ عاشورا، ص ۱۹۸؛ موسوعة العتبات المقدسه، ج ۸، ص ۳۷۸.

نظر امام راجع به قمه زنی و شبیه خوانی و روضه خوانی و عزاداری چیست؟ جواب: در وضع موجود قمه نزنند و شبیه خوانی اگر مشتمل بر محرمات و موجب وهن مذهب نباشد مانع ندارد اگر چه روضه خوانی بهتر است و عزاداری برای سید مظلومان از افضل قربات است.

۸. قمی، شیخ عباس، سفینه البحار، ج ۱، ماده حجم.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

در زیر عین فتاوای مراجع و نظرات دیگر علما در این خصوص ذکر می شود 

وهن بودن قمه‌زنی

لفظ «وهن» یعنی سستی . و وهن دین، یعنی هر عمل و گفتاری که باعث سستی و ضعف دین شود که علما در این رابطه فتاوایی فرموده‎اند .

حضرت امام خمینی (ره (بسمه‌تعالی: در وضع موجود قمه نزنند، و شبیه‎خوانی اگر مشتمل بر محرمات و موجب وهن مذهب نباشد، مانع ندارد؛ اگر چه روضه‌خوانی بهتر است و عزا‌داری برای سید مظلومان از افضل قربات است.

"                                 استفتاءات امام، ج ۳، سوالات متفرقه، س ۳۷"

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله العظمی خویی(ره: ( اگر قمه‌زنی و زنجیرزنی با قلاب‌های فلزی که در ماه محرم انجام می‌گیرد، منجر به ضرر و زیان قابل توجهی شده و یا هتک، تمسخر و توهین به دین و مذهب را به دنبال آورد، جایز نیست.

       "المسائل الشرعیه، استفتاء‌ات الامام الخویی، العبادات؛ و الطریق النجاة، ج ۲، ص ۴۴۵"

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای: قمه‌زنی علاوه بر این که از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمی‌شود و سابقه‌ای در عصر ائمه علیهم السلام و زمان‌های بعد از آن ندارد و تاییدی هم به شکل خاص یا عام از معصوم (علیه السلام) در مورد آن نرسیده است، در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب می‌شود؛ بنابراین در هیچ حالتی جایز نیست. و چنانچه در این مورد نذری وجود داشته باشد، نذر واجد شرایط صحت و انعقاد نیست                                                   .  "اجوبه الاستفتاءات، س ۱۴۶۱"

**********************************************************************

حضرت آیت الله العظمی سیستانی :باید از کارهایی که عزاداری را خدشه‌دار می‌کند اجتناب شود .

 مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، سید محسن محمودی، جلد ۳، ص ۳۴

{ روشن است که قمه‎زنی در حال حاضر تبعات منفی فراوانی از جمله وهن دین را در پی دارد. این فتوا وجه دیگری نیز دارد: اگر قمه زدن ضرر معتدٌ به و یا تبعات منفی داشته باشد جایز نیست}

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی: بر عزاداران عزیز لازم است از کارهایی که موجب وهن مذهب می‌گردد و یا آسیبی به بدن آنها وارد می‌کند، خودداری کنند.

                                                           سرچ کلمه قمه‌زنی در سایت معظم له، www.makaremshirazi.org

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله العظمی وحید: از آیت الله فقیه ایمانی (نماینده مراجع تقلید در اصفهان) توسط فتن پرسیده شد: یعنی شما شخصا تایید می کنید که آیت الله وحید قمه زنی را حرام اعلام کرده اند؟

آیت الله فقیه ایمانی [در پاسخ فرمودند]: بله. چرا که در این برهه از زمان که دشمنان اسلام به دنبال بهانه هستند تا جلوه تشیع را در جهان خراب کنند، ما باید دقت کنیم که از کارهایی که چهره تشیع را از بین می برد پرهیز کنیم. یکی از افرادی که خیلی مقیدند که شخصیت و آبروی اسلام حفظ شود، آیت الله وحید هستند. باز هم میگویم شما زانو به زانوی ایشان بنشینید و ببینید چگونه قمه زنی را نفی می کنند. بنده خودم نماینده ام را محضر آیت الله وحید فرستادم و ایشان به نماینده ام فرمودند که در شرایط فعلی قمه زنی حرام است. دفتر ایشان ممکن است پاسختان را کم و زیاد بدهد!
منبع: متن و فیلم کامل مصاحبه با آیت الله ایمانی را در سایت فتن مشاهده کنید.

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله العظمی حاج شیخ جواد تبریزی(ره:( عزاداری خامس‌‌ آل ‌عبا از مهم‌ترین شعائر دینی و رمز بقای تشیع می‌باشد؛ ولی بر عزاداران عزیز لازم است از کارهایی که موجب وهن مذهب و سوء ‌استفاده دشمنان اسلام و اهل‎بیت ‌علیهم‌السلام می‌شود، اجتناب کنند. (1)

                                        "استفتاء‌ات، س ۲۰۰۳و ۲۰۱۲و ۲۰۱۴"

**********************************************************************

حضرت آیت الله العظمی سید محسن حکیم: فرزند ایشان شهید آیت الله سید محمدباقر حکیم نقل نموده‌اند که پدر بزرگوارشان دائماً می‌فرموند: «انّ قضیة التطبیر هی غصة فی حلقومنا»؛ «مسئله قمه‌زنی، غصّه و اندوهی در گلوی ماست.«

                                                                     "قمه‎زنی سنت یا بدعت، اثر مهدی مسائلی"

**********************************************************************

حضرت آیت الله موسوی اردبیلی: چنانچه ضرر معتدٌ به داشته باشد یا موجب وهن مذهب یا مؤمنین شود جایز نیست.

                                           منبع: www.ardebili.com

**********************************************************************

حضرت آیت الله صافی گلپایگانی: در موردی که موجب وهن مذهب شود از آن خودداری گردد.

      "مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، سید محسن محمودی، جلد ۳، ص ۳۴ قمه‎زنی"

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله علی مشکینی(ره: ( بعد التسلیم و التحیه امور مذکور فوق بنفسه در شرع اسلام مورد اشکال و بلکه بعضی از آنها ذاتا مُحرم است. مسلمین باید از وارد کردن آنها در مراسم تعزی حضرت حسین (علیه‌ الصلاة والسلام) که یکی از عبادات است جدا خودداری نمایند...

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله جوادی آملی: چیزی که مایه وهن اسلام و پایه هتک حرمت عزاداری است، جایز نیست، انتظار می‌رود از قمه‌زنی و مانند آن پرهیز شود.

**********************************************************************

حضرت آیت الله العظمی علامه امین عاملى(ره:( قمه ‏زنى و اعمالى دیگر از این قبیل در مراسم عزادارى حسینى به حکم عقل و شرع حرام است و زخمى ساختن سر، که نه سود دنیوى دارد و نه اجر اخروى، ایذاء نفس است که خود در شرع حرام است و در مقابل این عمل، شیعه‏ ى اهل‎بیت را در انظار مردم مورد تمسخر قرار داده و آنها را وحشى قلمداد مى‏کنند و شکى نیست که این اعمال ناشى از وساوس شیاطین بوده و موجب رضایت ‏خدا و پیامبر و اهل‎بیت اطهار نیست و البته تغییر نام این اعمال در ماهیت و حکم شرعى آن که حرمت است، تغییرى نمى ‏دهد.

                                                                                                 "اعیان الشیعه، ج ۱۰، ص ۳۶۳"

**********************************************************************

حضرت آیت الله العظمی علامه سید محمدحسین فضل الله: التطبیر حرام لکونه من مصادیق الإضرار بالبدن، و هو غیر جائز مطلقاً على رأینا، سواء أدى إلى التهلکة أو لم یؤد إلیها، و عندئذ فما دام محرماً فلا یمکن جعله من الشعائر الدینیة أو الحسینیة، ولا سیما إذا کان مسیئاً للمذهب، فسوف تشتد الحرمة و تتاکد"؛ "قمه‎زنی حرام است چون از مصادیق ضرر رساندن به بدن می‎باشد. و آن از نظر ما مطلقاً حرام است خواه به هلاکت و مرگ فرد منتهی شود؛ خواه نشود.  و چون که این عمل حرام است نمی‎توان آن را جزء شعائر حسینی یا شعائر دینی قرار داد. خصوصاً زمانی که باعث زشتی و وهن مذهب (شیعه) گردد باعث می‎شود که حرمت آن تشدید و تاکید شود.

                                       "سایت علامه سید محمد حسین فضل الله: www.bayynat.ir/index

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله احمدی میانجی (ره:( عملی که موجب وهن مذهب شود، جایز نیست...

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله ابراهیم امینی: با توجه به این که مشروعیت امور فوق به اثبات نرسیده و در شرایط کنونی موجب وهن مذهب شیعه می‌شود، اجتناب از آن بر عزاداران امام حسین علیه ‌السلام لازم است. «با این که عزاداری برای سرور شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام یک عبادت و موجب تقرب به خدای سبحان است و ائمه معصومین (عیلهم‌السلام) در این باره تاکید، لکن بر علاقه‌مندان به اهل‎بیت واجب است از انجام امور فوق اجتناب نمایند؛ زیرا اولا امور مذکور در بین عرف مردم به عنوان عزاداری مرسوم نیست و حکم به استحباب و مشروعیت آنها بدون وجه است. ثانیا در اوضاع و شرایط کنونی جهان، امور مذکور از خرافات به شمار می‌رود و موجب وهن شیعه می‌باشد ...

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله ملکوتی: عزاداری حضرت سیدالشهداء سبط رسول اکرم (صلی ‌الله علیه و آله و سلم) باید لایق و شایسته به آن امام بزرگوار باشد و موجب وهن و تضعیف اسلام و مذهب تشیع نباشد بلکه مثل قیام آن حضرت باعث بقاء و عزت اسلام و مسلمانان بوده و عاری و منزه از هر گونه بدعت و خرافات باشد.

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله مقتدایی: با استقرار جمهوری ‌اسلامی ایران و تشکیل حکومت اسلامی بر اساس قرآن و وحی توجه همه ملت‌ها و دولت‌ها به اسلام جلب و احکام نورانی و مترقی اسلام مورد مداقه صاحب نظران قرار گرفته و می‌رود تا همانند خورشیدی تابان در سطح جهان بسط پیدا کند؛ لذا دشمنان اسلام که حقیقت و موجودی خود را در خطر می‌بینند، در مقام هستند به هر وسیله و بهانه، اسلام را ملکوک(بدنام) و خدشه‌دار نمایند. از این جهت اموری که امروز موجب وهن به اسلام و تضعیف عقاید مسلمین می‌گردد، شرعا حرام و مسلمین باید از آنها خودداری نمایند...

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله محمدی گیلانی : هر آنچه که مایه وهن شریعت اسلام است، طبعاً حرام و خصوصاً اگر مورد نهی ولی‌ امر مسلمین است، بر عموم، اطاعت از آن واجب است.

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله موسوی تبریزی: عزاداری روزهای محرم و صفر و زنده نگه داشتن قیام مقدس حسین بن علی علیه‌السلام از بهترین عبادات و قربات است و هر عملی که موجب وهن اسلام و قیام مقدس حضرت اباعبدالله (علیه‌السلام) باشد، حرام است و اطاعت از حکم ولی‌ امر مسلمین واجب و لازم است.

**********************************************************************

آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی: بسمه تعالی:  در کیفیت برگزاری مراسم و شیوه‌های آن بایستی دو شرط را مد نظر قرار داد: ...

 - آن که موجب وهن دین و مکتب تشیع و یا جامعه اسلامی و یا نظام مقدس جمهوری اسلامی نباشد؛ زیرا که وهن هر یک از آنها از اعظم محرمات و کبائر است...

 - آن که متناسب با روح اسلام و ارزش‌های متعالی مکتب اهل‎بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) باشد و با احکام و تعالی حقه آنان منافات نداشته باشد.

                                                   "قم/ ۴ محرم الحرام ۱۴۱۵سید محمود هاشمی شاهرودی"

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله راستی کاشانی: ... اقامه عزای حضرت ابی عبدالله الحسین؛ سیدالشهداء علیه‌السلام از افضل قربات الی ‌الله تعالی و موجب تجدید حیات اسلام و ایمان است و بر مومنین است هر چه با شکوه‌تر آن را برگزار نمایند و از هر اموری که موجب وهن اسلام و دست‌آویز دشمنان اسلام است، اجتناب کنند.

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله العظمی فاضل‌لنکرانی(ره: ( با توجه به گرایشی که نسبت به اسلام و تشیع بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در اکثر نقاط جهان پیدا شده، و ایران اسلامی به عنوان ام ‌القرای جهان اسلام شناخته می‌شود، و اعمال و رفتار ملت ایران به عنوان الگو و بیانگر اسلام مطرح است، لازم است در رابطه با مسائل سوگواری و عزاداری سالار شهیدان حضرت ابی عبدالله الحسین علیه‌السلام به گونه‌ای عمل شود که موجب گرایش بیشتر و علاقمندی شدیدتر به آن حضرت و هدف مقدس وی گردد. پیداست در این شرایط، مساله قمه‎زدن نه تنها چنین نقشی ندارد، بلکه به علت عدم قابلیت پذیرش و نداشتن هیچ‌گونه توجیه قابل فهم مخالفین، نتیجه سوء بر آن مترتب خواهد شد. لذا لازم است شیعیان علاقمند به مکتب امام حسین علیه‌السلام از آن خودداری کنند. و چنانچه در این مورد نذری وجود داشته باشد، نذر، واجد شرایط صحت و انعقاد نیست.

                                                                                              "جامع‌المسائل، ج۱، س ۲۱۷۳"

**********************************************************************

حضرت‌ آیت‌الله العظمی نوری همدانی: مکتب سالار شهیدان حضرت ابی عبدالله علیه‌السلام، مکتب امر به معروف و نهی از منکر و چشمه جوشان ارزش‌های اسلامی است و تاریخ خونبار عاشورا همیشه با آفریدن حماسه‌ها و موج‌ها و با به حرکت در آوردن احساسات و عواطف، الهام‎بخش کلیه نهضت‌ها و قیام‌هایی که علیه ظالمان و جباران روزگار صورت گرفته، بوده است... این خاطره، به جوش‌آورنده خون‌هایی است که در دل علاقه‌مندان این مکتب موج می‌زند. مخصوصا در جهان کنونی که دشمنان اسلام از اسلام سیلی خورده و منافع نامشروع خود را از دست رفته می‌بینند، در فکر انتقام گرفتن از اسلام ناب محمدی هستند، لذا لازم است (شیعیان) با مراسم عزاداری کار زینبی بکنند یعنی با منطق اسلام توام و از هر گونه حرکتی که این دین مقدس را بی‌منطق قلمداد نماید، منزه باشد و عزاداران محترم و متعهد به جای این که قمه را بر فرق خود بکوبند در فکر آن باشند، - که - قمه را بر سر دشمنان اسلام که اراضی آنان را اشغال و در فکر تضعیف آنان می‌باشند و منابع آنان را غارت و بالاخره هر روزی با ترفند جدیدی حیات اسلامی آنان را به مخاطره می‌اندازند، بکوبند.

                                                                                         "استفتاء‌ات، ج ۲، س ۵۹۷"

**********************************************************************

حضرت آیت‌الله محمدابراهیم جناتی: از انجام این کارهای ناشایست، وهن‌آور، نسنجیده و خرافی که در مبانی فقهی و پایه‌های شناخت احکام شرعی ریشه ندارد و موجب لکه‎دار شدن چهره برجسته و درخشان دین و تشیع است، پرهیز شود.

**********************************************************************

حضرت آیت الله مظاهری:

حرام است؛ علاوه بر این، در این زمان وهن برای تشّیع است و همچنین هرچه نظیر قمه‌زنی است، مانند زنجیر تيغ‌دار. ضمن آنکه مراعات قوانین هر مملکتی، مخصوصاً قوانین جمهوری اسلامی، واجب است.

آيا قمه زدن به‌طور مخفي حلال است يا اينكه فتواي شريف حضرتعالي عموميّت دارد؟  جايز نيست

                               ( برگرفته از جلد سوم کتاب اندیشه های ناب تألیف آیت الله مظاهری)

**********************************************************************

حضرت آیت الله علامه سید مرتضی عسگری: محقق تاریخ اسلام و حدیث‌شناس شهیر شیعه، در عین حال که از گستره خدمات علمی و اجتماعی برخوردار بود، هرگز از لزوم بیداری سیاسی غافل نبود. از جمله ویژگی‌های بارز علامه عسگری روحیه خرافه‌زدایی از دین بود که در این راه کوشش‌های گسترده‌ای برای دور کردن عادات و اندیشه‌های منحرف از دامن اسلام نمود. و ی از جمله کسانی بود که قمه زنی را رفتاری خارج از اسلام عنوان و در راه تبیین این موضع کوشش کرد.

                                                                        "قمه زنی سنت یا بدعت، اثر مهدی مسائلی"

**********************************************************************

حضرت آیت الله العظمی سید کاظم حائری: اولا:] ما شاهد آنیم که قمه‎زنی و بعض اعمال شبیه به آن ذاتاً موجب تخریب وجهه اسلام و تشیع گشته‎اند و دشمنان کافر نیز در زمان حاضر برای آسیب وارد کردن به ما بر این گونه اعمال تکیه نموده تا دین ما را دین خرافه و وحشی‎گری معرفی نمایند.

ثانیا: چه ما چنین دیدی را نسبت به قمه‎زنی به دست آورده باشیم یا نه، باید از اوامر ولی امر مسلمین حضرت ایت الله خامنه‎ای حفظه الله، در این مورد اطاعت کنیم؛ زیرا ایشان در این مورد موضع‎گیری صریح و روشنی نموده و دیگر هیچگونه عذری را برای مخالفت باقی نمی‎گذارند و بر تمامی مسلمین واجب است که از دستورات ایشان اطاعت نمایند چه کسانی که با ایشان در فتوا هم نظرند و یا از ایشان تقلید می‎کنند و چه کسانی که در این فتوا با ایشان هم نظر نبوده و یا از کس دیگری تقلید می‎نمایند. در هر صورت بر همه مسلمین واجب است از ایشان از حیث ولی امر بودنشان اطاعت کنند.

منبع: شعائر الحسینیه بین الوعی والخرافه، ص ۱۴۵. متن عربی این فتوا در کتاب قمه‎زنی سنت یا بدعت، نوشته مهدی مسائلی، چاپ گلبن اصفهان، ص ۱۶۲ موجود است.

**********************************************************************

حضرت آیت الله سید احمد علم‌الهدی: قمه‌زنی در ایام محرم و صفر موجب وهن دین مبین اسلام شده و بنا به فرمایشات و فتوای صریح رهبر معظم انقلاب چون قمه‌زنی موجب وهن در اسلام شده و یا سبب احتمال معرفی دین اسلام به عنوان دین خشونت در جهان می‌شود، حرام است. دشمنان اسلام از طرق مختلف سعی می‌کنند مسایل خرافی را در دین مبین اسلام ترویج دهند. نباید با انجام اقداماتی مانند قمه‌زنی در ماه محرم مسایل انحرافی را در دین اسلام افزایش داد.

                                                                              خبرگزاری جمهوری اسلامی: ۸/۱۱/۱۳۸۵"

**********************************************************************

آیت‌الله شبستری امام جمعه تبریز: قمه‎زنی در روز عاشورا بنا به احکام اولیه و ثانویه در اسلام مذموم است و موجب وهن مذهب تشیع می‎شود و از این نظر نباید توسط مومنان انجام شود. هرگونه ایذا، قمه‎زنی و جاری کردن خون از بدن بنا به احکام روشن اسلامی حرام و موجب وهن شیعه توسط دشمنان و وهابیون است و از این نظر نیز، فعلی ضد دین و بدعت می‎باشد. هر عبادت یا مستحبی فقط از ناحیه دین مباح و پذیرفتنی است وگرنه بدعت و حرام تلقی می‌شود. قمه‌زنی و برخی اعمال غیر معمول در عزاداری‎ها از این نظر که از ناحیه دین تکلیف نشده است موجب بدعت می‌شود و در آن صورت اساسا حرام و ضد دین تلقی می‌شود. در این رابطه هرگونه قمه‎زنی، خونریزی و اضرار به بدن حرمت داشته و از اساس مورد خواست دین نیست و لازم است مومنان از انجام آن خودداری کنند. در شرایط کنونی دشمنان اسلام در صدد بهره‌برداری منفی تبلیغی از برخی حرکت‌های انجام یافته در عزاداری‌ها هستند، برخی حرکت‌های معمول در عزاداری‎ها، حتی علی‌رغم خلوص نیت در عاملان آنها ممکن است در ظاهر وحشیت (وحشی‎گری) تلقی شده و موجب وهن مذهب جعفری گردد و لذا باید از انجام آنها خودداری شود. با تاکید بر حفظ آرامش و متانت مومنان در دستجات و مجالس سوگواری امام سوم شیعیان خواستار اجتناب آنان از هرگونه اقدامی می‎باشم که ابزار یا موجب سوژه منفی به دست وهابیون علیه شیعیان در این مقطع حساس گردد .

پی‌نوشت‌:

۱درباره فتوای آیة‌الله تبریزی متاسفانه نقل قول‌های ناصحیحی منتشر شده است؛ برای دست یافتن به فتوای ایشان، به ذکر دو مساله از سایت دفتر معظم ‌له می‌پردازیم؛

سوال ۱۸۳۲ ): این افرادی که در مجالس سوگواری ائمه ‌اطهار (علیهم‌السلام) بسیار سینه می‌زنند و بدن خود را سرخ می‌کنند و از حالت خود خارج می‌شوند، آیا کار درستی انجام می‌دهند؟

جواب: بسمه‌تعالی؛ مانعی ندارد و داخل عنوان جزع است و جزع بر ائمه (سلام‌ الله علیهم) مستحب است؛ والله العالم.»

اما در جواب سوال ۱۸۵۱): قمه‌زنی را به عنوان جزع بودن نمی‌پذیرند:

سوال ۱۸۵۱):در زمان حاضر قمه‎زدن برای امام حسینعلیه السلامیا به عشق امام حسینعلیه السلامچه حکمی دارد؟ جواب: بسمه تعالی؛ عزاداری حضرت سیدالشهداءعلیه السلام و سایر معصومین (علیهم‌السلام) به هر صورتی که عنوان جزع بر آن منطبق باشد، مطلوبیت شرعی دارد. قمه‌زنی فی نفسه مانعی ندارد، ولکن دخول آن در جزع محل بحث می‌باشد؛ والله العالم.