کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



مدح و شهادت امام حسن عسگری علیه‌السلام

شاعر : کمیل کاشانی     نوع شعر : مرثیه     وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن     قالب شعر : غزل    

سـوخـتی در تب انـدوه کـنار پـسـرت            فقط او بود که فهمید چه آمد به سرت

تا لب خشک تو را دید کمی آب آورد            که بکاهد مگر از شعـلۀ داغ جگـرت


آب نـوشـیدی و شد خـیـمۀ سـقـاخـانـه            عطش ظهر دهم قاب به چشمان ترت

سامرا شد قفس روح تو ای سدره نشین            و شکستند در آن کنج قفس بال و پرت

یاد مـادر همه جا با دل تنهـای تو بود            لحظه‌ای خاطره کوچه نرفت از نظرت

سال‌ها می‌گذرد منتظریم ای خورشید            تا دمد از افـق صبـر، فـروغ سحـرت

گـره از کار فـرو بـسـتۀ ما وا نـشـود            مگر از پردۀ غـیبت به در آید پسرت

: امتیاز

مدح و مرثیۀ حضرت سکینه سلام‌الله‌علیها

شاعر : سید رضا مؤید نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : مثنوی

بـا کــلامُ اللهِ نــاطــق هــم‌کـــلام!             ای سـکـیـنه! بر کـرامـاتت سلام!

مشعـل روشن ز مـصـباح الهـدی             در عـبادت غرق و مجـذوب خـدا


برتـرین زن‌های عـصر خـویشتن             یــادگــار مـــانــدگــار پــنــج تــن

در زنـان هـاشـمی صاحـب وقـار             خـانـدان فــاطــمــی را افــتــخـار

آفتابی خود که عمری در حجـاب             بــوده‌ای در سـایــه‌ســار آفــتــاب

ای فـصاحـت بی ‌نـوایت، بـی‌نـوا             صـد نـوا از نــای تـو در نـیـنــوا

در اســارت نــقـش ایـفـا کـرده‌ای             پا بـه پـای عـمـّه غـوغـا کـرده‌ای

در حـرم، در خـیمه‌گه، در قـتلگاه             در مـسـیــر کـوفـه و شـام سـیــاه

مـی‌درخـشـد نـام تـو، گـفـتـار تـو             اشـک تـو، ایـمـان تـو، ایـثـار تـو

خورده بر جان و دلت مُهر عطش             شام غـربت دیدی و ظُهـر عطش

از عـطش گـر چه ز پـا افـتاده‌ای             سهـم آب خـود به طـفـلان داده‌ای

در مـصـائـب پــایـداری کـرده‌ای             عـمّـه را با صبـر یـاری کـرده‌ای

در وداع آخــریـنـت بــا حــسـیـن             کز حرم برخاست بانگ یا حسین

اوّلـین کـس را که مـولا یـاد کـرد             نـام شـیـریـن تـو را فــریـاد کـرد

ای سـکـیـنـه حـامـی ایـتـام بـاش!             ای دل‌آرامِ حـــسـیــن آرام بــاش!

قـطـره‌های اشک بر سـیـما مـزن             شـعـلـه‌هـای درد بــر دل‌هـا مـزن

پـیـش‌تــر آ نــزد بــابــا پـیــش‌تـر             گـریـه‌ها در پیـش داری بـیـشـتـر

رفت در میدان و دیگـر برنگشت             برنگشت و از تن و از سر گذشت

رفت و پنهان از نظر شد منظرش             تا که دیـدی بـر فـراز نـی سـرش

طاقـت از کـف داده و دل باخـتی             خویش را بر خاک و خون انداختی

در وداع سـیـنـه‌ سـوز خـویـشـتـن             دست بـردی زیر آن خـونین بـدن

تا گـرفـتـی آن تـن صـد چـاک را             سـوخـت آهـت خـیـمـۀ افـلاک را

زان زیارت در فـضا هنگامه شد             پــاره‌هـای دل زیــارت‌نــامـه شـد

مـاه محـمـل باز انـجـم را بخـوان             «شیعَتی مَهما شَرِبتُم» را بخـوان

: امتیاز

مدح و مرثیۀ حضرت سکینه سلام‌الله‌علیها

شاعر : پروانه نجاتی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

مُسلم شهید شد وَ تو خواندی حمیده را            مـرهـم نـهـادی آن جگـر داغ‌ دیده را

با واژه‌هـای سبـز تـسلّا و دست مهـر            ساحل شدی نگاه به طـوفان رسیده را


اینـک تو می‌روی و من امـا یتـیـم‌تـر            باید چگونه آن سر در خون تپیده را...

فردا کسی به دخـتر تو رحـم می‌کـند؟            آرام می‌کـنـنـد مـصـیبت کـشـیـده را؟

بگـذار قـدری اشک بریـزم به دامنت            تا حس کنم حرارت شعـری شنیده را

شعر من آتش است، عطشناک و ناتمام            بـایـد به انتـهـا بـبـرم این قـصـیـده را

: امتیاز

زبانحال حضرت سکینه سلام‌الله‌علیها قبل از وفات

شاعر : محمد جواد شاهمرادی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

مپرس حال دل داغدار و چشم ترم را            شکسته صاعـقۀ تازیانه، بال و پرم را

اگر فـرات به دجله بریزد و بخـروشد            نمی‌نـشـانـد، یک ذره آتش جـگـرم را


غروب بود که با کاروان، به شام رسیدم            در آفتاب رصد کن، حکایت سفـرم را

کـدام اقـیـانوس، از دهان رود شـنـیـده            تـغــزل کـلـمـات بــرادر و پــدرم را؟

چگونه سرو بمانم؟ که خط خاطره و خون            شکسته است دلم را، شکسته بال و پرم را

: امتیاز

مدح حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام

شاعر : قاآنی نوع شعر : مدح و مناجات با ائمه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن قالب شعر : قصیده

ز گردون تیره ابری؛ تندگردی بر شد از دریا           جواهرخیز و گوهربیز و گوهرریز و گوهرزا
هـژبر بیـشه امکـان؛ نهنگ لجّـه ایـمـان           ولـیّ ایــزد مـنّـان عــلـی عـالــی اعــلا


امام ثامن ضامن حریمش چون حرم آمن           زمین از حزم او ساکن؛ سپهر از عزم او پویا
نهـال بـاغ علّـییـن، بهـار مرغـزار دین           نسیم روضـه یاسـین، شمیـم دوحـه طـه
سحاب عدل را ژاله، ریاض شرع را لاله           خرد بر چهر او واله، روان از مهر او شیدا
رخش مهری فروزنده،
لبش یاقوتی ارزنده           از آن جان خرد زنده و زین نطق سخن گویا
ز جودش قطره‌ای قلزم، ز رویش پرتوی انجم           جنـابش قبـله مردم، رواقـش کعبـه دلهـا
بهشت از خلق او بوئی، محیط از جود او جوئی           به جَنب حشمتش گوئی، گرایان گنبد مینا
ستاره گوی میدانش، هلال عید چوگانش           ز نعـل سمّ یکرانش غـباری توده غبـرا
قمر رنگی ز رخسارش، شکر طعمی ز گفتارش           بشر را مهر دیدارش، نهان چون روح در اعضا
زمین آثاری از حزمش،
فلک معشاری از عزمش           اجل در پهنه رزمش ندارد دم زدن یارا
خرد طفل
دبستانش، قمر شمع شبستانش           به مهر چهر رخشانش، ملک حیران‌تر از حربا
نظـام عـالـم اکبـر، قِـوام شــرع پیـغمبر           فروغ د یده حـیدر، سـرور سینـه زهـرا
اَبَد از هستیش آنی، فلک درمجلسش خوانی           به خوان همتش نانی فروزان بیضه بیضا
وجودش با قضا توأم، ز جودش ما سوی خرّم           حدوثش با قِدم همدم، حیاتش با ابد همتا
قضا تیری‌ست در شستش، فنا تیغی‌ست دردستش           چو ماهی بسته شستش، همه دنیا و ما فیها
زمین گویی‌ست در مشتش، فلک مُهری در انگشتش           دو تا چون آسمان پشتش، به پیش ایزد یکتا
به سائل بحر و کان بخشد، خطا گفتم جهان بخشد           گرفتم کو نهان بخشد، ز بسیاری شود پیدا
ملک مست جمال او، فلک محو کمال او           ز دریـای نوال او، حبـا بی‌لـجّه خـضرا
زمان را عدل او زیور، جهان را ذات او مفخر           زمان را او زمان پرور، جهان را او جهان پیرا
ز قدرش عرش مقداری، ز صنعش خاک آثاری           به باغ شوکتش خاری ریاض جنّت الماوی
رضای او رضای حق، قضای او قضای حق           دلش از ما سوای حق گزیده عزلت عنقا
کواکب خشت ایوانش، فلک اُجری‌خور خوانش           به زیر خط فرمانش چه بُلقا و چه جابُلسا
رخش پیرایه هستی، دلش سرمایه هستی           وجودش دایه هستی، چه در مقطع چه در مبدأ
ملک را
روی دل سویش، فلک را قبله ابرویش           به گِرد کعبه کویش طواف مسجد الاقصی
جهان را او بود آمر، چه در ظاهر چه در باطن           به امر او شود صادر ز دیوان قضا طغرا
کند از یک شکرخنده، هزاران مُرده را زنده           چنان کز چهر رخشنده، جهان پیر را برنا
رِدای قدس پوشیده، به هضم نفس کوشیده           
به بزم انس نوشیده، می وحدت ز جام لا
مِی از مینای لا خورده، سبق از ماسوا برده           وز آن پس سر بر آورده، ز جَیب جامه الآ
زُدوده زنگ امکانی، شده در نور حق فانی           چو مه در مهر نورانی؛ چو آب دجله در دریا
که در دشت لا خرگه، که لا معبود الا الله           ز کاخ نفی جسته ره به خلوتگاه استثنـا
شده از بس به یاد حق؛ به بحر نفی مستغرق           چنان با حق شده ملحق؛ که استثنا به مستثنی
هی یزدان ثناخوانت، دو گیتی خوان احسانت           خمی فتراک فرمانت؛ جهان را عروة الوثقی
ستاره میخ درگاهت، زحل هندوی درگاهت
           ز بیم خشم جانکاهت، فلک را رنج استرخا
به سر از لطف حق تاجت، طریق شرع منهاجت           بساط قرب معراجت فَسُبْحانَ الَّذیْ أَسْرَی
مهـین نـوبـاوه آدم، بهـین پـیـرایه عـالـم
           چو خیرالمرسلین مَحرم به خلوتگاه اُو ادنی
توئی غالب توئی قاهر، توئی باطن توئی ظاهر           توئی ناهی توئی آمر، توئی داور توئی دارا
توئی بر نفع و ضر قادر، توئی بر خیر و شر قادر           توئی بر دیو و دَد آمر، توئی بر نیک و بد دانا
تو جسم شرع را جانی، تو دُرّ عقل را کانی           تو گنج کان یزدانی، تو دانی سرّ ما اوحی
تو دانائی حقایق را، تو بینائی دقائق را           تو رویا نی شقایق را؛ ز ناف صخره صمّا
ترا از ماه تا ماهی، ز حق پروانه شاهی           گر افزائی و گر کاهی، نباشد از کست پروا
سخن تخم است و او دهقان، ثنا مزرع، امل باران           فشاند دانه در میزان؛ که چیند خوشه در جوزا
دراوصاف تو «قاآنی» دهد دادِ سخندانی           کند امروز دهقانی که تا حاصل بَرَد فردا

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیرا به دلیل ایراد محتوایی حذف شد، فراموش نکنیم که حضرت علی علیه‌السلام فرمودند: لَا تَتَجَاوَزُوا بِنَا الْعُبُودِيَّةَ ثُمَّ قُولُوا فِينَا مَا شِئْتُمْ وَ لَنْ تَبْلُغُوا وَ إِيَّاكُمْ وَ الْغُلُوَّ كَغُلُوِّ النَّصَارَى فَإِنِّي بَرِي‏ءٌ مِنَ الْغَالِينَ. ما را از مرز عبودیت خارج نکنید و به سرحدّ ربوبیت نرسانید، آن گاه هرچه می ‏خواهید در فضیلت ما بگویید، لیکن بدانید که حق ثناگویی ما را ادا نخواهید کرد. از غلوّ کردن درباره ما بپرهیزید و همانند نصاری که درباره عیسی علیه‌السلام غلو کردند نباشید، که من از غلوّ کنندگان بیزارم الاحتجاج ج ۲ ص ۴۳۸، بحارالانوار ج ۲۵ ص ۲۷۴، اثبات الهداه ج ۵ ص ۳۹۱

تو در معموره امکان، خداوندی پس از یزدان           چو در رگ خون چو در تن جان؛ روان حکم تو در اشیا

مدح و مناجات با حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام

شاعر : حسین عباسپور نوع شعر : مدح و مناجات با ائمه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن قالب شعر : غزل

به ظاهر زائرم اما زیارت را نمی‌فهمم           من بیچاره لطف آشکـارت را نمی‌فهمم
تو از من بیشتر مشتاق دیداری و من حتی           به دل افـتادن گاه و گدارت را نمی‌فهمم


زیارت نامه می‌خوانم  دلم از نور لبریز است           اگر چه گاه معـنای عبارت را نمی‌فهمم
تو پرواز مرا در اوج می‌خواهی و می‌دانی           من از بس در قفس بودم اسارت را نمی‌فهمم
به جای غربت تو ازدحام صحن را دیدم           غـریبی آه درد بی‌شـمارت را نمی‌فهمم

: امتیاز

مدح حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام

شاعر : حسن کردی نوع شعر : مدح وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

مثل یک خواهش لـبریز حـیا آمده بود            از هیـاهـوی فـراگـیـر رهـا آمـده بـود
با دل ساده و
باران زده‌اش نجوا داشت            که چـرا دیـر بـه حـج فـقـرا آمـده بـود


رعـیت سـوخـتـه از غـم به پـناهـندگیِ            سـایـۀ چـتـر مـعـین الضـعـفـا آمده بود
گره زد زلف دلش را به ضریح خورشید            هر چه درد است به امید دوا آمده بود
او که با پای عصا سخت قدم بر می‌داشت            حال با پای خودش رو به شما آمده بود
دل ویران شده، آباد شد و بر می‌گشت            
آنکه چون شهرِ پس از زلزله‌ها آمده بود
راه صد ساله که درویشِ طریقت می‌رفت            زائرت یک شبه آنرا به خـدا آمده بود
بر لبش در دل ظهری غزلی ابری داشت            شاعـری باز به دنـبـال عـبـا آمـده بود
صحن آزادی و لبخند تو پایان کسی‌‌ست            که به پـابوس غـریب الـغربـا آمده بود

: امتیاز

زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : ناشناس نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

تـنـهـا مـیـان خـانه با حـالی خـرابم            خونین جگر از زهر کین در التهابم

دردی تـمام پـیـکـرم در بر گـرفـتـه            می‌پـیچـم و می‌نـالم و در اضطرابم


بر روی خاک افتاده و می‌نالم از درد            من‌هم چو جـد اطهـر خود بـوتـرابم

زهری که مأمون داده آتش بر دلم زد            سوزد دل و لب تشنۀ یک جرعه آبم

دور از مدینه در غریبی می‌دهم جان            سوی جنان بی‌یار و یـاور در شتابم

دلتنگ خویشانم در این وادی غربت            نام جـوادم این زمـان باشد خـطـابم

سر را به روی زانوی او می‌گذارم            او الـتـیـامی هـست بر قـلـب کـبـابم

هستم رضا یعنی که راضی بر قضایم            در راه حق گـشـته شهـادت انتخـابم

شکـر خدا می‌نوشم از جام شهـادت            سرمست وصل از لذت این شرب نابم

وا می‌گـذارم بـر خـدا خـصم پـلـیدم            در انــتـظـار وعــدۀ روز حـســابـم

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد یا ضعف محتوایی و معنایی در مصرع دوم بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و همچنین انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

دور از مدینه در غریبی می‌دهم جان            سوی عـدم بی‌یار و یـاور در شتابم

مدح و شهادت حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن قالب شعر : غزل

کار تو همه مهر و وفا بود، رضا جان            پاداش تو، کی زهر جفا بود، رضا جان

آن لحـظه که پـرپـر زدی و آه کـشیدی            معصومه مظلومه، کجا بود رضا جان؟


بـر دیـدنت آمد چـو جـوادت ز مـدیـنـه            سـوز جـگـرش، یا ابـتـا بود رضا جان

تنها نه جگـر، شمع‌صفت شد بدنت آب            کی قتل تو این گونه روا بود، رضا جان

تو ناله زدی، در وسط حجره و زهـرا            بالای سـرت نوحـه‌سـرا بود رضا جان

یک چـشم تو در راه، به دیدار جوادت            چشم دگرت کرب و بلا بود، رضا جان

جان دادی و راحت شدی از زخم زبان‌ها            این زهـر، برای تو شـفا بود رضا جان

از آتش این زهر، تن و جان تو می‌سوخت            اما به لـبت، ذکـر خـدا بـود رضا جـان

روزی که نبـودیم در این عـالـم خـاکی            در سـینه ما، سـوز شما بود رضا جان

از خویش مران «میثم» افـتاده ز پا را            عمری در این خانه گدا بود رضا جان

: امتیاز

مدح و شهادت حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام

شاعر : حبیب باقرزاده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

آقـایـمان آمـد عـبا روی سـرش بود            رنگ کبودی بر تـمام پیکـرش بود

در کـوچه یاد ماجـرای کوچه افـتاد            یا فاطـمه یا فاطـمه ذکـر لـبـش بود


دستی به پهلو دست دیگر روی دیوار            پهـلـو گـرفتـن یادگـار مـادرش بود

او در مـیان حـجـره‌ای دربـسته اما            صدها فرشته در کنار بسـترش بود

او دست و پا می‌زد ولی با کام عطشان            گویا که دیگر لحظه‌ها‌ی آخرش بود

اما تمـام فکـر و ذهـنش کـربلا بود            یـاد غـریـبی‌ها‌ی جـد بی‌سـرش بود

مردم گریز کربـلایم این‌چنین است            آمد جـواد و لحـظـه آخـر برش بود

اما به دشـت کـربـلا جـور دگر شد            اربـابـمان بـالای نعـش اکبرش بود

بـایـد جـوانـان بـنـی‌هـا‌شـم بـیـایــنـد            تا این بدن را بر در خـیـمه رسانند

: امتیاز

زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محمد فردوسی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

زهـر جـفـا نیـلـی نـموده پـیکـر من            یعـنی رسـیـده لحـظـه‌ها‌ی آخـر من

در بین حجره بر خودم می‌پیچم از درد            این چه بـلایی بـود آمـد بر سـر من


چشمم نمی‌بیند، زمین خوردم دوباره            این ضعف بسیارم شده درد سر من

درد کـمـر آخـر امــانـم را بــریــده            تـازه شـبـیـه تو شـدم ای مـادر مـن

از روضه‌ها‌ی «تازیانه» «میخ» «سیلی»            آتـش زبـانـه مـی‌کـشـد از بـاور من

با هر نفس خون جگر می‌ریزد از لب            آلالـه مـی‌بــارد کـنـار بــسـتــر مـن

شکـر خـدا این جا نـبـوده تا بـبـیـنـد            این صحنه جان دادنـم را خواهر من

تصویـری از گـودال و تلّ زیـنـبـیه            افـتـاده بـین قـاب چـشـمـان تـر مـن

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ضعف محتوایی و معنایی درعدم رعایت شأن ائمه در مصرع اول بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و همچنین انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

شکـر خـدا این جا نـبـوده تا بـبـیـنـد            این صحنه جان کندنم را خواهر من

مدح و شهادت حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام

شاعر : ناشناس نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

نـالـه و زمـزمـه مـرغ سـحـر مـی‌آیـد            مگر امـروز عـزیـزی ز سفـر می‌آیـد

برو ای باد صبا گو به غـریب الغـربا            تـقـی امـروز بـه دیــدار پــدر مـی‌آیـد


منتظر باش طـبـیـبانه پسر از ره دور            ســر بـالـیـن تـو بـا دیــده تـر مـی‌آیــد

چشم بگشود، دم دادن جان سرور طوس            ناگـهـان دیـد جـوادش که ز در می‌آید

لیک در کرببلا قصه به عکس اینجاست            آنچه در دست ز تـاریخ و خـبر می‌آید

دیـد در کـربـبلا زینب مـظلـومـه زار            که حـسیـن بر سـر بالـین پـسر می‌آیـد

چهره بر چهره فرزند نهاد آن شه و دید            خون از آن صورت مانند قـمر می‌آید

: امتیاز

مدح حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام

شاعر : ایمان دهقانیا نوع شعر : مدح وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

زائرانش دسته دسته خیلِ صدها توده بود            او پناه صد هزاران همچو من آلوده بود

هرچه از او دورتر گشتم، دلم آشوب‌تر            هر زمانی در حرم بودم، دلم آسوده بود


قبل از آنی که به او رو آرَم و توبه کنم            او خودش پیش خدا رو زد، خدا بخشوده بود

می‌شمارد هر زیارت رفتنِ ما را و بعد            ضرب در سه، می‌کند جبران، چنین فرموده بود

خواهش ما دَه که باشد، لطف او صد می‌شود            حاجت ما را خودش وقت عطا افزوده بود

هر کسی دور ضریحش گشت، حاجی می‌شود            راه وصل است این رَهی که زائرش پیموده بود

تا که گفتم؛ یا رضا، پروندۀ من پاک شد            کاخ شد کوخی که در سیل گنه فرسوده بود

جز درِ باب الرّضا، هر در که دقّ الباب شد            بسته بود و بسته بود و بسته و بیهوده بود

: امتیاز

مدح حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح وزن شعر : مفتعلن فاعلن مقتعلن فاعلن قالب شعر : غزل

مـرغ دلـم پـر زنـد بر سر کـوی رضا           دسـت نـیـازم بـود بـاز به سـوی رضـا
آرزویـم ایـن بــود تـا دم مــردن شــود           چـشم گـنه‌کـار من بـاز به سـوی رضا


خلق جهـان زائرند از همه سو کعبه را           کعـبه بـود در حجـاز زائر کـوی رضا
با نفس
عیسویش، با دم جانبخش خویش           جـان مـسـیـحا بـود زنـده ز بـوی رضا
بـر بـدنـش می‌شـود آتـش دوزخ حـرام           هر که
خورد قطره‌ای آب ز جوی رضا
کشور ایران فـقـط نیـست به او مـتـکی           زنـدگی کـائـنـات بـسـته به مـوی رضا
نیست عجب خضر اگر تشنه لب جام اوست           سـاقی رضوان بود مست سبـوی رضا
جرم و
گناه و خطاست عادت دیرین من           عفو کرامت بود خصلت و خوی رضا
چند به شوق بهشت زائر این در شوی           جـنّـت جـنّـت بـود روی نـکـوی رضـا
"میثم" اگر از نماز آبروی مؤمن است           آب دهـد بـر نـمـاز آب وضـوی رضـا

: امتیاز

مدح و شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : قاسم قاسمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

فریاد غربت دارد و چشمش به در بود            در انــتــظــار دیـدن روی پــسـر بـود
آخـر مگـر زهـر
عـدو با او چه کـرده            یک دست بر پهلو و دستی بر کمر بود


او دست و پا می‌زد مـیان حجـرۀ خود            در غربت و از زهر كين خونین جگر بود
آخــر جـــوادش آمــد آن دم‌هـای آخــر            آنجا كـمك حـال پـسر هـم يك نفـر بود
جـان داد بابای غـریـبش کـنج حـجـره            دیگـر شـرار
زهـر بر جـانش اثـر بود
با دست خود غسل و کفن بنمود و با غم            گـریان به یاد مـادر و دیوار و در بود
شکر خـدا تـشیـیع شد
در روز روشـن            تشیـیع زهـرا مخـفـیـانه در سحـر بـود
در طوس کل شهر و یک تابوت بر دوش            تشیـیع مادر نیمه شب با هفت نفر بود
زن‌های
نیشابور و گل بر روی تابوت            اما کمک حال عـلی در شب قـمر بود

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ضعف محتوایی و معنایی در مصرع دوم بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و همچنین انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

فریاد غربت دارد و چشمش به در بود            تـنـهـا امـیــدش دیـدن روی پـسـر بـود

زبانحال حضرت امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محسن راحت حق نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

غرقِ دریای غمم غم مبتلا مثلِ حسین            می‌کِشم خود را به روی خاکها مثلِ حسین
گرچه در طوسم میانِ حجره‌ای در
بسته‌ام            باطـناً هـستم مـیانِ کـربـلا مثلِ حـسین


می‌شوم پهلو به پهلو بسکه بی‌تابم خـدا            نحوه جان دادنم باشد چرا مثلِ حسین؟
چونکه نیّت کرده‌ام با او مواساتی کـنم            پس بنابراین شدم غرقِ بلا مثلِ حسین
پاره پاره کرده لب‌های مرا زهـرِ پـلید            با لـبانـم تـشنـگی شد آشـنا مثـلِ حسین
حـال باید مـادرم زهـرا بیـاید بر سـرم            جان دهم در
دامنِ خیرالنسا مثلِ حسین
روضه
می‌خوانم برای فاطمه از کربلا            می‌شود سرگشته از شور و نوا مثلِ حسین
در مواساتم کم
آوردم سرِ من سالم است!            رأسِ من کی رفته روی نیزه‌ها مثلِ حسین
زیر گُل‌ها می‌شود مدفون تنم کی می‌شود؟
            دفن در زیرِ هجومِ سنگ‌ها مثلِ حسین

: امتیاز

مدح و شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : علی انسانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

دید چون نیست، به جز غصّه انیس دگرش           زهر یارش شد و بنشست، کنار جگرش
نه به غیر از دل او غمخور او بود کسی           نه به دامان کسی جز به سر خاک، سرش


گفت بر عترت خود از پی من گریه کنید           خود خبر داد که برگشت ندارد، سفرش
بارها تا به در حجره نشست و، برخاست           اوّلـش بـود ولی داد ز آخــر، خــبـرش
دست مولا به دل و، دست غلامش بر سر           چشم او بر وی و، او چشم به راه پسرش
جگر پاره به جا بود و، جگرگوشه نبود           حجره در بسته، ولی باز به در، چشم ترش

: امتیاز

مدح و شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : محمد علی بیابانی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : مربع ترکیب

دوباره پـای من و آسـتـان حضرت تو            سـر ارادت و خـاک سـرای جـنـت تو

و بـاز سـفـره لـطـف تو و عـنـایت تو            کـویـر دسـت من و بارش کـرامت تو


امـام مـشـرقـی عــالــم وجــود رضــا

سحاب رحـمت حق آسمان جود رضا

دوبـاره مـثـل همـیـشـه رسـانـدی‌م آقـا            مـیـان این هـمـه دلـداده خـوانـدی‌م آقا

خـودم نـیــامـده‌ام تـو کــشـانـدی‌م آقــا            ســـلام داده نـــداده تـــکـــانــدی‌م آقــا

شکـسـتـم و به نگـاه تو سلـسـبـیل شدم

و پشت پنـجـره فـولادتـان دخـیـل شدم

میان صحـن تو بـرگ بـرات می‌دادند            مـداد عــفـو گـنــه را دوات مـی‌دادنـد

به زائـران شـکـسـتـه ثـبـات می‌دادنـد            شـراب کـوثـر و آب حـیـات می‌دادنـد

من آمـدم که مـریض مـرا شـفـا بدهی

من آمـدم که به من اذن کـربـلا بـدهی

هـمینکه می‌رسم از چـشـم‌های بارانی            هزار حـاجت ناگـفـته را تو می‌خوانی

در انتظار تو هـستم خودت که میدانی            درست مثل همان پـیـر مـرد سـلـمـانی

نـشـسـته‌ام به تـمـنـای چـشـم‌هـایت من

بیا که سـر بـگـذارم به زیـر پـایت من

شنیده‌ام که خودت در زمان پَـر زدنت            به روی خاک رها گشت پیکر و بدنت

هـزار لاله روان شد ز گـوشـه دهـنت            غریب بودی و خون شد تمام پیرهنت

ز سوز زهر اگرچه به خویش پیچیدی

ولـی زمـان غـروبـت جـواد را دیـدی

اگرچه جز پسرت کس نبود در بر تو            ولی ندید تنت را به خـاک خـواهر تو

به زیر سم سـتـوران نـرفت پیـکـر تو            اسیـر پنـجـه سـرنـیـزه‌ها نـشد سـر تو

حسین گـفـتم و قـلبت شکـست آقا جان

به دل غـبار مـحـرم نـشـست آقـا جان

: امتیاز

مدح و شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : داریوش جعفری نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن قالب شعر : غزل

دلم را کرده‌ای امشب روان سوی خراسانت            دخیلم بسته‌ای با شال غم در کنج ایوانت

تو آن کردی به جان ما که ابراهیم با آتش            کویر خشک با مهر و تولا شد گلستانت


مس دل را طلا کردی به قدر طرفة العینی            بنازم قدرت جادوی بی‌تـمثال چشمانت

تـمـام اولـیا خـدمتگـزاران سـرِ کـویت            گروهی در رواق و عده‌ای هم نیز دربانت

ملائک صف به صف در نوبت فرّاشی صحنت            چه صحنی کاش می‌گفتم که خورشید درخشانت

چه داری در حریمت ای مسیح عترت زهرا            مسیحی‌ها شدند اینجا ز اعجازت مسلمانت

گناه خلق می‌پـوشد قنوت دستهایت؟ نه            غلط گفتم، قنوت زائران یاران محبانت

تمام هستی‌ام را می‌دهم همواره در راهی            که پایانش شوم یکشب به کنج صحن، مهمانت

به پابوسی کس عادت ندارم جز خودت، سلطان            به سودایی که نامم حک شود بین غلامانت

الا ای ضامن آهوی صحرا گوشۀ چشمی            جهان تشنه است بر خیرکثیر طعم احسانت

میان ذرّه ذرّه عـالم هـسـتی اثـر داری            تمام خلقِ عالم تحت هر عنوان ثناخوانت

ندارم وحشت از روزی که وانفساست عنوانش            به یمن دیده‌ای کز روز آغاز است گریانت

به کام تشنۀ شاه شهـیدان گریه‌ها کردم            که در پائین سقاخانه‌ات گردم به قربانت

تو را کشتند با زهری به شکل دانۀ انگور            همانهایی‌که روزی خورده‌اند از تاکِ دستانت

نه تنها جان تو از آتش این زهر می‌سوزد            خدا را، سوخت جان فاطمه از آه سوزانت

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما به دلیل مغایرت با مضامین زیارت جامعۀ کبیره « وَ وَرَثَةِ الْأَنْبِياءِ، وَ سُلالَةَ النَّبِيِّينَ، وَ صَفْوَةَ الْمُرْسَلِينَ » و عدم رعایت شأن انبیا؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و پیروی از فرامین و آموزه‌های ائمّه، بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

تـمام انـبـیا خـدمـتگـزاران سـرِ کـویت            گروهی در رواق و عده‌ای هم نیز دربانت

داستان پناه بردن آهو به امام رضا از دست صیاد و ضمانت آن حضرت در نزد صیاد تا رفتن و برگشتن آهو و ... در منابع روایی ما نیامده است؛ لیکن داستان های مشابهی با کمی تفاوت در مورد پیامبر اکرم در صفحه ۸۱ کتاب اعلام الوری طبرسی و در خصوص امام سجاد در صفحات ۳۲۴ کتاب اثبات الوصیله مسعودی و ۲۶۱ جلد ۱ کتاب الخرائج والجرائح قطب راوندی و در خصوص امام صادق در صفحات ۳۷۰ کتاب بصائر الدرجات شیخ صفار و ۱۱۲ جلد ۴۷ بحارالانوار علامه مجلسی نقل شده است که به نظر می آید داستان ساخته شده برای امام رضا ترکیبی از این چند روایت باشد البته ابن حماد از شعرای قرن چهارم در یکی از ابیات قصیده اش اشاره به ضمانت امام رضا از آهو کرده است و ابن شهر آشوب نیز این شعر را در کتاب مناقبش نقل کرده است که این نیز سند روایی محسوب نمی شود دانشنامه امام رضا ج ۱ ص ۲۰۲

الا ای ضامن آهوی صحرا گوشۀ چشمی            جهان تشنه است بر خیرکثیر طعم احسانت

مدح و شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : قاسم نعمتی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : مربع ترکیب

ای رئوف همیشه خوب، سلام            پـیـش تــو مـی‌شــود دلــم آرام
شد زیارت همیـشه نـیـمه تـمام            هرکه رویت نـدیـد، شد نـاکـام


کـاش قـلـب مرا تـکـان بـدهی
دیگر این‌بـار رخ نـشان بدهی

از هـمـه غـیـر تـو بُـریـدم من            خویش را تا حـرم کـشـیدم من
گـرچـه رویِ تو را نـدیـدم من            طـعـم آغـوشِ تـو
چـشـیـدم من
آبــرو
رفـتــه را خــریـدی تـو
دست،
رویِ سـرم کـشـیدی تو

این رئـوفی که می‌شـنـاسم من            رَد نـکـرده ز خـانـه‌اش دشمن
پـسـرِ
فـاطـمـه است پس حـتما            به قـسـم نیست احـتـیـاج اصلا
دردهـامــان دوا شــود ایـنـجـا
گِـرِهِ کــور وا شــود ایــنــجــا

تو گـنهـکـار را عوض کردی            دلِ بـیــمـار را عـوض کـردی
هر
گـرفـتـار را عوض کردی            آخـرِ کــار را عــوض کـردی
راهـم از حـادثـه بـه تـو
افـتـاد
عـوضم کن تو را بجـان جواد

شــاهِ گـنـبـد طــلا، امـام رضـا            جـلـوه‌هـای خــدا، امــام رضـا
بـقـیـع و سـامـرا، امــام رضـا            نـجـف و کـربـلا، امــام رضـا
صـاحـبِ
ســرزمـیـن ایــرانـی
تـو
بـرای هـمـیـشه سـلـطـانـی

قـبله نـور حـضرت خـورشـید            نـورِ حـیدر ز صحـنِ تو تابـید
هر
شب از گـنـبـد تو بی‌تـردید            مـی‌شـود جـلـوه نـجـف را دید
در حــریــمِ تــو زائـرِ نـجــفـم
بـا سـلامـی مـســافــرِ
نـجــفــم

صحن‌هایت بهشت این دنیاست            چون حریم تو جنت‌الزهراست
کُنجِ باب
الجواد،عرشِ خداست            چون نسیمش نسیمِ کـرببلاست
در حـرم هر غـروب،
بی‌تـابـم
یـادِ صـحـن و
سـرایِ اربــابـم

تا کـشـیدی عبا به روی سرت            نظـر انـداخـتی به دور و برت
یک نفس پاره پاره شد جگرت            
جمع کردی ز کوچه بال و پرت
سرِ پا بـودی و زمین خوردی
نـاگـهــان نــامِ
مــادرت بُـردی

همه درهایِ حـجـره را بـستی            روی پـهـلـو گـرفـتـه‌ای دسـتی
یــادِ گــودالِ کــربـلا هــسـتـی            کِـی گــرفــتــار عــدۀ مـسـتـی

بین یک دسته گرگ، شیر افتاد
جایِ تنـگـی حـسـین گـیر
افتاد

لبش از تشنگی تکان می‌خورد            نیزه او را به هرطرف می‌بُرد
گُل لب‌هاش از عطش پـژمُرد            نـیــزه داری گــلــویِ او آزُرد
عده‌ای صبـرِ
خـواهرش بُردند
دورِ لب‌تـشـنه آب می‌خـوردند

تـا بـدن پـایــمـال مـرکـب شـد            وقـت دیـدار، نـیـمـه شـب شـد
از حـسـیـنی کـه نـامـرتب شـد            حـنجـری پـاره سهم زینب شد
چـه حـسـیـنـی مـرمـلٌ بـدمــاء
چه حـسـیـنی مـقـطع الاعضاء

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما به دلیل عدم رعایت توصیه‌های مراجع و علما؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رعایت توصیه‌های مراجع، بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید؛ ضمناً بند آخر نیز به دلیل تحریفی بودن مطالبش کلاً حذف شد.

گُـل لب‌هـاش بـا لـگـد پـژمُـرد            نـیــزه داری گــلــویِ او آزُرد

مدح و مناجات با حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام

شاعر : محمد حسین ملکیان نوع شعر : مدح و مناجات با ائمه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : ترکیب بند

به نـام قـبـلـه ایــرانـیـان بـه نـام حـرم            به نام خادم و جـاروکش و غلام حرم

به نام پنجره فـولاد و لطف بـسـیارش            به نام این هـمه خیر علی الـدوام حرم


به نـام هـر که حـسادت کـند به اقـبـالِ            کـبـوتـران بـهــشـتـی روی بـام حــرم

کـسی نـبـود کـه مـا را دهـد پـنـاه امـا            هـزار مـرتـبه قـربـان این مـرام حـرم

فــدای مـیــکـدۀ مـا تــمــام مـیـکـده‌هـا            هزار سال گذشت و پر است جام حرم

هزار رنگ عـوض کرد روزگـار اما

حرم به این همه وسعت ندیده این دنیا

تو بیـمـه کـرده‌ای آقـا تـمـام ایـران را            خدا نگیرد ازین مملکـت خـراسان را

به روی هر کس و ناکس در حرم باز است            نشد که بشکـنی آقا غـرور مهـمـان را

سلام بر حـرمی که میان خـود جا داد            میـان آن همه مـؤمن، گـنـاهکـاران را

سـلامِ بر تو هـمیـشه گـره‌گـشایی کرد            سلام بر تو عوض کرد حال انسان را

به جز هوای حرم که به ما نـمی‌سازد            به عـالـمـی نـفـروشـیـم زیر ایـوان را

برای عـرض ارادت به ما وجـود بده

برات مشهـد ما را تو زود به زود بده

حـرم پـنـاه امیـر و رعـیـیـت است آقا            همیـشه دور و بر تو قـیامـت است آقا

پی عـلاج به جایی به جز حـرم نروم            دوای هر غم و دردی زیارت است آقا

کـنـار پـنـجـره فـولاد تـو هـمه دیـدنـد            رسـیدن به مـحـالات، راحـت است آقا

میان آن حرمی که پُر از ملائکه هست            نفـس کـشـیدن ما هم عـبادت اسـت آقا

خدا کـند که بـمیـرم نبـیـنـد این چـشمم            که روبروی ضریح تو خلوت است آقا

کسی شـبـیه تو با من نکـرد هـمراهی

همیشه از حرمت دست پُر شدم راهی

مـنم امـام رضـایـی مـنـم خـراب شـما            نـیـازمـنـد دعـاهـای مـسـتـجـاب شـمـا

منم همان که شب و روز می‌خورد غبطه            به سنگ‌های کف صحـن انقـلاب شما

خدا کـند بـشود قـسمـتم که جـان بـدهم            شبیه حضرت معصومه در رکاب شما

سـلام داده‌ام آقـا به سـویـتـان هر شب            چه کـرده‌ام نشـنـیـدم شبی جـواب شما

مـیان چـاه زمـانـه نـشـسـتـه‌ام عـمری            خـدا کـند که به دادم رسـد طـناب شما

چه غم ازین همه غربت چه غم ز بی‌یاری

دلم خوش است همیشه تو دوستم داری

نـدیـده‌ایـم کسی را بـه مـهـربـانـی تـو            فـدای این هـمـه الـطـاف آسـمـانـی تو

چـشـیـده آهـوی آواره هـم مـرامـت را            بگو به کی نرسیده است نان رسانی تو

بزرگ و کوچک ایران تمامشان دارند            چه خاطرات قـشنـگی ز مـیـزبانی تو

بگـیر تا به ابـد دست آن جـمـاعت که            نـداده‌انـد بـه مـا یـاد جـز نـشـانـی تـو

بـیـا و قـسـمـت مـا کـن لـیـاقـت ریـان            شویم محـرم اسرار روضه‌خـوانی تو

شکسته‌ایم و زمین گیر، بال می‌خواهیم

دلی محرمی و اشک و حال می‌خواهیم

: امتیاز
نقد و بررسی

داستان پناه بردن آهو به امام رضا از دست صیاد و ضمانت آن حضرت در نزد صیاد تا رفتن و برگشتن آهو و ... در منابع روایی ما نیامده است؛ لیکن داستان های مشابهی با کمی تفاوت در مورد پیامبر اکرم در صفحه ۸۱ کتاب اعلام الوری طبرسی و در خصوص امام سجاد در صفحات ۳۲۴ کتاب اثبات الوصیله مسعودی و ۲۶۱ جلد ۱ کتاب الخرائج والجرائح قطب راوندی و در خصوص امام صادق در صفحات ۳۷۰ کتاب بصائر الدرجات شیخ صفار و ۱۱۲ جلد ۴۷ بحارالانوار علامه مجلسی نقل شده است که به نظر می آید داستان ساخته شده برای امام رضا ترکیبی از این چند روایت باشد البته ابن حماد از شعرای قرن چهارم در یکی از ابیات قصیده اش اشاره به ضمانت امام رضا از آهو کرده است و ابن شهر آشوب نیز این شعر را در کتاب مناقبش نقل کرده است که این نیز سند روایی محسوب نمی شود دانشنامه امام رضا ج ۱ ص ۲۰۲

چـشـیـده آهـوی آواره هـم مـرامـت را            بگو به کی نرسیده است نان رسانی تو