کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: شعر
موضوعات

اشعار



زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محمود ژولیده     نوع شعر : مرثیه     وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن     قالب شعر : غزل    

بسکه ای زهـر تو از تـیغ دل‌آزار تری            جگرم سوخت که از شعله شرربار تری

از دلِ خونِ حسن، تا جگرِ زخمِ حسین            سوخت بر حال دلم، بسکه تو خونبار تری


سـیـنـۀ زخـمـیِ مــادر ز تـو یــادم آمـد            یعنی ای زهر ز مسمار تو مسمار تری

ظُهر زَهرم دهی و عصر عزادار شوی!            یابن هارون! تو ز هر شمر تبهکارتری

اِبنِ مـلجـم که به قـدّاریِ خود می‌نـازید            تو از آن قـلـدرِ بـی‌واهـمـه قــدّار تـری

دستت آغشته به قتلِ دو امام است، خبیث!            از مـعــاویـۀ بَـد ذات تـو بـی‌عـار تـری

تیـرِ قـلبم که نشد، وَرنه نشان می‌رفـتی            تو در این مرحله از حرمله خونخوارتری

نَه تو معصوم کُشی، بلکه تو مظلوم کُشی            ظالـم! از هر چه جـفـاکار، جـفاکار تری

من چه کردم بتو اینگونه شهیدم کردی؟            تو ز هر خار و خسِ پَست، خَس و خار تری

به زمین خوردنَم از دور چه بَد خندیدی            تو ز ابلیس هم ای خصم، گنهکار تری

دیدی از جورِ تو بدجور به خود می‌پیچیم            گـفـتی از جدِّ غـریبت تو گـرفـتار تری

گر لـگـد مـالِ سُـمِ اسب نـکـردی بـدنـم            نشد ای پَست، وگـرنَه تو سـزاوار تری

آمدی تا بـشـوی مـطمـئن از کُـشـتنِ من            چه شـده از پـسـر من تو عـزادار تری؟

»نه بقا کرد ستمگر، نه بجا ماند ستم«            بـخـدا از عـمـرِ سـعـد نـگـون‌بـار تـری

مـادرم را بـخـدا در غـمِ من سـوزانـدی            هر چه گـویم ز پـلـیدیِ تو، بـسیار تری

: امتیاز

زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

این زهـر کاری کرد من از نا فتادم            در کـوچـه مـثـل مـادرم از پا فـتادم

با احتیاط از درد، خود را می‌کشیدم            تا خانه چندین بار چون زهـرا فتادم


در خانه گـفـتم زود درها را ببـنـدید            تا داخـل حـجـره شـدم، درجـا فـتادم

پـیـراهـنـم را از عـطـش بالا گرفـتم            یـاد آمـد از جـدّ غــریـبـم تـا فـتــادم

نیزه نخورده پیکرم می‌سوخت از درد            یـادِ تن صـد چـاک عـاشـورا فـتـادم

یاد هزار و نهـصد و پنجاه زخـمش            بیخود ز خود گـشتم، ز پا آنجا فتادم

گرچه سر من را جدا از تن نکردند            یـاد سـرِ بـر نـیـزه در نـجـوا فـتـادم

تا که جوادِ من سرم از خاک برداشت            یــاد عـــلــیِ اکـــبــر لــیــلا فـتــادم

: امتیاز

مدح و شهادت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : محمدجواد غفورزاده نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

از باغ گفت و از غم بی‌برگ و باری‌اش            از باغـبان و زمـزمـه‌های بـهـاری‌اش

از شـاهـدان سـایـه‌نـشـین حـرم، کـسی            هـمـراه او نـبـود که آیـد بـه یـاری‌اش


آن مهـربانِ از وطنش دور، بـسـته شد            با دست ظلم، دفـتر شب‌زنـده‌داری‌اش

در جای جای شهر شهادت، هنوز هست            هـر لالـه‌ای نـشانه‌ای از داغـداری‌اش

هرجا که سوخت قامت شمعی در انتظار            خون گریه کرد و آب شد از سوگواری‌اش

دروازۀ مـدیـنـه پـس از آن وداع تـلـخ            تنها نشـسته است به چشم‌انـتظاری‌اش

غـمـنامۀ شـهـید خـراسان شنـیدنی‌ست            کو طاقتی که شرح دهم بیقـراری‌اش؟

با این جگر که خون شده، حاجت به زهر نیست            انگور، مرهمی‌ست بر آن زخم کاری‌اش

زهرا کجاست تا که ببیند در این چمن            پژمرده گشت و سوخت گل یادگاری‌اش

شمعی که از مدینه به طوس آمد و گداخت            آتش به جان فاطمه زد اشک جاری‌اش

یک روز خوش ندید پس از تو جواد تو            فـریاد از صبـوری و از بُـردباری‌اش

در بوستان او شفـق! از خار کم مباش            فیضی ببر به قدر خود از همجواری‌اش

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما با توجه به وجود ایراد یا ضعف محتوایی و معنایی در مصرع اول بیت؛ پیشنهاد می‌کنیم به منظور رفع ایراد موجود و همچنین انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید، شایسته نیست عباراتی همچون آواره را برای اهل بیت بکار ببریم.

آن مهـربانِ از وطن آواره، بـسـته شد            با دست ظلم، دفـتر شب‌زنـده‌داری‌اش

مدح و مناجات با امام رضا علیه‌السلام

شاعر : محسن راحت حق نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : ترکیب بند

ای‌که برتر از دل و جانی پُر از دلتنگی‌ام            حضرت سلطان! تو می‌دانی پُر از دلتنگی‌ام

از حریمِ قدسی‌ات محرومم ای شاهِ غریب            مـانـده‌ام! مانندِ زنـدانی پُـر از دلتنگی‌ام


قابِ عکست را بغل کردم به عشقِ آن ضریح            نوکرت را باز می‌خوانی پُر از دلتنگی‌ام

دوست دارم باز در صحن و سرایت گم شوم            در هـوای پـاکِ بـارانی پُر از دلتنگی‌ام

دوست دارم صوتِ قرآن از سرِ گلدسته‌ها            قـبله‌ای، حـجِّ فـقـیرانی پُـر از دلـتنگی‌ام

بالِ پـروازی بده تا پر کِـشم تا مشهـدت
لطفِ بسیاری بده تا سر کِشم تا مشهدت

حجِّ ما بیچارگان را یا رضا بر هم نزن            قـبلۀ پیـر و جوان را یا رضا برهم نزن

اینکه دورم از شما قطعاً که تقصیرِ دل است            این پناهِ انس و جان را یارضا بر هم نزن

می‌سپردم خویش را هر سال بر دستانِ تو            خواهشاً دارالامان را یارضا بر هم نزن

من گـنـه‌کـارم، بـدم، آلـوده‌ام، بـیچـاره‌ام            معترف هستم بیان را یارضا بر هم نزن

بی‌ادب هستم نرنج از گفته‌هایم ای رئوف            ارتـباطِ مهـربان را یا رضا بر هم نزن

تـندی الفـاظ را ای جانِ من خرده نگیر
از سرِ درد است ای سلطانِ من خرده نگیر

یک نگـاهِ تو شـرایط را فـراهـم می‌کـند            بـنــدۀ آلـوده را قـطـعـاً کـه آدم مـی‌کـنـد

دوری از صحن و سرای تو خدایی مشگل است            فکـرِ دوری در دلـم تـولـیدِ مـاتم می‌کند

من دخیلِ پنجره فولادت هستم ای طبیب            لـمسِ آن جا مـطمـئـناً کارِ مرهم می‌کند

دعـوتم کن بارِ دیگـر مستـحـقِّ این درم            بار دیگر دعـوتت دل را مصمّـم می‌کند

اربعـین جـامـاندم از کـرببلا پس جا بده            یک زیارت دفعِ صدها غصّه و غم می‌کند

یا رضا! ما را بخر سوگند بر جانِ جواد
یک نظر بر محتضر سوگند بر جانِ جواد

: امتیاز

زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : علی انسانی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن قالب شعر : غزل

جان بر لب من آمد و جانان به بر من            ای مرگ برو عمر من آمد به سر من

زیبـاست رخ مـاه پس از نـم‌نـمِ بـاران            ای اشـک مَـیـا، آمـده تـنـهـا پـسـر من


این طفل، عزیز است و جگرگوشهٔ زهراست            بهـتـر که نـدانـد چه شـده با جـگـر من

ز آن لحظه که با کعبه خداحافظی‌ام دید            دانـست که بـرگـشت نـدارد سـفـرِ مـن

ای دیده مکن گریه که شد وقـت تماشا            ای اَبـر بـرو، تـا ز در آیـد قــمـر مـن

نُـه سـالـه مـگـو، مـاهِ شب چـارده است او            زین روست به در دوخته شد چشم تر من

بُردم به دل خاک، دل چاک و پس از مرگ            گــیــریــد ز داغ دل لالــه خــبــر مـن

: امتیاز

مدح و شهادت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : محمدجواد شیرازی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : ترکیب بند

بر روی خاک بال و پرت می‌کشی چرا؟            با اشک، سرمه بر نظرت می‌کشی چرا؟

با تو چه کرده زهر که رنگت پریده است            اینـقـدر آه از جـگـرت مـی‌کـشی چـرا؟


بیرون زدی ز کاخ و نشستی به روی خاک            پنجه به خاکِ دور و برت می‌کشی چرا؟

مـانــنـد بـچـه مُــرده فـقـط داد مـی‌زنـم            داری عبا به روی سرت می‌کشی؟ چرا؟

در هر قدم، دوبار می‌افتی به روی خاک            تا حجره جسمِ محتضرت می‌کشی چرا؟

گریه نکن، مپیچ به خود، تشنه می‌شوی            کار از دو چشمِ شعله ورت می‌کشی چرا؟

از حال می‌روی به سر و صورتت نزن            عکسِ غلاف در گذرت می‌کشی چرا؟

تا حجره آمدی، در و دیوار روضه خواند

وقتِ ورود، تیزی مسمار روضه خواند

چـشمت اگرچه تـار ولی روی یـار دید            خواهر نـبـود محـضرت اما پـسر رسید

قربـان پـلکِ زخـمی‌ات از مـاتـمِ حسین            بر خاک حجـره باز نـمِ گریه‌ات چکـید

سنگی به قصد بوسه زدن بر رُخت نخورد            آمد جواد و از رُخت ای مـاه بوسه چید

پیـراهـنـت دریــده نـشـد بـیـن گـرگ‌ها            بالا سـرت عـزیـزِ دلـت، پـیـرهـن درید

قلـبـت بـه یـاد روضـۀ اربـابِ بـی‌کـفـن            وقـتِ وداع با پـسـرش، تـنـد می‌طـپـیـد

آمـد حـسـین با سـر زانـو، نـفـس زنـان            وقتی عـلی به روی زمین داد می‌کـشید

صورت به صورت پسرش زار می‌زد و            با چـشم خیس هـلهـله و خـنده می‌شـنـید

پـاشـیـده بـود مـیـوۀ قـلـبـش به زیـر پـا

تـکـه به تکـه چـیـد عـلـی را روی عـبا

: امتیاز

ترسیم حالات امام رضا علیه‌السلام در هنگام شهادت

شاعر : محمود اسدی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : غزل

ز سوز زهـر شراری به حنجرش افتاد            نفـس نفـس زد و از پـای آخـرش افـتاد

اگرچه سخت در آنجا به خویش می‌پیچید            ولی به حـجـره به در، دیـدۀ ترش افتاد


رضا به مثل حسین و جـواد چون اکبر            حـسین بود که در فـکـر اکـبـرش افـتاد

به کوچه روی زمین می‌نشست و برمی‌خاست            زمین که خورد فـقـط یاد مـادرش افتاد

همین که در وسط حجره فرش را برچید            بـه یـاد قـتـلـگـه و جـدّ اطـهـرش افـتـاد

چگونه خورد به حجـره زمین نمی‌دانم            ولی حـسـین به گـودال بـا سـرش افـتاد

اگـر که دق کـنم از این کـلام کـم بـاشد            نگاه هر چه حـرامی به خواهرش افتاد

ز ابن سعد عـقـیله چـقـدر خواهش کرد            بـبـین به تنگـی گـودال پـیکـرش افـتـاد

تو را به جان عزیزت بگو سرش نبرند            که بین خیمه از این غصه دخترش افتاد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما پیشنهاد می‌کنیم به منظور انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

اگر که غـش کـنم از این کـلام کم باشد            نگاه هر چه حـرامی به خواهرش افتاد

زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : عبدالحسین میرزایی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن قالب شعر : غزل

جگرم پاره شد از زهـر کجایی پسرم            چشم من مانده به در تا تو بیایی پسرم

از عبایی که کشیدم به سرم معلوم است            کار ما و تو کـشـیـده به جـدایی پسرم


حسـرت بـوسـۀ بـابـا به دلت می‌مـاند            تو به بـالـیـنم اگـر دیـر بـیـایی پـسـرم

مثل یک مار گزیده به خودم می‌پـیچم            جگر سـوخـته را نیـست دوایی پسرم

بسکه در کوچه زمین خوردم و برخاسته‌ام            نه تـوانی به تـنـم مانـده نه نایی پسرم

هی زمین خوردم و هی ناله زدم وااماه            دارم از کوچه عجب خاطره‌هایی پسرم

سر نهادم به روی خاک که از جدم حسین            برده‌ام ارث غـریب الـغـربـایی پـسرم

آب هـم گر بـدهی بـاز دلـم می‌سـوزد            شده این حجره عجب کرببلایی پسرم

جگـرم پـاره شـد اما بـدنـم پـاره نـشـد            کس نزد بر سر من سنگ جفایی پسرم

دست و پا می‌زنم و سینه من نیست دگر            زیر پـا و لـگـد بی‌سـر و پـایی پـسرم

گریه بر بی‌کـفـن کـرببـلا کن در قـبر            چـونکه بـند کـفـنـم را بـگـشایی پسرم

: امتیاز
نقد و بررسی

در بحث مسمومیت و شهادت امام رضا در روایات معتبر افتادن زمین ذکر نشده بلکه در روایات آمده بیش از پنجاه بار بخود پیچید و به زمین نشست و برخاست. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

بسکه در کوچه زمین خوردم و برخاسته‌ام            نه تـوانی به تـنـم مانـده نه نایی پسرم

هی زمین خوردم و هی ناله زدم وااماه            دارم از کوچه عجب خاطره‌هایی پسرم

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد. موضوع همراهی امام حسن در فاجعه جسارت عمر به حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و بازپس گیری قبالۀ فدک در هیچ یک از منابع معتبر ما نیامده است؛ در این خصوص دو روایت وجود دارد اولین روایت که تمامی منابع دسته اول تاریخی آن را مطرح کرده‌اند جسارت عمر در جلوگیری از اعطای قبالۀ فدک در همان مجلس و نزد ابوبکر است و دومین روایت که شیخ مفید در کتاب الأختصاص آن را مطرح میکند جسارت عمر در کوچه و در هنگام بازگشت حضرت به خانه است که در این روایت هم هیچ اشاره‌ای به همراهی امام مجتبی با حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها نشده است؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

مادرم را پسرش بُرد سوی خانه ولی            من سوی خانه روم با چه عصایی پسرم

مدح و شهادت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : غلامرضا سازگار نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلین قالب شعر : غزل

سلام آشـکـار شیعـه بر غـم‌های پنهانت            الهی گِل شود از اشک من خاک خراسانت

تو بودی مثل زهرا بضعۀ پاک رسول‌الله            که عمری محنت و اندوه بازی کرد با جانت


به چشم خویش دیدی دم‌به‌دم جان دادن خود را            از آن روزی که مأمون در خراسان کرد مهمانت

دل نورانیت شد پاره‌پاره چون تن جدت            ز بس پیوسته مأمون بر جگر زد زخم پنهانت

چه شد معصومه تا گیرد سرت را بر روی دامن            جوادت کو که بگذارد سر خود را به دامانت

ز جا برخیز و مثل جد مظلومت بخوان قرآن            چرا خاموش شد آوای روح‌انگیز قرآنت

شنیدم دل نهادی روی سنگی از شرار زهر            ولی دیگر نکردند اهل کوفه سنگ بارانت

الهی بشکند دستی که با انگور زهرآگین            شرار افروخت ای جان جهان بر قلب سوزانت

به تشییع تو حتی قاتلت هم گریه کرد آری            نخندیدند دیگر دشمنان بر چشم گریانت

دلت آتـش گرفت از شعلۀ زهـر ستم اما            نیامد بر دل ای محبوب دل‌ها زخم پیکانت

به میثم نعمت حق شد تمام از مهرتان آری            چه نعمت خوب‌تر از این که گشتم مرثیه‌خوانت

: امتیاز

زبانحال امام رضا علیه‌السلام در هنگام شهادت

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

دیدی اگر عـبا به سرم بود چاره کن            فکری برای این جگـر پاره پاره کن

دیدی اگر به کوچه زمین خوردنِ مرا            یاد از زمین فتادنِ مَه در شراره کن


هـمراه من بیا و در حـجـره را بـبـند            آنـگـه مـیان گـریه به حالم نظاره کن

رنگِ پـریـدۀ من اگر مشـکـلِ تو بود            یادی ز یاس نیلی و آن گوشواره کن

دیدی اگـر جـمال جـگـر گـوشـۀ مرا            پـس احـترامِ کـامـلِ آن مـاه پـاره کن

دیـدی اگر پـدر به سر زانـوی پـسـر            گریه به غـربت بـدنی پـاره پـاره کن

دیگر مرا نبـینی و او حجت خداست            با جان و دل اطاعتش از هر اشاره کن

نعش مرا بگیر و به هرجا که او رَوَد            یاد از مشایعت به شبی بی‌ستاره کن

: امتیاز

مدح و شهادت امام رضا علیه‌السلام

شاعر : سیدپوریا هاشمی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

از قصر بیرون زد، عبا روى سرش بود            در احتضار انگار جسم مضطرش بود

دور و بـرش گـریه كـنى اصـلاً نـیـامد            ای‌كاش پیش این برادر، خواهرش بود


دستش به پهلو بود و مشكل راه می‌رفت            خیلى در این ساعات، یـادِ مـادرش بود

با اینكه دربِ حجره‌اش را بست اَباصَلْت            امّـا جــوادش آمـد و دور و بـرش بـود

شكـرخـدا سر روى دامـان پـسر داشت            وقت سـفـر گـریـانِ جـدّ اطـهـرش بـود

وقتى حسین از روى اسب افتاد بر خاك            وقـتى كه بـا زانـو كـنـار اكـبـرش بـود

در بـیـن مـقــتـل یـك عـلـى افـتـاد، امّـا            حالا صد و ده تا على دور و برش بود

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

ازبس زمین افتاد و ازبس غَلت می‌خورد            وقـت گـذر خـاكىِ خـاكى پیـكـرش بـود

زبانحال امام رضا علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : رضا رسول زاده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فع قالب شعر : غزل

زهـری که سوزانده تمامِ پیکـرم را            خاکستری کرده همه بـال و پرم را

یک آشنایی هم در این غربت ندارم            تا که گـذارد روی دامـانش سرم را


حتّی جـوادم نیست با دستش بگـیرد            اشکِ روان گردیده از چشمِ ترم را

می‌خـواسـتم این لحـظۀ آخر بـبـیـنم            یک بارِ دیگر روی ماهِ خواهرم را

پنجاه بار از زهر کین دل زیر و رو شد            هر بار می‌خواندم به ناله مـادرم را

امّا طـناب اینجا به دسـتانم نبـسـتـند            مردی نزد سیلی کـنارم هـمسرم را

هـیـزم نـیـاوردنـد پُـشـتِ خـانـۀ من            اینجا نـسـوزانـدنـد دیـوار و درم را

از زهر پیچیدم به خود بر خاکِ حُجره            دیگر نـپـیـچـیـدند دَرهم حـنجـرم را

عمّامه‌ام مانده، عبا مانده، کسی نیست            تا که بَـرَد پیـراهن و انـگـشـترم را

آتـش گـرفـتـم، سـوخـتـم، امّا نـدیـدم            پـای بـرهـنه، بـینِ آتـش، دخـترم را

پلکم شده مجـروح، از وقتی شنـیدم            آن مـاجـرای غـارتِ اهـلِ حــرم را

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما  پیشنهاد می‌کنیم به منظور انطباق مطالب با روایات مستند و معتبر و انتقال بهتر معنای شعر، بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید

با صورتم خوردم زمین بر خاک‌ کوچه            هر بار می‌خواندم به ناله مـادرم را

مدح و توسل به امام رضا علیه‌السلام

شاعر : حامد آقایی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلین قالب شعر : غزل

اگر گفتم که خوشبختم در عالم، علتی دارد            که دل با حبِّ آقای خراسان قیمتی دارد

امان از نار می‌گردد نصیبش بی‌برو برگرد            هر آنکه در حریم طوس برگِ دعوتی دارد


کجا دولت سرا، حق حریمش را ادا سازد؟            چه بسیار از گدایانش که هر یک دولتی دارد

اگر هر روز از دعوت شوی مهمان درگاهش            به وقت بازگشتن باز این دل حسرتی دارد

یکی فرزند می‌خواهد یکی هم خانه می‌خواهد            که در حد فراخور دست لطفش نعمتی دارد

به سقاخانه‌اش می، ریخته سقای این عالم            ملائک مات می‌گویند بَه، چه شربتی دارد

چنان محو حضورش می‌شود زائر در آن مضجع            که انگار آن امامِ ماست با ما خلوتی دارد

: امتیاز

ترسیم حالات امام رضا علیه‌السلام در هنگام شهادت

شاعر : مرضیه عاطفی نوع شعر : مرثیه وزن شعر : مستفعلن مستفعلن مستفعلن فعلن قالب شعر : غزل

با حالِ بد؛ بر سر کشیدی تا عبایت را            زهـرا مـهـیّا کرد خـرمـایِ عـزایت را

قلبش چه تیری می‌کشید و بیقرارت شد            بر کنج حجره می‌کشیدی تا که پایت را


زهری که از انگورهای لعنتی خوردی            بـالا نـمـی‌آورد از سـیـنـه صـدایـت را

از درد پیچیدی به خود، جانت به لب آمد            سـر داد مـادر نـالـۀ « جانم فـدایت » را

جان جوادت باز کن با رأفـتی سـرشار            آن چـشم‌هـای تا ابـد مشکـل‌گـشایت را

دست أباصلت از غمت بر سینه‌اش می‌خورد            دور و برِ تو داشت با گریه هـوایت را

لب‌های تو یخ کرده بود و سخت می‌لرزید            امّا نـمی‌کـردی رهـا ذکر و دعـایت را

در آخرین لحـظات، با جدّ غریبِ خود            گـفـتی به یادم هـست داغِ کـربلایت را

شد قاتل جانم همان دستی که در گودال            انگشترت را بُرد و بعد از آن عبایت را!

: امتیاز

ترسیم حالات پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم قبل از شهادت

شاعر : قاسم نعمتی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : فاعلاتن مفاعلن فعلن قالب شعر : قصیده

پـلـک‌هاى کـبـود خود وا کرد            دور تا دور خـود تـمـاشا کرد

اشک از گوشه دو چشمش ریخت            گـریه بر گریه‌های زهرا کرد


زیر لب یادى از خـدیجه نمود            صحبت از آن انیس غم ها کرد

پیر مرد عصا به دست حجاز            بر دعـا دست خویش بالا کرد

ثـقـلـیـن ایـن دو پـایـۀ دیـن را            در نـظـام وجــود ابــقــا کــرد

نور او در زمان جهـل و کـفر            چـهـرۀ این زمـانـه زیـبـا کرد

حرمت دخـتران زنده به گـور            خون دل خورد تا که احیا کرد

تا بگـوید عـلى امـام شـمـاست            فکر یک دست خط و امضا کرد

یک نفر گفت «الرجل یهجر»            آتـش فــتــنـه را مـهـیــا کــرد

لحـظۀ آخر این رسول غریب            محشرى را ز گریه بر پا کرد

نـگــران عـلی و زهــرا بــود            نـظـرى بـر عـلـى تـنـهـا کـرد

دست و بـازوى فـاطمه بوسید            بعـد هم تـوصیه به مـولا کرد

گـفت: زهرا امـانت است على            جمله‌اش را عجـیب معـنا کرد

پرده از روضه‌ها کـنار کـشید            رازهـاى نـگـفـتـه افــشـا کـرد

گـفت باید عـلى تو صبـر کنى            صحبت از ماجراى فردا کرد

گـفت گـویا به چـشـم می‌بـیـنـم            لـگـدى درب خـانه را وا کرد

فـضه آمـد مـیان آتش و خـون            جـسم پـامـال گـشـته پـیدا کرد

بـار شـیـشه به پـشت در افـتاد            باید این روضه را معـما کـرد

بعد از آن گفت تازه: وای حسین            روضه‌هـایش ادامـه پـیدا کرد

صحبت از آن بـریدن حـنجـر            تـشـنه لب در کـنار دریـا کرد

صحبت از نیـزه و لبان حسین            صحبت نحـر آن گـلـو را کرد

شـمر با لـشگـرى که تـرسـیده            سـر ذبـح حـسـیـن دعـوا کـرد

ضربه‌هایی که پشت گردن خورد            قـامـت دخــتــر مـرا تــا کـرد

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر در تمام سایت‌ها « تا جائیکه ما بررسی کردیم» بصورت زیر آمده است که احتمالا اغلاط تایپی است و موجب بر هم خوردن وزن، آهنگ و معنای شعر شده است، لذا جهت رفع نقص اصلاح گردید

اشک از گوشه دو چشمش ریخت            گـریه بر گریه‌ زهرا کرد

بیت زیر به دلیل ایراد محتوایی و به منظور انتقال بهتر معنای شعر تغییر داده شد. زیرا کلمه غرور در فرهنگ لغت دارای بار منفی و صفت ناپسند است.

نـگــران غــرور زهــرا بــود            نـظـرى بـر عـلـى تـنـهـا کـرد

موضوع وجود میخ در و سرخ شدن و وارد سینۀ حضرت شدن این میخ در هیچ مقتل معتبری نیامده است « البته این موضوع بدان معنا نیست که در این حمله و جسارت سینه و پهلوی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها مجروح نشده است بلکه بر اثر ضربۀ در و آتش حضرت به شدت مجروح شدند و تصریح تاریخی در این زمینه وجود دارد» لذا توصیۀ ما این است که اولاً از بازگو کردن آن به دلیل مستند نبودن و همچنین به جهت رعایت توصیۀ علما و مراجع از پرهیز از خواندن روضه‌های سخت خوداری فرمائید؛ ثانیا اگر قصد اشارۀ گذرا به این موضوع را هم دارید لازم است حتماً در قالب زبانحال یا آنچه که ممکن است اتفاق افتاده باشد مطرح شود نه قطعیت تاریخی؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

میخ در بین سینه جا خوش کرد            زیـر در فـاطـمـه چه آوا کـرد

زبانحال پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم قبل از شهادت

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

یا عـلی بنـشـیـن کـنـارم، یـاریِ آلام کن            سـیـنۀ سنگـین من را با حسین آرام کن

غصه‌ها دارم به سینه، دردها دارم به دل            با حسن تسکین دلم را زین همه آلام کن


دخـترم را بعدِ من داغِ فـراوان می‌رسد            یـاریِ تـنهـا طرفـدارت در این ایـام کن

محسنت را می‌کشند و همسرت را می‌زنند            صبر کن، با تیغِ صبرت نصرتِ اسلام کن

ریسمان بستـند بر دستت اگر نامردمان            خویش را با غربت و مظلومیت همگام کن

چونکه دیدی، دشمنان صحبت ز بیعت می‌کنند            بـا قـیـامِ فـاطـمـه اسـلام را اکــرام کـن

چون که دیدی، فاطمه صحبت ز نفرین می‌کند            قـلـب او را با فَـرازی از اَذان آرام کـن

چونکه دیدی، دینِ حق باقی بماند با سکوت            زود بر خـانه نـشـینیِّ خـودت اقـدام کن

آری از روز غدیر این نقشه‌ها مشهود بود            لیک با تـدبــیر، اهل فـتـنه را ناکـام کن

غیرِ زهـرا و یتـیـمـانم نـداری هیچ یار            بعد از این، پرهیز حتی از همه اَقوام کن

غاصبین دین، بر من تهمتِ هذیان زنند            بعدها با خـطبه‌ات، تبـیـینِ این اِبهام کن

ناریـان را از کـنار بـسترِ من دور ساز            نوریان را همنشینِ من در این فرجام کن

روح و ریحان مرا بنشان کـنارم یاعلی            با شمـیمِ او مرا سوی جـنان اعـزام كن

عَن قَریب اهل نفاق، آتش به بیتت می‌کِشند            لاجرَم یاسِ کبودت را برون از دام کن

می‌رود این شعـله‌ها تا خیمه‌های کربلا            گـریه از حـالا بـرای غـارتِ ایـتـام کن

می‌زند بر نیزه‌ها، رأس حسینم را سنان            تا ابـد لعـنت بر آن جـلادِ خـون‌آشام کن

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر به منظور انتقال بهتر معنای شعر و بجا آوردن حق موضوع تغییر داده شد. زیرا کسی که به پیامبر تهمت هذیان گویی می زند نه تنها شایسته صحابه خطاب کردن نیست بلکه در اسلام او هم باید تشکیک کرد.

برخی از اصحاب، بر من تهمتِ هذیان زنند            بعدها با خـطبه‌ات، تبـیـینِ این اِبهام کن

بیت زیر به دلیل مستند نبودن و همچنین عدم رعایت توصیه‌های علما و مراجع حذف شد، در بحث غارت معجرها دو نکته مهم باید مورد توجه قرار بگیرد ۱ـ موضوع غارت معجر بر فرض بر اینکه صورت گرفته باشد با آنچه متاسفانه بصورت عام در اشعار آورده می‌شود بسیار متفاوت است، لازم است بدانیم در عرب آن زمان قسمتی از حجاب زنان (معجر)، پارچه‌ای بوده که در مقابل صورت قرار می‌گرفته و این جزء حجاب بوده است؛ همچنان‌که هم اکنون نیز در عراق، عربستان و بسیاری از کشورهای اسلامی این‌گونه حجاب دارند، از این‌رو حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در خطبه‌اشان در مجلس یزید فرمودند: وَ أَبْدَيْتَ وُجُوهَهُنَّ تَحْدُو بِهِنَّ الْأَعْدَاءُ مِنْ بَلَدٍ إِلَى بَلَدٍ؛ دختران سول خدا را با صورت باز، شهر به شهر در معرض دید مردم قرار دادی! لذا آنچه در غارت معجرها مطرح است حذف این روبند صورت‌ها بوده است نه اینکه نعوذ بالله اهل بیت کشف حجاب شده‌اند همچنان که حضرت زینب سلام‌الله‌علیها هم بر همین موضوع اشاره می‌کنند که خود این نیز مصیبت بسیار بزرگ و دردناکی است ۲ـ گفتن و یادآوری غارت معجرها حتی در حد همان روبند صورت شایسته و سزوار اهل بیت نیست!!!  آیا اگر خود ما روزی ناموسمان به هر دلیلی همچون باد و... برای لحظاتی نتوانند حجاب خود را حفظ کنند آیا دوست داریم که یکسره به ما متذکر شوند که در فلان روز چادر خواهر، مادر و یا همسرمان را باد برده و ....  آیا ما از تکرار این حرف ناراحت نمی‌شویم؟؟ پس به هیچ وجه شایسته نیست این فاجعۀ تلخ را حتی بر فرض صحت آن بازگو و تکرار کنیم!!!

عصمتم را معجر از سر می‌برد کوفیِ پَست            اشکِ خون بر زینبم جاری ز داغِ شام کن

مدح و مناجات با پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم

شاعر : محمدجواد غفورزاده نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن قالب شعر : غزل

ای روشـنـی آیــنـه! ای آبــروی آب!            اسلام تو حـل کرد هـمه مـسئـله‌ها را

از چلّه نـشـینیِ حـرا، تا شب معـراج            طی کرده‌ای، ای روح دعا! مرحله‌ها را


از بس که نوازش ز تو دیدند گل و خار            برداشتی از روی زمین فـاصله‌ها را

دل‌ها همه پابـند به زنجـیر هوس بود            از مِهـر شکـسـتی هـمهٔ سلـسـله‌ها را

از خاک به افلاک رساندی به محبت            بی‌زاد و سفـر مردم و بی‌راحله‌ها را

رسم تو وفا بود و، نصیب تو جفا شد            ای کرده نهان در دل شیدا، گِـله‌ها را

دندان تو را گرچه شکستند، تو گفتی            تـأثـیـر دعــای سـحـر و نـافـلـه‌هـا را

ای سنگ صبوری که پذیرفته‌ای از مِهر            در خلوت خود تنگ‌ترین حوصله‌ها را

گـل‌ها همه دارند به رخ گـرد یتـیـمی            آوارهٔ صحـرا مکـن این قـافـلـه‌هـا را

با زمـزمـهٔ وحـی به آوای دل‌انـگـیـز            بـال و پـر پـرواز بده چـلـچـلـه‌هـا را

: امتیاز

مدح و شهادت پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم

شاعر : محمدحسین ملکیان نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلین قالب شعر : غزل

فلک امشب نشان داده‌ست روی دیگر خود را            که پس می‌گیرد از خلق جهان، پیغمبر خود را

محمد آخرین برگ نبوت بود از این دفتر            خدا می‌بندد از این لحظه دیگر دفتر خود را


فلک می‌ریزد امشب بر سر خود خاک عالم را            ملک بر اشک چشمش می‌کشد بال و پر خود را

یکی اناالیه راجعون روی لبش جاری ست            یکی با گریه می‌گیرد سر زانو سر خود را

تمام عمر رو به قبله بود و حال می‌خواهد            بچرخاند به سمت قبله، حتی بستر خود را

بزرگان گرد او هستند و می‌چرخد سرش سمتی            که تنها و به تنهایی ببـیند حـیدر خود را

علی ماند و فلانی با فلانی رفت، پیغمبر            به دوش این و آن نگذاشت حتی پیکر خود را

: امتیاز

مدح و شهادت پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم

شاعر : محمود ژولیده نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن قالب شعر : غزل

از بس نبی به شخص علی التفات داشت            حتی در احتضار هم از این صفات داشت

خود چشمۀ حیات ولی تـشنۀ علی‌است            گـویـی از او ارادۀ آب حــیـات داشـت


بوی علی شفای غم و درد مصطفاست            ورنه رسول، پیش از اینها وفات داشت

سینه به سیـنه‌اش دَم آخر نهاد و گـفت:            هر کس که حیدری‌ست در عالم نجات داشت

هـذیان نداشت خـاتـم پیغـمبـران به لب            ذکر علی در آن قـلم و آن دوات داشت

محـراب را چو غیرِ عـلی دید در نماز            او را به غِیظ بر حذر از آن صلات داشت

محراب را به شأنِ علی دیده بود و بس            آن رهبری که وقت رکوعش زکات داشت

چون گفت راز خود درِ گوشی بفاطمه            زهرای خسته، خنده ز شوق ممات داشت

آغـوش می‌گـشود بـرای دو نـور عـین            از بس به بوسۀ حـسنـین التـفات داشت

با هر نظر حـبیب خـدا داشت نکـته‌ای            امّـا نگـاه زیـنب کـبـری نـکـات داشت

تا آخـرین نـفـس نـگـران حـسـیـن بـود            گـاهی گـریـز روضۀ آب فـرات داشت

در روزهای آخـر عـمـرش، بـقـیـع را            آگـاه از مـصائب بعـد از وفـات داشت

تازه غـم و مـصائب زهـرا شـروع شد            آنکه به زیر سـایـه تـمام کُـرات داشت

فـرمـود: دخـتـرم، بـخـدا مـی‌بـرم پـنـاه            زان فتنه گر که نقشۀ سیلی برات داشت

تو بازوی علی و علی بازوی خداست            از بازوی شکـستۀ تو دین ثـبات داشت

: امتیاز

مدح و شهادت پیغمبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم

شاعر : محمدجواد پرچمی نوع شعر : مدح و مرثیه وزن شعر : مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلین قالب شعر : قصیده

امامُ الـرحـمـتِ اول و یا پیـغـمـبـرِ آخَـر            امین خالق و مخلوق حتی بهر هر کافر

همینست آنکه برحقش دهد موسی قسم، حق را            که یارب از بلا و از عذاب قوم من بگذر


ابالـزهـرا ابالـزُهـره ابالعـلـم و ابالعـالـم            ابالقاسم محمد مصطفی هست و ابالکوثر

تمام عمر لب نگشود بر نفرین این امت            برای رحـمت پـروردگـار آمد پـیـام آور

به زیر سنگ دندانش شکست و باز پی در پی            لب پُر خون دعا میکرد دشمن را به چشم تر

تجلی بخش نور معرفت باشد ز سر تا پا            نشان از مهـربانیِ خـدا دارد ز پا تا سر

خدا را بین که یک طفل یتیم و این همه شوکت            بوَد خُلق عظیمش زینت هر مسجد و منبر

همیشه در سلام او پیش دستی کرد حتی بر            صغیر و پیر و بیمار و فقیر و خادم و نوکر

محمد شهر عـلمِ عـالم امکان علی بابش            در این ظلمت سرا او ماه و مهتابش بود حیدر

بدون مرتضی راه ورودی نیست بر احمد            محمد شاهراه عشق می‌باشد علی رهبر

سلام ای مقصد و مقصود بر مخلوق و بر خالق            سلام ای برترین عاشق وَ ای عبد خدا منظر

به عزرائیل فرمودی مدارا کن بر این امت            دلت شـور مرا می‌زد هـمیشه تا دم آخر

جهان امروز پُر گشته ز سادات بنی الزهرا            ندید این را اگر هرکس هوالغافل هو الابتر

حَرایت پر ز حُر کرده عراق و شام و ایران را            حرم‌ها چون نگین است و فدایی‌ها چو انگشتر

دلم راهی شد امشب تا مدینه گنبد خضرا            کمی هم آنطرف‌تر بر مزار عترت اطهر

میان بستـرت آرام جان، آرام جان دادى            ولى آرامِ جانت نیمه‌جان شد پاى این بستر

چه با حسرت دم آخر میان هم گره خورده            نگـاه خـسـته بـابـا، نگـاه خـسـته دخـتـر

براى بار آخر بوسه‌اى دادى تو بر دستِ            همان زهرا که هم دختر ترا بوده است هم مادر

ولى دستی که بوسیدی ردى برداشت در کوچه            همان زهرا کتک خورد و زمین افتاد پشت در

طناب دست مولا را کـشیدند آه در خانه            چهل نامرد از یک سر، زنی دلخسته از یک سر

به روی خاک بر می‌خواست و هی بر زمین می‌خورد            کبوتر می‌خورد روی زمین وقتی بیفتد پر

در اینجا مادری پشت پدر افتان و خیزان بود            ولی در گوشه مقتل برادر بود و یک خواهر

همان میخی که در سینه نشست و سینه‌ها را سوخت            گذشت ایام و شد نیزه گذشت ایام و شد خنجر

گذشت ایام و زینب داد می‌زد آه یا جداه            امان از کندی خنجر امان از گودی حنجر

: امتیاز
نقد و بررسی

بیت زیر سروده اصلی شاعر محترم است اما پیشنهاد می‌کنیم به منظور انتقال بهتر معنای شعر بیت اصلاح شده که در متن شعر آمده را جایگزین بیت زیر کنید.

حَرایت پر ز حُر کرده عراق و شام را امروز            حرم‌ها چون نگین است و فدایی‌ها چو انگشتر

زبانحال امام حسن مجتبی علیه‌السلام قبل از شهادت

شاعر : محمدحسن بیات‌لو نوع شعر : مرثیه وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن قالب شعر : غزل

ماجرای کوچه چشمان ترم را زخم کرد            آه از دردی که قلب مضطرم را زخم کرد

روضه خوانی می‌کنم هر روز و شب در خلوتم            روضۀ سنگین مادر حنجرم را زخم کرد


حوریه حتی نسیمی بر رُخش دارد ضرر            باد گلـبرگ گُـلِ پیـغـمـبرم‌ را زخم کرد

سـال‌ها گـریان داغ ضربتِ آن سـیـلی‌ام            ضربه‌ای محکم که رویِ مادرم را زخم کرد

آتشِ این زهر آبی رویِ آتش بوده است            آتشی دیگر دلِ شعـله‌ورم را زخـم کرد

عرش هم آنروز از غصه تلاطم کرده بود            مادرم در کوچه راه خانه را گم کرده بود

: امتیاز
نقد و بررسی

ابیات زیر به دلیل مستند نبودن و مغایرت با روایات معتبر حذف شد. موضوع همراهی امام حسن در فاجعه جسارت عمر به حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها و بازپس گیری قبالۀ فدک در هیچ یک از منابع معتبر ما نیامده است؛ در این خصوص دو روایت وجود دارد اولین روایت که تمامی منابع دسته اول تاریخی آن را مطرح کرده‌اند جسارت عمر در جلوگیری از اعطای قبالۀ فدک در همان مجلس و نزد ابوبکر است و دومین روایت که شیخ مفید در کتاب الأختصاص آن را مطرح میکند جسارت عمر در کوچه و در هنگام بازگشت حضرت به خانه است که در این روایت هم هیچ اشاره‌ای به همراهی امام مجتبی با حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها نشده است؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر به قسمت روایات تاریخی همین سایت مراجعه کرده و یا در همین جا کلیک کنید.

این مصیبت‌نامه را جُز من نمی‌داند کسی            دستِ نامردی رسید و باورم را زخم کرد

با شتاب و ناگهانی رد شد از روی سرم            این مصیبت بود از پا تا سرم را زخم کرد

آنقدر گـفـتم به جـای مـادرم من را بزن            این تقلا کـردنم بال و پَرم را زخـم کرد