کاربری جاری : مهمان خوش آمدید
 
خانه :: منویات بزرگان

توصیه های شیخ عباس قمی به مداحان (قسمت دوم )

موضوع : اصول مداحی
شخصیت : حاج شیخ عباس قمی

در قسمت اول توصیه های حاج شیخ عباس قمی ابتدا بصورت تیتر وار ۲۰ توصیه این عالم جلیل القدر را ذکر کرده و سپس به توضیحات ۳ مورد اول پرداختیم در این قسمت توصیه های چهارم تا هفتم ایشان را باز نشر خواهیم داد.

۴. در زمينه احكام فتوا ندهید: یکی از اشتباهاتی که متاسفانه گاهی مواقع توسط عده ای معدود انجام می‌شود عدم رعایت این نکته است؛ به عنوان مثال در حکم کف زدن در مجالس اهل بیت و یا برهنه شدن و سینه زدن؛ مراجع بزرگوار نظرات مختلفی دارند و هر کس موظف است طبق نظر مرجع تقلید خود عمل کند؛ اما گاهی دیده شده است که


بعضی از مداحان در مجالس خود حکم می‌کنند که همه باید کف بزنند و یا همه باید برهنه شده و سینه بزنند و الا ... و این در حالی است که اگر فردی؛ مثلا مرجع تقلیدش کف زدن را حرام دانسته باشد و در آن مجلس بنا به درخواست شما کف بزند دچار فعل حرام شده و آن مداح گرانقدر زمینه ساز این فعل حرام شده است. و گاهی مواقع گفته می‌شود شما کف بزنید اگر گناه داشت به گردن من!! لذا حاج شیخ عباس قمی ضمن توصیه به اجتناب از این کار می‌فرمایند:  نقل گفتار تكان دهندۀ سيد بزرگوار، پارسا، زاهد، سعادتمند دوران، قدوه عارفان، چراغ فروزان مجتهدان، صاحب كرامتهاى روشن، ابى القاسم رضى الدين سيد بن طاووس( قدس سره) كه خداوند نامش را در ملكوت اعلى بلند گرداند، در اين زمينه بس است  که فرموده: من مصلحت و نجات خود را در دنيا و آخرت در كناره گيرى از فتواى در احكام شرعيه دانستم زيرا روايات رسيده در احكام از فقهاى اصحاب ما در مورد تكاليف شرعيه بسيار مختلف است و شنيدم كه خداى، جل جلاله، به عزيزترين آفريده خود در بين خلايق، محمد، صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمود: لَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنا بَعْضَ الْأَقاوِيلِ  لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْيَمِين. ( سوره الحاقه، آيه ۴۴)

لذا ديدم اگر كتابى در فقه براى عمل به آن بعد از خود می‌نوشتم، خلاف پارسايى و  ورع از فتوا دادن بود و مشمول تهديد آيات نامبرده می‌شدم، زيرا وقتى خداوند پيامبر عزيز خود و داناى جهانيان را چنين عتاب كند، پس اگر من به ناحق حكمى كنم يا فتواى خلافى دهم یا تأليفى ناصواب كنم يا در اين موارد خطا كنم در حضور او، روز قيامت، چه حالى خواهم داشت. ( مجمع البيان ، ج ۱۰ ص ۲۷ )

۵ ـ در ذکر مصائب زیاده روی نکنید : سزاوار است ( بويژه در غير ايام عاشورا) حالتهاى روحى مردم را مراعات نمايد به اندازه اى ذكر مصيبت نمايد كه دلها رميده نشود و گفتار ها سست نگردد. على علیه‌السلام می‌فرماید: اِنَّ اللّهَ اِخْتارَ لَنا شيعَةً يَنْصُرُونَنا وَ يَفْرَحُونَ بِفَرَحِنا وَ يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنا: خداوند براى ما، شيعيان و پيروانى برگزيده است كه ما را يارى می‌كنند، با خوشحالى ما خوشحال می‌شوند و در اندوه و غم ما، محزون می‌گردند. (غررالحكم ، ج ۱، ص ۲۳۵)

۶ ـ هر مصیبتی را بازگو  نکنید: مثـلا مصيبت هاى بسيار فجيـع و دلخراش را بر زبان نياورید. محدث فاضل، مورخ متبحر، ميرزا هادى خراسانى نجفى، ايدالله، برايم نقل كرد که در عالم خـواب ديدم: گويا در يكى از حجره هاى صحن اميرالمومنـين علیه‌السلام هستم و همه ی امامـان معصـوم علیه‌السلام يا بيشتر آنان، در آن مجلس نشسته اند و مردى از اهل منبر براى آنان روضه می‌خواند، تا اینکه  گفتارش به اينجا رسيد كه: شمر به سكينه گفت : اى دختر خارجى! ديدم حضرت امير علیه‌السلام از اين سخن او  ناراحت شد و به سختى روى درهم كشيد و رنگ چهره آن حضرت تغيير كرد. چون چنين ديدم به آن مرد روضه خوان اشاره كردم و گفتم : بس كن ! حال اميرالمومنين علیه‌السلام را نمی‌بينى . اميرالمومين علیه‌السلام فرمود: آن سخن هم كه ديروز خودت گفتى كمتر از اين نبود. به يادم آمد كه من ديروز مصيبت آويختن سرابوالفضل را از سينه اسب، خوانده بودم عذر خواستم و توبه كردم .

۷ـ از تند خوئی بپرهیزید و میانه رو باشید: با مردم به نرمى و مدارا رفتار كنید كه نرمى در همه كارها اصلى است اساسى و بزرگ مخصوصاً  برای شمائی که پرچم دار دین هستید. در پايان وصيت خضر به حضرت موسى علیه‌السلام آمده است: هيچ كس را برگناهى سرزنش مكن. دوست ترين كارها نزد خداى تعالى سه چيز است :ميانه روى به هنگام توانگرى، گذشت در توانايى و نرمى بر كيفر با بندگان خدا.

بدانید در روایت است که : هركس در دنيا به ديگرى نرمى كند، خداوند در آخرت با او نرمى و مدارا كند.( كشف المحجه , .۱۰۹)

در اين زمينه نبی مکرم اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به علی علیه‌السلام می‌فرمایند: يَا عَلِيُّ إِنَّ هَذَا الدِّينَ مَتِينٌ فَأَوْغِلْ فِيهِ بِرِفْقٍ وَ لَا تُبَغِّضْ إِلَى نَفْسِكَ عِبَادَةَ رَبِّكَ إِنَّ الْمُنْبَتَّ يَعْنِي الْمُفْرِطَ لَا ظَهْراً أَبْقَى . رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم فرمودند اى على اين دين استوار و محكم می‌باشد با نرمى و آرامش وارد شويد، و نفس خود را از روى كراهت و بى‏ميلى به عبادت وادار نكن كه تو را دشمن خواهد گرفت. ( بحار الأنوار ج ۶۸ ص ۲۱۴)

لذا توصیه بزرگان این است که  دين متين و محكم است، دراو با نرمى داخل شويد. عبادات خدا را بر نفستان ناگوار مكنید چرا که  شتابنده در سفر خواهد ماند، نه راه به جايى خواهد برد  و نه مركبى براى او خواهد ماند. اين معنا را سعدى شيرازى چنين بيان كرده است :

به چشم خويش ديـدم در بيابان        كه آهسته سبـق بُرد از شتـابان

سمنـد باد پـا از تك فـرو مـاند        شتربان همچنان آهسته مى راند