روایت تاریخی

ولادت حضرت: مورخین شیعه و سنی ولادت ایشان را در روز جمعه سیزدهم رجب سال 30 عام الفیل ( 23 سال قبل از هجرت) در مکه و داخل کعبه ذکر کرده‌اند^[1] هر چند شيخ طوسى در کتاب مصباح به سند صحيح از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده است كه ولادت آن حضرت در روز يكشنبه هفتم ماه مبارك شعبان واقع شد«مصباح المتهجّد ،ص 782« اما قول اول مشهورتر است، علامه امینی نیز می‌نویسد: ولادت وی در کعبه را عالمان شیعه از جمله سید رضی، شیخ مفید، قطب راوندی، ابن شهرآشوب و بسیاری از اهل تسنن مانند حاکم نیشابوری، حافظ گنجی شافعی، ابن جوزی حنفی، ابن صباغ مالکی، حلبی و مسعودی و دیگران ذکر کرده‌اند^[2]

شیخ مفید مینویسد على علیه السلام در شب شهادتش بيدار بود و مكرر از اطاق خود بيرون مى ‏آمد و بطرف آسمان متوجه ميشد و مي فرمود سوگند بخدا تا بحال دروغ نگفته‏ ام و دروغ هم بمن اطلاع نداده ‏اند امشب همان شبى است كه بايد به وصال محبوب نائل گردم آنگاه به خوابگاه خود برگشت. چون بامداد دميد كمربند خود را بربست و ميفرمود:
                                  كمر بـنـد از بهر مــرگ اى امير             كه مــرگ آيـد اكنون بديــدار تو
                                  مكن خوف از مرگ و آماده باش             چو مرگ آيد اى جان خريدار تو

شیخ مفيد و ابن شهر آشوب و ديگران روايت كرده‏ اند كه امير المؤمنين عليه السّلام در شبى كه درصبح آن شب ضربت خورد، براى نماز شب به مسجد نيامد و در تمام آن شب بيدار بود و به عبادت حق تعالى اشتغال مى ‏نمود، امّ كلثوم گفت: يا امير المؤمنين بيدارى و اضطراب تو در اين شب چيست؟ على عليه السّلام: در صبح اين شب شهيد خواهم شد، پس در اين وقت مؤذّن حضرت آمد و نداى نماز در داد، امّ كلثوم سلام الله علیها گفت: اى پدر امشب ديگرى را بگو تا با مردم نماز گزارد، على عليه السّلام فرمود: از قضاى الهى نمى‏ توان گريخت. روايت كرده ‏اند كه: در تمام آن شب بيرون مى ‏آمد به اطراف آسمان نظر مى ‏كرد و مى‏ فرمود: هرگز دروغ نگفته ‏ام و دروغ از رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم نشنيده‏ ام،

در احاديث معتبره نقل است  امام صادق عليه السّلام در جواب فردی که از حضرت سوال کرد  حضرت آدم در سرنديب محل طلوع آفتاب هبوط نمود و عموم معتقدند استخوانهايش در بيت اللَّه الحرام دفن شده پس چطور مى ‏فرمائيد در كوفه مى ‏باشد؟! فرمودند: خداوند متعال به حضرت نوح عليه السّلام در حالى كه در كشتى بود وحى فرمود كه هفت بار طواف بيت خدا نمايد، آن جناب طبق آنچه به وى وحى شده بود طواف نمود سپس از كشتى بيرون آمد و تا زانوهايش در آب فرورفت، تابوتى كه در آن استخوانهاى حضرت آدم عليه السّلام بود را از آب بيرون آورده و آن را به داخل كشتى حمل فرمود و بدنبال آن مطابق خواسته حق تعالى دور بيت طواف نمود و پس از آن وارد درب كوفه كه در وسط مسجد كوفه

كلينى و سيّد رضى به سندهاى معتبر روايت كرده‏ اند كه چون امير المؤمنينعليه السّلام را ضربت زدند، اصحاب آن حضرت بر دور او درآمدند و گفتند: يا على وصيّت كن، حضرت عليه السّلام فرمود: بالش براى من دو ته كنيد و مرا تكيه دهيد. پس فرمود: حمد مى‏ كنم خدا را به حمدى كه در خور بزرگوارى اوست و او مى‏ پسندد، درحالتى كه متابعت‏ كننده‏ ام امر او را و شهادت مى ‏دهم به يگانگى خداوند واحد احد صمد چنانچه خود را به آن وصف نموده است، ايّها النّاس هر كس در گريختنش مى‏ رسد به آنچه از آن مى ‏گريزد، و هر جانى را مى‏ كشند بسوى أجل مقدّرش، و از مرگ گريختن عين رسيدن به مرگ است، و چه بسيار تفكّر كردم در ايّام روزگار و تفكّر نمودم در مكنون علم قضا و قدر

شيخ مفيد به سند معتبر از امام زين العابدينعليه السّلام روايت كرده است كه چون ابن ملجم قصد قتل امير المؤمنين عليه السّلام را كرد، ديگرى را با خود آورده بود، و ضربت آن ملعون ديگر به ديوار مسجد آمد. چون حضرت نزديك محراب آمد و مشغول نماز شد و به سجده رفت، ابن ملجم ضربتى بر سر آن حضرت زد، بر جاى آن ضربتى آمد كه عمرو بن عبد ود بر سر آن حضرت زده بود. چون صداى مردم بلند شد، حضرت امام حسن عليه السّلام و امام حسين عليه السّلام به مسجد دويدند ابن ملجم را گرفته در بند كردند، و پدر بزرگوار خود را برداشته به خانه بردند. پس لبابه به نزديك سر آن حضرت نشست و امّ كلثوم نزد پاى او نشست و صداى شيون از خانه آن حضرت بلند شد، پس آن حضرت ديده ‏هاى

مشهور ميان علماى شيعه آن است كه در شب جمعه نوزدهم ماه مبارك رمضان در وقت طلوع صبح، حضرت سيّد اوصياء اميرالمؤمنين على علیه السلام ضربت خورد بر دست عبد الرّحمن بن ملجم مرادى به معاونت وردان بن مجالد و شبيب بن بجره و اشعث بن قيس و قطامه دختر اخضر، عليهم جميعاً لعنة اللَّه و الملائكة و النّاس اجمعين « كشف الغمّه ج 2ص 63 » 

شيخ مفيد و ديگران روايت كرده‏ اند كه گروهى از خوارج در مكّه با يكديگر جمع شدند بعد از واقعه نهروان و گفتند: امرائى كه در ميان مسلمانان هستند همه از راه حق به در رفته ‏اند، و قصّه نهروان را ذكر كردند و گريستند و بر كشتگان نهروان ترحّم كردند، و با يكديگر هم سوگند شدند كه حضرت امير المؤمنين علیه السلام و معاويه و عمرو بن العاص را در يك شب به قتل آورند و طلب خون خارجيان نهروان را

 مشهور ميان محدّثان ومورّخان آن است كه آن حضرت در روز جمعه سيزدهم ماه رجب، سى سال پس از عام الفيل، در ميان كعبه معظّمه متولّد شد، در آن وقت عمر شريف پیامبر اکرم صلى الله عليه وآله وسلم بيست و هشت سال، و به قولى دوازده سال، و به قولى ده سال پيش از بعثت آن حضرت بود « الفصول المهمة،ص 29». شيخ طوسى در مصباح به سند صحيح از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده است كه ولادت آن حضرت در روز يكشنبه هفتم ماه مبارك شعبان واقع شد « مصباح المتهجّد ،ص 782»، و قول اوّل مشهور تر است. و اگر به هر دو روز احترام نمايند

عید غدیر خم : شيخ مفيد و طبرسى روايت كرده اند وقتی پیامبرصلى الله عليه وآله وسلم از اعمال حجّ فارغ و متوجّه مدينه شد به غَدير خُم رسيد و در آن موضع فرود آمد و مسلمانان نيز فرود آمدند و علت آن بود كه از جانب خداوند شديداً تأكيد شد که اميرالمؤ منين عليه السّلام را به عنوان جانشین معرفی کند چنانچه پيش از این نيز در اين خصوص وحى بر آن حضرت نازل شده بود لیكن مشتمل بر توقيت و تأكيد نبود و به اين سبب حضرت تأخير نمود كه مبادا در ميان اُمّت اختلافى ایجاد شود و بعضى از مردم از دين برگردند و خداوند مى دانست كه اگر از غدير خم رد شوند متفرّق خواهند شد، پس خدا خواست كه در اين موضع ايشان جمع شوند و اين آيه را نازل شد: يا اَيُّهَا الرُّسُولُ بَلِّغْ ما اُنْزِلَ اِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَاِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَاللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ الناسِ؛ اى پيغمبر برسان به مردم آنچه فرستاده شده است به سوى تو از جانب پروردگار تو( در

شيخ طوسى در امالى از استادش شيخ مفيد به اسنادش از امام على عليه السّلام آورده است كه گفت: نزد رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم رفتم و آن حضرت تا مرا ديد لبخندى زد و گفت: اى ابو الحسن! آيا چيزى مى ‏خواهى؟ گفتم: يا رسول اللَّه! اجازه دهيد تا فاطمه سلام الله علیها را به همسرى خود برگزينم. پيامبر فرمود: اى على قبل از تو مردان ديگرى نيز چنين خواسته ‏اى داشتند، ولى هر گاه تقاضاى آنها را با فاطمه در ميان مى‏ گذاشتم در چهره او علامت عدم رضايت را مشاهده مى‏ كردم، حال نيز، تو بايد چند لحظه ‏اى صبر كنى تا نزد او بروم و خواسته تو را با او در ميان گذارم و برگردم. پس رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم نزد فاطمه سلام الله علیها رفت، و به او گفت: دخترم! فاطمه علىّ بن ابى طالب كه تو